Hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân: Bám sát thực tiễn, thiết thực, trách nhiệm
Đặc biệt, trước khi giám sát, Thường trực HĐND tổ chức các đoàn khảo sát, thậm chí tổ chức tái giám sát nếu thấy cần thiết. Những đổi mới này giúp hoạt động của HĐND ngày càng bám sát thực tiễn, hiệu lực, hiệu quả.
Thường trực HĐND tỉnh chủ trì giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri và giải quyết khiếu nại, tố cáo năm 2022.
Giám sát là một trong những chức năng quan trọng của cơ quan dân cử các cấp. Ngoài xem xét các báo cáo tại kỳ họp HĐND, hoạt động giám sát còn được thực hiện thông qua chất vấn và trả lời chất vấn, tăng cường giám sát chuyên đề, chủ động giám sát lời hứa của thủ trưởng các ngành tại phiên chất vấn, tăng thời lượng giải trình, làm rõ các nội dung phức tạp, quan trọng. Đặc biệt, trước khi giám sát, Thường trực HĐND tổ chức các đoàn khảo sát, thậm chí tổ chức tái giám sát nếu thấy cần thiết. Những đổi mới này giúp hoạt động của HĐND ngày càng bám sát thực tiễn, hiệu lực, hiệu quả.
Luôn “sát sườn” với nguyện vọng người dân
HĐND xã Phước Chỉ, thị xã Trảng Bàng có 26 đại biểu, gồm 2 ban chuyên trách và 9 tổ phụ trách các ấp, liên ấp. Nhờ bám sát địa bàn và đời sống dân sinh, mọi ý kiến, nguyện vọng của cử tri xã nhà đều được các đại biểu, tổ đại biểu nhanh chóng nắm bắt, phản ánh để HĐND thực hiện giám sát, đề nghị UBND xã, các ngành chức năng xử lý.
Ông Phạm Chí Phương- Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Phước Chỉ cho biết: “Các phản ánh của cử tri trên địa bàn xã xoay quanh vấn đề hạ tầng giao thông, điện, thủy lợi, vệ sinh môi trường, một số chế độ chính sách. Qua giám sát, hầu hết các ý kiến, kiến nghị của cử tri đều được UBND xã trả lời, giải quyết rõ ràng với tinh thần trách nhiệm cao.
Đối với những ý kiến thuộc thẩm quyền cấp trên như điện, xây dựng cơ bản, nước sạch… UBND xã chuyển đến cơ quan chức năng trả lời, giải quyết. Nhờ đó, hầu như trên địa bàn xã không tồn tại các vấn đề bức xúc. Việc tổ chức tiếp xúc cử tri được HĐND xã xây dựng kế hoạch phù hợp với tình hình thực tế. Nếu khu dân cư có đông cử tri là công nhân thì buổi tiếp xúc cử tri được tổ chức vào các ngày thứ 7, chủ nhật”.
Ông Phương chia sẻ thêm, hoạt động của HĐND cấp xã có vai trò quan trọng, nắm bắt, giải quyết sớm các vấn đề, góp phần quan trọng ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội- đặc biệt là ở địa bàn biên giới như Phước Chỉ. Sự ổn định này sẽ tạo tiền đề cho phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững quốc phòng an ninh.
Xuất phát từ thực tiễn, năm 2023, HĐND xã Phước Chỉ lựa chọn chuyên đề giám sát quản lý, sử dụng đất công. Ông Nguyễn Minh Vương- Phó Chủ tịch HĐND xã Phước Chỉ cho biết, đây là vấn đề mà các đại biểu, tổ đại biểu HĐND xã nhận thấy có những tồn tại, bất cập trong quá trình đo đạc, quản lý đất đai từ trước tới nay. Thông qua giám sát, HĐND xã đề nghị UBND xã và ngành chức năng tăng cường công tác quản lý đất công ngày càng tốt hơn.
Trong năm 2022, Thường trực HĐND xã đã tổ chức một phiên giải trình tại phiên họp thường trực HĐND về “giải quyết ý kiến của cử tri kéo dài” trong việc nạo vét kênh BG4; giám sát chuyên đề 5 cuộc, trong đó HĐND xã 1 cuộc giám sát triển khai thực hiện công trình xây dựng cơ bản do xã làm chủ đầu tư; thường trực HĐND xã giám sát 2 cuộc về công tác tiếp nhận và cấp phát kinh phí hỗ trợ tiền điện cho gia đình chính sách, hộ nghèo trên địa bàn xã, công tác chăm lo cho gia đình chính sách, hộ nghèo.
Ngoài ra, Ban Pháp chế và Ban Văn hóa - Xã hội giám sát chuyên đề công tác tiếp nhận, xem xét, giải quyết hồ sơ chính sách cho các đối tượng theo Quyết định số 49/2015/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và công tác chi trả cho các đối tượng bị ảnh hưởng do dịch Covid-19 kéo dài.
Trên cơ sở tiếp thu, giải quyết tốt ý kiến, kiến nghị cử tri, các nghị quyết của HĐND xã được ban hành, thực hiện góp phần quan trọng vào công tác chỉ đạo của chính quyền địa phương, đặc biệt là triển khai hiệu quả các giải pháp phát triển nông nghiệp bền vững.
Vụ Đông Xuân năm nay, Phước Chỉ trúng mùa lúa. Với trên 3.900 ha, chủ yếu là lúa chất lượng cao, năng suất bình quân từ 7,5-8 tấn, giá lúa tươi dao động từ 6.000-6.300 đồng/kg, nông dân rất phấn khởi. “Xã đã sử dụng hiệu quả các nguồn lực đầu tư hoàn thiện hệ thống giao thông, thủy lợi phục vụ sản xuất; liên kết với doanh nghiệp, hợp tác xã hình thành chuỗi giá trị sản xuất lúa chất lượng cao.
