Hội thảo giải pháp phục hồi và phát triển bền vững cây có múi ở Việt Nam

Các đại biểu dự hội thảo.

Cây có múi (cam, quýt, bưởi, chanh) là cây ăn quả phổ biến, có mặt trong sản xuất tại khắp các vùng, địa phương trong cả nước. Hiện nay, tại nhiều địa phương đã hình thành các vùng sản xuất cây có múi hàng hóa quy mô lớn, tập trung như:

Cam: Hà Giang (huyện Bắc Quang, Quang Bình, Vị Xuyên), Tuyên Quang (huyện Hàm Yên), Hòa Bình (huyện Cao Phong), Nghệ An (huyện Quỳ Hợp, Thanh Chương, Nghĩa Đàn, Yên Thành, Con Cuông), Hà Tĩnh (huyện Vũ Quang, Hương Sơn, Hương Khê, Can Lộc, Kỳ Anh), Hậu Giang (các huyện Châu Thành, Châu Thành A, Phụng Hiệp, thị xã Ngã Bảy), Vĩnh Long (các huyện Trà Ôn, Tam Bình, Long Hồ, Vũng Liêm)...

Bưởi: Hà Tĩnh (huyện Hương Khê, Hương Sơn), Đồng Nai (huyện Vĩnh Cửu, Định Quán, Tân Phú), Vĩnh Long (thị xã Bình Minh và các huyện Tam Bình, Vũng Liêm, Trà Ôn), Bến Tre (các huyện Giồng Trôm, Châu Thành, Mỏ Cày Bắc, thành phố Bến Tre)....

Cây có múi hiện là nhóm cây ăn quả có diện tích, sản lượng lớn nhất trong sản xuất cây ăn quả nước ta, tổng diện tích cây có múi cả nước đến hết năm 2022 đạt 262,179 nghìn ha, chiếm 21,47% tổng diện tích cây ăn quả; tiếp theo lần lượt là nhóm nhãn, vải, chôm chôm (12,89%); chuối (12,86%); xoài (9,48%); sầu riêng (9,18%)... Quả có múi ở nước ta (đặc biệt là cam, quýt) hiện chủ yếu được tiêu thụ dạng quả tươi tại thị trường nội địa là chính. Hai loại quả tham gia đóng góp xuất khẩu chủ yếu là bưởi và chanh.

Tổng giá trị xuất khẩu quả có múi từ năm 2015 liên tục tăng, từ 16,5 triệu USD lên 72,9 triệu USD năm 2022, trong đó sản phẩm xuất khẩu chủ yếu gồm chanh và bưởi (chiếm khoảng 95-99,5%). Xuất khẩu quả có múi tiếp tục có xu hướng tăng cao trong năm 2023, đến hết tháng 9/2023 đạt hơn 81 triệu USD.

Tại hội thảo, các đại biểu đã được nghe báo cáo về hiện trạng, định hướng giải pháp phát triển sản xuất cây ăn quả có múi tại Việt Nam; hiện trạng đất trồng cam và biện pháp quản lý đất, dinh dưỡng cho cây; KIT chuẩn đoán nhanh bệnh vàng lá và sử dụng chế phẩm sinh học quản lý sâu bệnh hại trong đất trồng cây ăn quả có múi...

Phát biểu tại hội thảo, đồng chí Nguyễn Như Cường, Cục trưởng Cục Trồng trọt nhấn mạnh: Các địa phương, doanh nghiệp trồng cây ăn quả có múi cần tập trung rà soát lại các vùng sản xuất cam, bưởi hàng hóa theo định hướng phát triển tập trung, tại các vùng có điều kiện sinh thái phù hợp, có khả năng đầu tư thâm canh. Tăng cường phát triển các giống cây có múi đặc sản địa phương có lợi thế cạnh tranh; ưu tiên công tác bình tuyển, phục tráng giống. Tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu chọn tạo, phát triển các giống cây có múi mới, có năng suất, chất lượng, không hạt hoặc có ít hạt, rải vụ thu hoạch, thích ứng biến đổi khí hậu, chống chịu sâu bệnh... để kịp thời bổ sung cho sản xuất (trồng mới hoặc tái canh).

Thiết lập hệ thống sản xuất cây giống, cây có múi sạch bệnh theo quy trình nhà lưới 3 cấp phục vụ sản xuất tại các địa phương, vùng sản xuất tập trung. Tăng cường sử dụng phân bón hữu cơ, các biện pháp sinh học trong phòng trừ sâu bệnh hại; khắc phục, giảm thiểu tình trạng canh tác thiếu bền vững, lạm dụng sử dụng phân bón vô cơ và thuốc bảo vệ thực vật hóa học, làm ảnh hưởng tuổi thọ vườn cây, chất lượng và an toàn thực phẩm. Phát triển các chuỗi liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ; Phát triển công nghiệp chế biến nhằm nâng cao giá trị gia tăng, mở rộng thị trường tiêu thụ, xuất khẩu.

Đồng chí Đinh Công Sứ, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Hòa Bình nhấn mạnh, với lợi thế là cửa ngõ lên Tây Bắc, tiếp giáp với Thủ đô Hà Nội, cùng với sự đa dạng về khí hậu, đất đai, tỉnh Hòa Bình có nhiều lợi thế để phát triển sản xuất nông nghiệp với đa dạng chủng loại cây trồng, vật nuôi. Đa dạng các loại hình kinh tế kết hợp với nông nghiệp, nông thôn. Trong đó, tỉnh Hòa Bình hướng phát triển bền vững về nông nghiệp kết hợp du lịch và sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ, sinh thái.

Đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh mong muốn thông qua hội thảo, các tỉnh trồng cây ăn quả có múi trọng điểm của cả nước sẽ tăng cường hợp tác hiệu quả để cùng phát triển cây ăn quả có múi, góp phần đưa cây ăn quả có múi trở thành cây trồng chủ lực quốc gia.