Hội nghị Geneva khẳng định tâm thế, bản lĩnh, trí lực của dân tộc Việt Nam

Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng dự và chỉ đạo hội thảo.

Tham dự hội thảo có các đồng chí: Bùi Thanh Sơn, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao; Thượng tướng Lê Huy Vịnh, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng; Phan Chí Hiếu, Phó chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam; cùng lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước; lãnh đạo các ban, bộ, các cơ quan nghiên cứu, các nhà khoa học, đại diện gia đình các thành viên đoàn đàm phán, ký kết và thi hành hiệp định.

Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng phát biểu đề dẫn và chỉ đạo hội thảo.

Sự kết hợp mẫu mực giữa “đánh” và “đàm”

Phát biểu khai mạc hội thảo, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh, cách đây đúng 70 năm, ngày 21-7-1954, Hiệp định Geneva về đình chỉ chiến sự ở Việt Nam được ký kết tại Geneva (Thụy Sĩ) và trở thành dấu mốc lịch sử quan trọng trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước của nhân dân ta. Cùng với Chiến thắng Điện Biên Phủ, Hiệp định Geneva đã chấm dứt hoàn toàn sự đô hộ của chủ nghĩa thực dân cũ kéo dài gần 100 năm tại Việt Nam, giải phóng hoàn toàn miền Bắc, tạo tiền đề xây dựng miền Bắc trở thành hậu phương vững chắc cho tiền tuyến lớn miền Nam, đi tới thực hiện trọn vẹn mục tiêu độc lập dân tộc và thống nhất đất nước.

Hội nghị Geneva 1954 là diễn đàn đa phương có sự tham dự, đàm phán trực tiếp của các nước lớn mà lần đầu tiên Việt Nam tham gia. Trong lần tham dự đầu tiên này, ngoại giao Việt Nam đã khẳng định tâm thế, bản lĩnh, trí lực của một dân tộc có bề dày hàng nghìn năm văn hiến; có ý chí quật cường bảo vệ nền độc lập; thấm đượm tinh hoa văn hóa dân tộc và tư tưởng, phong cách, nghệ thuật ngoại giao Hồ Chí Minh.

Trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc, cha ông ta luôn kết hợp khéo léo giữa “đánh” và “đàm”, giữa giành thắng lợi mang tính chiến lược trên chiến trường với giải pháp ngoại giao để bảo vệ nền độc lập và lập lại hòa bình. Chiến dịch Điện Biên Phủ và Hội nghị Geneva là một sự kết hợp mẫu mực và điển hình như vậy. Sự phối hợp chặt chẽ giữa mặt trận ngoại giao với mặt trận chính trị và quân sự, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo tài tình của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chuyển hóa những thắng lợi trên chiến trường thành thắng lợi về chính trị, pháp lý và đối ngoại.

Những bài học vẹn nguyên giá trị

Phát biểu đề dẫn và chỉ đạo hội thảo, GS, TS Nguyễn Xuân Thắng, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh khẳng định, phát huy sức mạnh và ảnh hưởng to lớn của Chiến thắng Điện Biên Phủ, Hiệp định Geneva là đỉnh cao thắng lợi của nền ngoại giao Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược; khẳng định tính chính nghĩa của cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc và truyền thống hòa hiếu, tinh thần yêu chuộng hòa bình của nhân dân Việt Nam.

Đại biểu dự hội thảo và đại diện gia đình các thành viên đoàn đàm phán, ký kết và thi hành Hiệp định Geneva. Ảnh: VIỆT TRUNG

70 năm đã trôi qua nhưng ý nghĩa lịch sử của Hiệp định Geneva về đình chỉ chiến sự ở Việt Nam vẫn còn vẹn nguyên giá trị, với những bài học kinh nghiệm hết sức quý báu, phản ánh sinh động nguyên tắc, phương châm, nghệ thuật đối ngoại, sự trưởng thành và những đóng góp to lớn của nền ngoại giao Việt Nam cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc; tỏa sáng ước nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh về “một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh”. Đó là những bài học về giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng; phát huy sức mạnh tổng hợp, kết hợp chặt chẽ giữa các mặt trận chính trị-quân sự-ngoại giao; giữ vững độc lập, tự chủ; bảo đảm lợi ích quốc gia, dân tộc trên hết và trước hết; quán triệt sâu sắc phương châm “dĩ bất biến ứng vạn biến”; phát huy sức mạnh của nhân dân và khối đại đoàn kết toàn dân tộc, giương cao ngọn cờ chính nghĩa, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại.

Nền ngoại giao đậm bản sắc “cây tre Việt Nam”

Là một trong những đại biểu trình bày tham luận tại hội thảo, PGS, TS Nguyễn Danh Tiên, Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh nhận định, trong quá trình đàm phán và thực thi Hiệp định Geneva, cái gốc “bất biến” là Việt Nam độc lập, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ. Đó là sợi chỉ đỏ xuyên suốt. Còn “vạn biến” là trong lúc chưa thể thực hiện được trọn vẹn mục tiêu cuối cùng, có thể linh hoạt và biến hóa trong sách lược để rồi từng bước tiến tới đạt mục tiêu "bất biến" trên. Đó là một phương pháp và nghệ thuật ngoại giao Hồ Chí Minh được kế thừa, vận dụng và sáng tạo trong công cuộc đổi mới, đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế của đất nước; đồng thời thể hiện bản sắc “cây tre Việt Nam” của nền ngoại giao cách mạng Việt Nam: Gốc vững, thân chắc, cành uyển chuyển.

Kế thừa kinh nghiệm của Hội nghị Geneva, trong các thời kỳ lịch sử, Đảng đã vận dụng và phát triển sáng tạo vào thực tiễn cách mạng Việt Nam. Đặc biệt, trong thời kỳ đổi mới, Đảng và Nhà nước chủ trương thực hiện chính sách đối ngoại theo phương châm Việt Nam sẵn sàng là bạn, là đối tác tin cậy, là thành viên tích cực và có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế, mở rộng quan hệ đối ngoại theo hướng đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ quốc tế. Những thành tựu của công tác đối ngoại Việt Nam trong thời gian qua là thành quả của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta, trong đó nhân tố quan trọng nhất, có ý nghĩa quyết định là sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của Đảng, đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Kết quả đó khẳng định nền ngoại giao mang đậm bản sắc “cây tre Việt Nam”, dựa trên nền tảng Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, bản sắc văn hóa và truyền thống ngoại giao hòa hiếu, nhân văn nhưng quật cường của dân tộc.

Tại hội thảo, những ý kiến, tham luận của các đại biểu tập trung luận giải, khẳng định Hiệp định Geneva là đỉnh cao thắng lợi của nền ngoại giao cách mạng Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược; làm rõ tầm vóc, ý nghĩa của hiệp định đối với sự nghiệp cách mạng Việt Nam và phong trào cách mạng thế giới; phát huy giá trị, những bài học kinh nghiệm từ quá trình đàm phán, ký kết hiệp định, qua đó khơi dậy khát vọng xây dựng đất nước giàu mạnh, dân chủ, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc.

HÀ PHƯƠNG