Bên cạnh đó, chỉ đạo việc bơm nước phục vụ sản xuất đúng thời vụ góp phần quan trọng giúp nông dân trúng mùa; có sân phơi để nông dân sơ chế lúa sau thu hoạch, giúp giảm tình trạng bị thương lái ép giá. Những năm gần đây, nông dân sản xuất theo đơn đặt hàng, được doanh nghiệp, hợp tác xã cung ứng nguồn vật tư, giống, hỗ trợ kỹ thuật và bao tiêu sản phẩm”- ông Phạm Chí Phương- Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Phước Chỉ chia sẻ.
Thường trực HĐND xã Phước Chỉ, thị xã Trảng Bàng trò chuyện cùng nông dân về kết quả vụ Đông Xuân.
Nâng cao chất lượng hoạt động giám sát
Qua hoạt động giám sát, cơ quan dân cử có thể kiểm chứng tính đúng đắn, sự phù hợp các quy định của pháp luật đã, đang được áp dụng và những chủ trương, biện pháp mà HĐND quyết định; đồng thời giúp HĐND phát hiện những khó khăn, vướng mắc để kịp thời kiến nghị những biện pháp tháo gỡ trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Hiệu quả của hoạt động giám sát được bảo đảm bằng việc thực hiện nghiêm các kết luận, kiến nghị qua giám sát của các đối tượng chịu giám sát.
Trong năm 2022, hoạt động chất vấn được thực hiện tại kỳ họp thứ 4 và thứ 6 (kỳ họp thường lệ) của HĐND tỉnh đối với 6 nhóm vấn đề về nông nghiệp, tài nguyên môi trường, giáo dục, giao thông vận tải, công an, y tế. Theo đánh giá của Thường trực HĐND tỉnh, đa số các ý kiến chất vấn của đại biểu được UBND tỉnh, các ngành chức năng trả lời tại kỳ họp, một số ý kiến trả lời bằng văn bản.
Không khí của hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp sôi nổi, thẳng thắn giúp đẩy nhanh quá trình giải quyết những vấn đề bức xúc tại địa phương, nhiều nội dung chất vấn có kèm hình ảnh minh họa để cung cấp thông tin thực tế cho đại biểu. Ngoài ra, HĐND còn giám sát tình hình thực hiện “lời hứa” sau trả lời chất vấn của thủ trưởng các cơ quan, đơn vị tại phiên chất vấn, góp phần nâng cao trách nhiệm của các ngành chức năng trong thực hiện nhiệm vụ được giao.
Đối với hoạt động giám sát giữa hai kỳ họp HĐND tỉnh năm 2022, Thường trực HĐND tỉnh đã tổ chức 6 cuộc giám sát và 3 phiên giải trình đối với nhiều nội dung quan trọng. Cụ thể như giám sát chuyên đề về công tác xây dựng và triển khai thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025; công tác giải phóng mặt bằng các dự án đầu tư công giai đoạn 2018-2021. Bên cạnh đó, tổ chức các cuộc giám sát thường xuyên về công tác tiếp công dân, giải quyết kiến nghị của cử tri, giải quyết khiếu nại, tố cáo và kiến nghị, phản ánh của công dân.
Ngoài ra, tổ chức 3 phiên giải trình về công tác quản lý nhà nước về trật tự xây dựng, tách thửa, hình thành khu dân cư, nhà ở riêng lẻ ở đô thị, nông thôn; thực hiện các chính sách đẩy nhanh tỷ lệ bao phủ toàn dân tham gia bảo hiểm y tế; thực hiện đề án khu dân cư biên giới và điểm dân cư liền kề chốt dân quân biên giới.
Trước khi giám sát, Thường trực HĐND tỉnh tổ chức các đoàn khảo sát phục vụ nội dung giám sát tại một số UBND cấp huyện trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, chỉ đạo các ban HĐND tỉnh theo dõi, rà soát thực hiện kết luận chất vấn, kết luận giải trình và các kiến nghị qua giám sát của HĐND, thường trực và các ban HĐND tỉnh; theo dõi triển khai các nghị quyết của HĐND; giám sát việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật của UBND tỉnh, nghị quyết HĐND cấp huyện.
Mới đây, Thường trực HĐND tỉnh cử tổ công tác khảo sát làm việc với các địa phương trên địa bàn tỉnh về kết quả triển khai, thực hiện các nghị quyết của HĐND tỉnh đã ban hành từ đầu nhiệm kỳ 2021-2026. Qua đợt khảo sát, các tổ ghi nhận nhiều thông tin quan trọng về tình hình thực tế triển khai các nghị quyết của HĐND tỉnh, nhất là những khó khăn, vướng mắc, đề xuất kiến nghị.
Đây là cơ sở thực tiễn quan trọng cho hoạt động giám sát sắp tới của HĐND tỉnh. Những đổi mới này giúp hoạt động của HĐND ngày càng bám sát thực tiễn, hiệu lực, hiệu quả, thực hiện tốt tinh thần chỉ đạo của Trung ương: “HĐND phải giữ vai trò quan trọng trong đổi mới quản trị ở địa phương theo hướng hiện đại, hiệu lực, hiệu quả, tập trung quản lý phát triển; bảo đảm thượng tôn hiến pháp, pháp luật, nâng cao tính minh bạch, trách nhiệm giải trình và sự tham gia của người dân”.
