Hoang lạnh nhà mẹ vua Bảo Đại tại Huế

VIDEO: Nhà mẹ vua Bảo Đại tại Huế bỏ hoang nhiều năm.

Khoảng 5 năm trở lại đây, ngôi biệt thự cổ của Đoan Huy Hoàng Thái hậu Từ Cung - thân mẫu vua Bảo Đại, nằm bên sông An Cựu (số 145 Phan Đình Phùng, phường Thuận Hóa, TP Huế) rơi vào tình trạng đóng cửa, để hoang và ngày càng xuống cấp. Căn biệt thự hai tầng được xây dựng vào đầu thế kỷ XX theo kiến trúc Pháp, có mặt tiền hướng ra đường Phan Đình Phùng và dòng sông An Cựu thơ mộng. Nơi đây từng là nơi sinh sống của Đức Từ Cung sau khi rời cung An Định, cũng là nơi bà gắn bó cho đến cuối đời.

Năm 1955, ngôi biệt thự này từng được bà Từ Cung bỏ tiền mua lại. Trước khi qua đời, bà để lại di nguyện giao lại toàn bộ căn biệt thự cho chính quyền với mong muốn lưu giữ giá trị lịch sử cho đời sau. Tuy nhiên, theo thời gian, ngôi nhà dần bị lãng quên, dù nằm giữa trung tâm Huế.

Thời gian đầu, tòa nhà từng được Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế tiếp quản, tổ chức trưng bày một số hiện vật và tài liệu liên quan đến cuộc đời bà Từ Cung. Tuy nhiên, sau đó các hiện vật đã được chuyển về di tích Cung An Định để phục vụ trưng bày tập trung, còn tòa nhà số 145 Phan Đình Phùng được giao cho một đơn vị khai thác kinh doanh dịch vụ ẩm thực, cà phê và tổ chức trải nghiệm du lịch văn hóa.

Việc khai thác dịch vụ từng mang lại sức sống mới cho công trình trong một thời gian ngắn. Tuy nhiên, đến năm 2020, khi dịch COVID-19 bùng phát, hoạt động kinh doanh gặp khó khăn, đơn vị thuê đã trả lại mặt bằng. Kể từ đó, tòa nhà đóng cửa, rơi vào tình trạng hoang phế.

Ngôi biệt thự cổ trở nên hoang lạnh. Phần mái ngói hư hỏng nặng, tường nứt nẻ, rêu phong phủ kín, cửa gỗ bong tróc, dây thép chằng buộc để ngăn xâm nhập. Không được khai thác, chăm sóc thường xuyên, công trình ngày càng xuống cấp dưới tác động khắc nghiệt của thời tiết xứ Huế.

Có thời điểm toàn bộ lối vào phủ đầy lá khô, rêu xanh loang kín các bậc tam cấp...

Nội thất bên trong trống trơn, trên tường nhà còn sót lại một vài bức ảnh bản sao tư liệu...

Trước thực trạng trên, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế - đơn vị quản lý ngôi nhà, từng đề xuất và tiến hành khảo sát để xây dựng phương án cải tạo, phục hồi tòa nhà 145 Phan Đình Phùng. Trung tâm hướng tới việc chỉnh trang khu nhà thành không gian giáo dục di sản dành cho thế hệ trẻ, kết hợp tổ chức hoạt động du lịch, trưng bày tư liệu quý về bà Từ Cung.

Ông Hoàng Việt Trung - Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế - cho biết trong thời gian qua, một số tổ chức, cá nhân quan tâm và tìm hiểu khả năng xã hội hóa đầu tư nhằm phục hồi và khai thác khu biệt thự. Tuy nhiên, các phương án vẫn chưa được triển khai cụ thể. Một phần vì thiếu nhà đầu tư thực sự tâm huyết, phần khác do quá trình thẩm định, đánh giá hiện trạng cần có thời gian và sự cẩn trọng.

Ông Trung còn chia sẻ Trung tâm mong muốn tìm được đối tác phù hợp để đồng hành, hiện thực hóa mục tiêu biến khu nhà của mẹ vua Bảo Đại thành điểm đến giao lưu, học tập giáo dục di sản Huế dành cho thế hệ trẻ.

Ngọc Văn

Thế Nghĩa