Hồi ký của các nhà báo qua 'Thời gian và nhân chứng'

Tác phẩm sách “Thời gian và Nhân chứng”

Hướng tới mốc kỷ niệm 100 năm ra đời và phát triển, nền báo chí cách mạng Việt Nam, nhằm tôn vinh những cống hiến của các nhà báo lão thành với nền báo chí cách mạng đã trở thành di sản báo chí quý giá, có giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc, ngày 29/9, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - ĐH Quốc gia Hà Nội và Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật đã giới thiệu và tái bản bộ sách “Thời gian và nhân chứng” (Hồi ký của các nhà báo) do GS. NGND Hà Minh Đức (chủ biên) cùng tập thể tác giả thực hiện trong hơn 10 năm, trải qua nhiều khó khăn vất vả. Với ba tập nội dung, hơn bốn mươi bài viết, bộ sách đã khắc họa chân dung các nhà báo gạo cội, thầm lặng đã góp phần tạo nên diện mạo báo chí cách mạng Việt Nam.

Bốn mươi ba nhà báo được giới thiệu trong bộ sách “Thời gian và nhân chứng”, phần lớn trong số đó là những nhà báo hoạt động trong thời kỳ từ trước Cách mạng Tháng Tám năm 1945 kéo dài qua cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Đây là thời kỳ gian nan, vất vả, nhiều hy sinh, mất mát của cả dân tộc, nhưng cũng là thời kỳ hào hùng, rực sáng chủ nghĩa anh hùng cách mạng.

Tập I, giới thiệu chân dung của 13 nhà báo: Quang Đạm, Xích Điểu, Tô Hoài, Lê Kim, Trần Kư, Trần Lâm, Trần Công Mân, Vũ Tú Nam, Đỗ Phượng, Hữu Thọ, Xuân Thủy, Lê Bá Thuyên, Hà Xuân Trường. Ở đây độc giả bắt gặp một Quang Đạm học vấn uyên thâm, công hiến cả đời cho nghề báo, một Xích Điểu với thật nhiều kỷ niệm buồn vui trong hơn 60 năm cuộc đời làm báo, hay Hữu Thọ với những trăn trở, suy nghĩ về nghề đã được ông đúc rút đó là phải “suốt đời sống với cuộc sống và đề thông tin và đánh giá”… Tất cả, tất cả đều là những ký giả tâm huyết với nghề, hết lòng với người, đầy bản lĩnh, trách nhiệm, dám đương đầu với khó khăn, thách thức.

Trong tập II, trôi theo dòng cảm xúc của tác giả, với các bài viết được giới thiệu bạn đọc hứng thú khám phá chân dung của 16 nhà báo: Thanh Châu, Trần Bạch Đằng, Hà Đăng, Hồng Hà, Thanh Hương, Trần Kiên, Lưu Văn Lợi, Nguyễn Thành Lê, Hồng Lĩnh, Hiền Nhân, Hữu Ngọc, Phan Quang, Huỳnh Văn Tiểng, Hoàng Tùng, Hoàng Phủ Ngọc Tường, Nguyễn Minh Vỹ. Thông qua chân dung của các nhà báo, người đọc sẽ có cái nhìn “thấu tim gan”, khá đa dạng, nhuần nhuyễn cả về lý luận và thực tiễn về nghề báo - một lĩnh vực nhạy cảm liên quan đến tất cả mọi người, mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Bản thân cuộc đời của các nhà báo được giới thiệu đã là pho tiểu thuyết sống, theo đúng quan niệm về thể loại này. Đó là câu chuyện dài về những con người mà số phận - cuộc đời - tình yêu của người ấy gắn liền với số phận của đất nước và dân tộc, với sự hình thành và phát triển của nền báo chí cách mạng Việt Nam.

Tập III của bộ sách tiếp tục phác họa chân dung của 14 nhà báo Dương Kỳ Anh, Hàm Châu, Trần Đức Chinh, Thái Duy, Bảo Định Giang, Trần Mai Hạnh, Vũ Đình Hòe, Hồ Tiến Nghị, Đinh Phong, Trường Phước, Nguyễn Thành, Nguyễn Phú Trọng, Vũ Tuất Việt, Hồng Vinh… tạo được một sự hoàn chỉnh nhất định về đội ngũ các nhà báo cách mạng cho đến hết thời kỳ chống Mỹ và chớm vào thời kỳ đổi mới.

Được biên soạn công phu, nghiêm túc, giọng văn mộc mạc, đơn giản, những bài học không bao giờ cũ về tinh thần sáng tạo, ý chí, bản lĩnh của người cầm bút đến nay vẫn còn vẹn nguyên tính thời sự, thu hút sự quan tâm của bạn đọc. Lật mở từ trang đầu đến trang cuối của bộ sách, độc giả sẽ cảm nhận thông điệp gửi đến người làm báo và thế hệ tương lai rằng nghề nghiệp nào cũng cần có sự đắm say và cái tâm.

Đọc “Thời gian và nhân chứng” của GS. Hà Minh Đức ta thấy đậm đà chất nhân văn, nghĩa tình; giàu lượng thông tin, dung dị và đặc biệt tươi nguyên hơi thở cuộc sống. Các bài viết ngắn gọn, súc tích như lát cắt trong bức tranh toàn cảnh của nền báo chí cách mạng nước nhà; vừa dễ đọc, vừa khơi gợi cho ta những kinh nghiệm trong công việc làm báo cao cả nhưng cũng lắm gian nan, thách thức này. Phải chăng, đó là món quà quý mà GS. Hà Minh Đức gửi đến những người làm báo, những ai yêu nghề báo, sắp làm báo và tất cả chúng ta.

N.H