Hội thảo 'Nguồn lực văn hóa trong chiến lược phát triển 'Thành phố sáng tạo' của Thủ đô Hà Nội

Hội thảo có sự tham dự của Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Ngô Thị Thanh Hằng; Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản, Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương, PGS.TS Đoàn Minh Huấn; Ủy viên Ban thường vụ Thành ủy, Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Nguyễn Văn Phong cùng đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành Trung ương và thành phố Hà Nội; các nhà khoa học, nhà quản lý.

Xây dựng chiến lược văn hóa toàn diện, tổng thể

Ngày 30-1-2019, Hà Nội vinh dự được công nhận là Thành phố sáng tạo của UNESCO. Mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO nhằm thúc đẩy hợp tác quốc tế giữa các thành phố được vinh danh, với tôn chỉ hướng tới thúc đẩy "nguồn lực văn hóa" và "sáng tạo văn hóa" làm nền tảng cho quá trình phát triển đô thị một cách bền vững. Với việc tham gia vào Mạng lưới thành phố sáng tạo, Hà Nội có cơ hội làm nổi bật đặc trưng văn hóa của Thủ đô với thế giới.

Đồng thời, xây dựng chiến lược văn hóa toàn diện, tổng thể, đổi mới tư duy về phát triển văn hóa, xây dựng con người Hà Nội, vừa giữ gìn, bảo tồn văn hóa truyền thống Thăng Long Hà Nội, vừa tiếp thu chọn lọc tinh hoa văn hóa nhân loại, nhằm phát huy hiệu quả nhất nguồn lực văn hóa, xây dựng và phát triển Thủ đô trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Bí thư Thường trực thành ủy Ngô Thị Thanh Hằng khẳng định, Hà Nội có vai trò, vị trí đặc biệt quan trọng, là Thủ đô, trung tâm đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trung tâm lớn về văn hóa, khoa học, giáo dục, kinh tế và giao dịch quốc tế. Hà Nội có bề dày lịch sử văn hóa ngàn năm văn hiến, Thủ đô Anh hùng, Thành phố vì hòa bình, nơi hội tụ, kết tinh và lan tỏa những giá trị cao quý của dân tộc, tiêu biểu cho lương tri, phẩm giá con người; được tổ chức UNESCO vinh danh là “Thành phố vì hòa bình”, “Thành phố sáng tạo”.

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Ngô Thị Thanh Hằng phát biểu khai mạc Hội thảo

“Vùng đất kinh đô Thăng Long – Hà Nội đã được tạo dựng, đắp bồi, giữ gìn, tôn tạo, xây dựng bởi di sản văn hóa đồ sộ vô giá, nơi hội tụ văn hóa mọi vùng miền để chắt lọc nên giá trị Thăng Long – Hà Nội, được kết tinh trong chiều sâu cốt cách con người Hà Nội, mang nét đặc trưng riêng văn hóa Tràng An, văn hóa xứ Đoài. Văn hóa Thăng Long – Hà Nội là nguồn lực nội sinh giàu năng lượng, ngày càng hội tụ, lan tỏa rộng khắp để góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam thống nhất trong đa dạng, với Hà Nội không chỉ là trung tâm quyền lực chính trị mà còn có bệ đỡ của sức mạnh “mềm” chính là trung tâm văn hóa”, Phó Bí thư thường trực Thành ủy Ngô Thị Thành Hằng cho biết.

Hội thảo có sự tham dự của đông đảo các nhà khoa học, các nhà quản lý (ảnh Vương Anh)

Đặc biệt, trong quá trình xây dựng và phát triển, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Hà Nội luôn coi trọng và xác định phát triển văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội; giải quyết hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế với phát triển văn hóa – xã hội. Mô hình tăng trưởng và phát triển kinh tế Thủ đô dựa trên nền tảng văn hóa, tìm nguồn lực và phát triển động lực từ văn hóa, nhất là trong điều kiện kinh tế tri thức, cách mạng công nghiệp lần thứ 4.

