Hội nghị thượng đỉnh tại Thụy Sĩ có đặt nền móng cho hòa bình Ukraine?

Phát biểu tại hội nghị trong ngày họp đầu tiên, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đánh giá cao sự tham gia của các nước, nhằm tìm kiếm một nền hòa bình thực sự và công bằng cho Ukraine.

Hội nghị thượng đỉnh về hòa bình tại Ukraine. Ảnh: Reuters.

Ông Zelensky kỳ vọng hội nghị thượng đỉnh đầu tiên ở Thụy Sĩ sẽ là nền móng của một trang sử được tạo nên và cuộc xung đột có thể được giải quyết tại hội nghị thượng đỉnh lần 2: “Hiến chương Liên hợp quốc là cơ sở cho chúng tôi. Và sau đó khi kế hoạch hành động được đưa lên bàn, được tất cả mọi người nhất trí và minh bạch cho người dân, thì kế hoạch đó sẽ được thông báo tới các đại diện của Nga. Sau đó, tại hội nghị thượng đỉnh hòa bình lần thứ hai, chúng ta có thể giải quyết sự kết thúc thực sự của cuộc xung đột. Bây giờ chúng ta đang cùng nhau bắt đầu con đường này. Chúng ta phải chứng minh rằng thế giới thống nhất là một thế giới hòa bình, một thế giới biết cách hành động đúng đắn.”

Tuy nhiên, các nhà lãnh đạo phương Tây không mấy kỳ vọng vào một nền hòa bình cho Ukraine dễ dàng đạt được. Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris hôm 15/6 đã bác bỏ các điều kiện chấm dứt xung đột ngay lập tức của Tổng thống Nga Putin mới đưa ra, gọi đó là lời kêu gọi Ukraine đầu hàng. Thủ tướng Anh Rishi Sunak tuyên bố những điều kiện của Nga sẽ không bao giờ được đáp ứng để thành hiện thực. Trong khi, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula Vonder Leyen cũng không đồng tình với việc đóng băng cuộc xung đột ở thời điểm hiện tại, cho rằng các nước cần hỗ trợ Ukraine để có một nền hòa bình toàn diện – ngầm ám chỉ những nỗ lực quân sự và ngoại giao để giúp Ukraine có được lợi thế trên chiến trường và bàn đàm phán.

Còn Thủ tướng Đức Olaf Scholz cũng dành nhiều lời lẽ chỉ trích Nga, song cũng phải thừa nhận rằng, hòa bình thực sự ở Ukraine không thể đạt được nếu không có sự tham gia của Nga trong các cuộc đàm phán.

Đây cũng là nhận định của đại diện Thổ Nhĩ Kỳ và Saudi Arabia – hai nước từng đăng cai những hội nghị hòa bình Ukraine trước đó, nhưng ở cấp độ thấp hơn. Hai nước này cho biết, một tiến trình hòa bình có ý nghĩa cần có sự tham gia của Nga.

Ngoại trưởng Saudi Faisal Bin Farhan Al Saud cho biết: “Chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ mọi nỗ lực nhằm tạo điều kiện cho đối thoại giữa Nga và Ukraine. Chúng tôi tin rằng điều quan trọng là cộng đồng quốc tế khuyến khích bất kỳ bước đi nào hướng tới các cuộc đàm phán nghiêm túc - vốn đòi hỏi sự thỏa hiệp khó khăn - như một phần của lộ trình dẫn đến hòa bình. Và ở đây cần phải nhấn mạnh rằng bất kỳ tiến trình đáng tin cậy nào cũng cần có sự tham gia của Nga.”

Tổng thống Séc Petr Pavel cũng không kỳ vọng vào một thỏa thuận về cách thức thiết lập hòa bình sẽ đạt được tại hội nghị, nhưng cho rằng, hội nghị là cơ hội đầu tiên để thảo luận về các điều kiện hòa bình trên nền tảng rộng rãi nhất có thể.

Theo Tổng thống nước chủ nhà, bà Viola Amherd, hội nghị là cơ hội để các bên chia sẻ quan điểm, nhằm tìm một giải pháp cho hòa bình ở Ukraine. Và lý do cho hội nghị lần này là để cộng đồng quốc tế chuẩn bị cho khả năng diễn ra đàm phán trực tiếp giữa các bên có liên quan là Nga và Ukraine.

Do đó, thay vì bàn sâu về kế hoạch hòa bình của Tổng thống Ukraine, đại diện nhiều quốc gia khác tham dự hội nghị muốn bàn về những hậu quả của cuộc xung đột Nga - Ukraine, như chi phí cho người di cư, vấn đề an ninh lương thực và hạt nhân, nhằm kiểm soát cuộc xung đột không lan rộng. Tại đây, Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris đã công bố gói viện trợ hơn 1,5 tỷ USD cho năng lượng và nhân đạo cho Ukraine.

Trước thềm hội nghị tại Thụy Sĩ, Tổng thống Nga Putin cho biết Nga sẽ chấm dứt cuộc xung đột nếu Ukraine đồng ý từ bỏ tham vọng gia nhập NATO và rút quân ra các vùng lãnh thổ mới đã sáp nhập vào Nga. Các điều kiện đó một phần chứng tỏ được sự tự tin ngày càng tăng của Nga rằng lực lượng của nước này đang giành thế thượng phong trên chiến trường.

Đình Nam/VOV1 tổng hợp