Học giả Úc sắp đối mặt phiên tòa xử tội gián điệp tại Bắc Kinh

Hãng tin AFP đưa tin Ngoại trưởng Úc Marise Payne ngày 21-5 đã xác nhận học giả người Úc gốc Hoa Yang Jun sẽ đối mặt phiên tòa xét xử với cáo buộc làm gián điệp tại Trung Quốc vào tuần tới, sau hơn hai năm bị giam giữ.

Ông Yang là một trong hai công dân Úc bị giam giữ tại Trung Quốc với cáo buộc làm gián điệp trong bối cảnh căng thẳng giữa Bắc Kinh và Canberra leo thang.

Học giả người Úc gốc Hoa Yang Jun. Ảnh: REUTERS

Trong tuyên bố hôm 21-5, bà Payne cho biết phiên tòa xét xử ông Jun, người còn có bút danh là Yang Hengjun, sẽ bắt đầu vào ngày 27-5.

“Bất chấp các quan chức Úc liên tục yêu cầu, giới chức trách Trung Quốc vẫn không đưa ra bất kỳ lời giải thích hay bằng chứng nào về những cáo buộc mà ông Yang phải đối mặt” – bà Payne nói.

"Chúng tôi đã chuyển đến giới chức trách Trung Quốc, một cách rõ ràng, những quan ngại về cách thức xử lý đối với vụ việc tiến sĩ Yang và sự thiếu công bằng trong thủ tục tố tụng đối với ông ấy" – bà Payne nói thêm.

Theo AFP, bà Payne cũng nhấn mạnh rằng các quan chức Úc cần được cấp quyền tiếp cận phiên tòa, đồng thời chỉ trích một quy trình tố tụng mà bà cho rằng đến nay là "bí mật và không rõ ràng".

Tuy nhiên, Đại sứ quán Trung Quốc tại Canberra đã gọi những bình luận của bà Payne là "đáng trách", đồng thời cho biết các quyền của ông Yang đang được tôn trọng.

"Phía Úc nên tôn trọng chủ quyền tư pháp của Trung Quốc và không can thiệp dưới bất kỳ hình thức nào vào việc xử lý vụ việc hợp pháp của các cơ quan tư pháp Trung Quốc" - một phát ngôn viên của Đại sứ quán cho biết trong một tuyên bố.

Ông Yang đã bị bắt trong một lần hiếm hoi trở về Trung Quốc từ nhà riêng ở Mỹ vào tháng 1-2019.

Theo AFP, một công dân Úc khác, phát thanh viên truyền hình Cheng Lei, đã bị bắt giữ từ tháng 8-2020 với cáo buộc "tiết lộbí mật quốc gia ở nước ngoài".

Quan hệ ngoại giao giữa Trung Quốc và Úc đã tuột dốc kể từ khi Canberra kêu gọi mở một cuộc điều tra độc lập về nguồn gốc của đại dịch COVID-19 và cấm tập đoàn viễn thông khổng lồ Huawei xây dựng mạng 5G tại Úc.

Bắc Kinh được cho là có những biện pháp trả đũa bao gồm ngăn chặn nhập khẩu thịt bò Úc; áp thuế bán phá giá đối với lúa mạch Úc; mở cuộc điều tra chống bán phá giá đối với rượu vang Úc và khuyến cáo sinh viên, du khách Trung Quốc tránh đến Úc.

Hồi tháng 9-2020, hai nhà báo Úc đã phải rời khỏi Trung Quốc vì lo ngại bị cảnh sát Trung Quốc bắt giữ.

Đài ABC và tờ Australian Financial Review của Úc lần lượt ra quyết định rút nhà báo Bill Birtles và Michael Smith từ Trung Quốc về nước.

Theo AFP, diễn biến trên xảy ra sau khi Bắc Kinh bắt giữ công dân Úc là bà Trình Lôi (Cheng Lei) - nữ nhà báo, người dẫn chương trình của kênh CGTN thuộc đài truyền hình trung ương Trung Quốc (CCTV), nhưng không đưa ra lý do.