"Con người và cảnh quan là hai yếu tố đặc biệt quan trọng"

PGS.TS Đoàn Minh Huấn, Tổng biên tập Tạp chí Cộng sản cho rằng, Hà Nội hội tụ đầy đủ những yếu tố để có thể tiên phong trở thành trung tâm sáng tạo của Việt Nam trên cơ sở lấy nguồn lực văn hóa và sáng tạo văn hóa làm nền tảng cho quá trình phát triển đô thị bền vững. Chính quyền Hà Nội có quyết tâm chính trị cao hướng tới mục tiêu đổi mới, sáng tạo, gia tăng sức hấp dẫn, hội tụ, lan tỏa văn hóa Thủ đô trên tinh thần “hợp tác, đầu tư và cùng phát triển”, đồng hành cùng các doanh nghiệp thiết kế sáng tạo và gieo mầm cho những ước mơ khởi nghiệp.

PGS.TS Đoàn Minh Huấn chia sẻ, ngoài kết quả đạt được, Hà Nội cũng đang gặp không ít thách thức trong việc phát huy nguồn lực văn hóa từ sự tăng trưởng kinh tế chưa ổn định; giáo dục sáng tạo chưa cập nhật sự phát triển chung của thế giới; thiếu cơ chế phối hợp các lĩnh vực thiết kế sáng tạo; tình trạng vi phạm bản quyền ở nhiều lĩnh vực sáng tạo còn diễn ra; các không gian sáng tạo còn hoạt động ở mức độ nhỏ lẻ, chưa thu hút được nhiều nghệ sĩ đam mê sáng tạo văn hóa và kết nối với thế giới bằng công nghệ hiện đại…

Nhìn vào cảnh quan người ta nhận biết được tầm vóc giá trị văn hóa, lịch sử của thành phố, sự hiện đại, chất văn minh của cư dân thành phố

GS.TS Tạ Ngọc Tấn, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương góp ý về 2 lĩnh vực văn hóa sống là "con người" và "cảnh quan". Truyền thống "Chẳng thơm cũng thể hoa nhài/ Dẫu không thanh lịch cũng người Tràng An"- truyền thống ấy, về nguyên nghĩa không còn lưu lại nhiều dấu tích do nhiều nguyên nhân. Phần vì qua những cuộc chiến tranh, sự phân bổ việc làm, cư dân Hà Nội bị xáo trộn, di chuyển nhiều, phần vì sự phát triển của Thủ đô- trung tâm chính trị, hành chính, kinh tế, văn hóa của cả nước, quá trình mở rộng địa giới Hà Nội, do quá trình dịch chuyển dân cư từ địa phương khác mà dân số thành phố tăng lên nhanh chóng. Người Hà Nội gốc chỉ còn tỷ lệ nhỏ trong số cả chục triệu người đang sinh sống ở Hà Nội.

Hà Nội cũng là cửa ngõ giao lưu quốc tế quan trọng nhất cả nước nên người Hà Nội cũng bị ảnh hưởng và đã tiếp thu ít nhiều văn hóa nước ngoài. GS.TS Tạ Ngọc Tấn đặt vấn đề, phải chăng đã đến lúc Hà Nội phải có một chuẩn mực giá trị người Hà Nội hiện đại, có tiếp thu giá trị truyền thống gắn với giá trị tiêu biểu của dân tộc, chọn lọc tinh hoa nhân loại theo tinh thần hội nhập.

Tiếp nữa, cảnh quan đô thị có vai trò, ý nghĩa cực kỳ quan trọng trọng việc điều tiết hành vi sống của người dân và du khách. Nhìn vào cảnh quan người ta nhận biết được tầm vóc giá trị văn hóa, lịch sử của thành phố, sự hiện đại, chất văn minh của cư dân thành phố. Từ đó người ta không chỉ thu nhận những tri thức nhất định, mà còn xác định cho mình thái độ, hành vi ứng xử tương ứng.

Quỳnh Vân