Hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp

Trái phiếu doanh nghiệp đóng góp quan trọng vào việc cung cấp nguồn vốn trung và dài hạn cho doanh nghiệp. (Ảnh: Bảo Trung)

Đây là bước triển khai cụ thể các quy định mới của Luật Chứng khoán sửa đổi năm 2024 và Luật Doanh nghiệp sửa đổi năm 2025, đồng thời thay thế toàn bộ các Nghị định 153/2020/NĐ-CP, 65/2022/NĐ-CP và 08/2023/NĐ-CP.

Dự thảo xác định rõ phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng và trách nhiệm của doanh nghiệp phát hành, bảo đảm nguyên tắc tự vay, tự trả, tự chịu trách nhiệm; yêu cầu doanh nghiệp công bố đầy đủ mục đích phát hành, quản lý riêng nguồn vốn huy động và thực hiện nghĩa vụ trả nợ theo đúng phương án đã được phê duyệt.

Các điều kiện thay đổi điều khoản trái phiếu được quy định chặt chẽ hơn, trong đó mọi điều chỉnh phải được tối thiểu 65% trái chủ cùng loại chấp thuận. Quy định về xếp hạng tín nhiệm và chuẩn hóa tài sản bảo đảm được đưa vào để bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư và nâng cao chất lượng sản phẩm trên thị trường.

Một nội dung quan trọng của dự thảo là cơ chế kiểm soát đối tượng tham gia thị trường. Nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân chỉ được mua trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ trong trường hợp trái phiếu có xếp hạng tín nhiệm và đi kèm tài sản bảo đảm hoặc có bảo lãnh thanh toán theo quy định của Luật Chứng khoán sửa đổi. Cách tiếp cận này nhằm tăng cường an toàn thị trường, hạn chế rủi ro lan truyền và đáp ứng yêu cầu quản lý trong bối cảnh thị trường trái phiếu doanh nghiệp dự kiến tiếp tục mở rộng.

Trong Tờ trình gửi Chính phủ, Bộ Tài chính đánh giá thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong những năm qua đã đóng góp quan trọng vào việc cung cấp nguồn vốn trung và dài hạn cho doanh nghiệp, giảm áp lực cho hệ thống tín dụng ngân hàng.

Giai đoạn 2021-2024, tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đạt khoảng 1,68 triệu tỷ đồng; quy mô thị trường đến cuối tháng 6/2025 tương đương 9,8% GDP năm 2024. Riêng 10 tháng đầu năm 2025, giá trị phát hành đạt 441,7 nghìn tỷ đồng, tăng 39% so với cùng kỳ 2024.

Bên cạnh kết quả đạt được, thực tiễn triển khai các quy định hiện hành cũng bộc lộ những hạn chế cần khắc phục như: công bố thông tin chưa đồng đều giữa các doanh nghiệp, trách nhiệm của tổ chức cung cấp dịch vụ chưa được phát huy đầy đủ, cơ chế giám sát ở một số khâu còn phân tán.

Việc xây dựng Nghị định mới được Bộ Tài chính xác định là cần thiết để khắc phục bất cập, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, tăng cường minh bạch và củng cố nền tảng phát triển ổn định cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

Dự thảo Nghị định cùng hệ thống mẫu biểu kèm theo đã được đăng tải công khai để lấy ý kiến doanh nghiệp, hiệp hội ngành nghề, chuyên gia và các cơ quan liên quan. Bộ Tài chính cho biết sẽ tiếp thu đầy đủ ý kiến đóng góp nhằm hoàn thiện văn bản trước khi trình Chính phủ ban hành, góp phần hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, thúc đẩy thị trường vốn phát triển lành mạnh, an toàn và bền vững.

ANH CHÂU