Học giả hàng đầu khu vực nhận định vai trò của ASEAN trong nỗ lực hạ nhiệt căng thẳng Thái Lan-Campuchia

Cuộc họp Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN đặc biệt về tình hình Thái Lan-Campuchia ngày 22/12 tại Kuala Lumpur, Malaysia. (Nguồn: Ban Thư ký ASEAN)

Chuyên gia Kavi cho rằng dưới sự giám sát chặt chẽ của các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN, hai bên xung đột đã có thể trình bày lập trường một cách bình tĩnh, không bị chi phối bởi các siêu cường.

Tuyên bố chung của ASEAN bày tỏ quan ngại sâu sắc rằng việc kéo dài xung đột sẽ gây tổn hại hòa bình, ổn định khu vực và uy tín của Hiệp hội. Theo ông Kavi, áp lực từ các nước thành viên đã buộc Bangkok và Phnom Penh phải giảm leo thang, bởi trách nhiệm chung của cả hai nước là duy trì hòa bình theo Hiến chương Liên hợp quốc và Hiến chương ASEAN.

Tại cuộc họp, ASEAN cũng tái khẳng định các nguyên tắc trong Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC): Tôn trọng chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, không sử dụng vũ lực và giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình. Ông Kavi nhấn mạnh, việc duy trì tính trung lập giúp ASEAN giữ vững đoàn kết và củng cố niềm tin vào vai trò trung gian hòa giải.

Tuyên bố của ASEAN ngày 22/12 kêu gọi hai nước khôi phục lòng tin, trở lại đối thoại qua cơ chế song phương và sự trung gian của Chủ tịch ASEAN. Theo học giả Kavi, ASEAN ủng hộ đàm phán trực tiếp giữa lực lượng vũ trang hai nước, coi đây là bước đi cần thiết để hòa bình bền vững.

Một số nhà quan sát cho rằng sự thận trọng của ASEAN là thiếu hiệu quả. Nhưng ông Kavi cho rằng thực tế đó là sức mạnh bởi quản lý xung đột nội khối đòi hỏi kiên nhẫn, kỷ luật và kiềm chế. Những tuyên bố vội vã hiếm khi có tác dụng trên thực địa. Bằng cách giữ vai trò dẫn dắt, tạo điều kiện và làm chủ tiến trình, ASEAN đã bảo vệ vị thế trung tâm của mình, không để các cường quốc bên ngoài áp đặt chương trình nghị sự.

Quyên Đỗ