Học thuyết hạt nhân mới của Nga sẽ khiến phương Tây 'giật mình'?

Trước khả năng Nga sửa đổi học thuyết hạt nhân trong đó quy định việc sử dụng loại vũ khí này một cách rộng rãi hơn, rất nhiều ý kiến đã được đưa ra.

Thứ trưởng Ngoại giao Nga - ông Sergei Ryabkov mới đây đã lên tiếng về những thay đổi có thể xảy ra trong học thuyết hạt nhân của nước này, thông tin trên làm nổ ra nhiều cuộc tranh luận rộng rãi giữa các nhà phân tích và chuyên gia an ninh thế giới.

Theo ông Ryabkov, tình hình hiện tại xung quanh chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine đã cho thấy cách tiếp cận cổ điển đối với việc răn đe hạt nhân chưa đủ hiệu quả, vì vậy yêu cầu cấp thiết là phải bổ sung và điều chỉnh về mặt khái niệm.

Thứ trưởng Ngoại giao Nga khẳng định: "Những gì đang diễn ra đòi hỏi chúng tôi phải xem xét lại học thuyết sử dụng vũ khí hạt nhân. Trong điều kiện căng thẳng ngày càng gia tăng và leo thang từ phía các đối thủ, biện pháp răn đe cổ điển tỏ ra chưa đủ sức nặng".

"Yêu cầu sửa đổi học thuyết xuất phát từ một vài biến số như sự phát triển của các loại vũ khí mới, những thay đổi trong chiến lược và chiến thuật của các đối thủ tiềm năng cùng với những thách thức và mối đe dọa mới đang nổi lên trong thế giới ngày nay".

Theo nhận xét từ phía Nga, cách tiếp cận cổ điển đối với răn đe hạt nhân đó là tập trung vào những cuộc tấn công quy mô lớn, điều này không còn phù hợp để giải quyết những cuộc xung đột cục bộ và ứng phó với các mối đe dọa hạn chế.

Trong những cuộc chiến hiện đại, điển hình như tại Ukraine làm phát sinh yêu cầu phải có phương pháp răn đe hạt nhân linh hoạt và có khả năng đối phó hiệu quả với nguy cơ leo thang xung đột nhiều hơn nữa.

Một trong những thay đổi lớn đối với học thuyết răn đe hạt nhân của Nga nhiều khả năng sẽ là xác định các điều kiện có thể sử dụng vũ khí hạt nhân, bao gồm làm rõ các kịch bản và tình huống trong đó đòn tấn công thông qua vũ khí hạt nhân được coi là cần thiết.

Sự thay đổi mang tính cách mạng như vậy nếu xảy ra sẽ giúp xác định rõ ràng hơn ranh giới của việc sử dụng vũ khí hạt nhân cũng như tăng khả năng dự đoán hành động của Nga trong trường hợp xung đột leo thang.

Vấn đề rất quan trọng nữa chính là sự cần thiết của việc phát triển các loại vũ khí hạt nhân chiến thuật thế hệ mới, có thể được sử dụng rộng rãi hơn trong một cuộc xung đột cục bộ.

Điều này có nghĩa là việc phát triển và triển khai vũ khí hạt nhân công suất thấp, được sử dụng để tiêu diệt các mục tiêu cụ thể mà không gây nguy cơ phá hủy trên diện rộng hoặc ô nhiễm phóng xạ sẽ được Nga đẩy mạnh trong tương lai.

Vũ khí hạt nhân phi chiến lược theo nhận xét sẽ mang lại phản ứng linh hoạt hơn trước mọi nguy cơ tiềm ẩn và ngăn chặn đối phương leo thang xung đột ở cấp độ chiến thuật.

Bên cạnh đó, Nga hoàn toàn có thể xem xét tăng cường năng lực cho lực lượng hạt nhân chiến lược của mình thông qua việc nâng cấp các hệ thống hiện có và phát triển thêm nhiều loại vũ khí mới.

Phát triển tên lửa siêu thanh, tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo và hệ thống phòng thủ tên lửa thế hệ mới sẽ giúp giữ vững lợi thế chiến lược đồng thời mang lại khả năng răn đe đáng tin cậy khi đối mặt với mối đe dọa từ phương Tây.

Mặc dù vậy Nga sẽ cần phải rất thận trọng với những bước đi của mình bởi nếu học thuyết hạt nhân được Moskva sửa đổi theo hướng đi trên thì chắc chắn NATO sẽ đáp trả tương xứng, khi đó nguy cơ chiến tranh nguyên tử dù chỉ ở cấp độ hạn chế sẽ lớn hơn bao giờ hết.