Hơn 12 ha ruộng ở Đức Thọ khó sản xuất vì thiếu mương tưới

Diện tích đất nông nghiệp tại khu vực đồng Tán Giới thuộc HTX Nông nghiệp Yên Long quản lý.

Hơn 12 ha đất nông nghiệp tại khu vực đồng Tán Giới (nằm trên địa phận thôn Đại Nghĩa và Hùng Dũng) thuộc quản lý của HTX Nông nghiệp Yên Long (xã Đức Thọ) đang bị ảnh hưởng nặng nề khi hệ thống mương thủy lợi phục vụ tưới tiêu vẫn chưa được hoàn trả sau quá trình thi công Dự án Bệnh viện Đa khoa TTH Đức Thọ. Tình trạng này khiến việc canh tác của người dân bị ảnh hưởng và có nguy cơ không thể canh tác trong vụ xuân sắp tới.

Theo tìm hiểu, năm 2019, khi UBND huyện Đức Thọ thu hồi đất để bàn giao cho Công ty Cổ phần TTH Hà Tĩnh thực hiện dự án, UBND xã Đức Yên (cũ) đã tiến hành giải phóng mặt bằng và bồi thường diện tích đất canh tác cho người dân. Thời điểm đó, HTX Nông nghiệp Yên Long có một tuyến đường dân sinh rộng 5 m, dài 200 m, cùng một tuyến mương tưới (nằm ngay cạnh đường) đảm bảo nguồn nước cho toàn bộ khu vực sản xuất.

Trước khi GPMB, HTX Nông nghiệp Yên Long có một tuyến đường dân sinh rộng 5 m, dài 200 m, cùng một tuyến mương tưới chạy dọc tuyến đường (phần tô màu vàng trên giấy) để đảm bảo nguồn nước cho toàn bộ khu vực sản xuất.

Đến tháng 4/2025, dự án chính thức khởi công. Qua kiểm tra thực tế tại khu vực đã bàn giao mặt bằng, HTX phát hiện doanh nghiệp đổ đất phong hóa chồng lấn lên một phần diện tích ruộng nằm ngoài phạm vi được giải phóng mặt bằng và chưa hoàn trả tuyến đường nội đồng cũng như hệ thống mương dẫn nước. Điều này khiến nhiều diện tích ruộng rơi vào cảnh không có nguồn nước tưới.

“Chúng tôi đề nghị công ty khẩn trương giải phóng phần đất phong hóa đổ chồng lấn ngoài khu vực dự án và trả lại diện tích cho người dân kịp sản xuất vụ xuân 2026”, ông Đinh Xuân Thành – Giám đốc HTX Yên Long cho biết.

Tuyến đường và mương tưới bị san lấp, bùn đất lầy lội.

Để có thể sản xuất trở lại, HTX và người dân đã kiến nghị phương án hoàn trả tuyến mương tưới: đấu nối từ mương cũ cạnh Quốc lộ 8A kéo dài khoảng 70 m với kích thước 50 cm x 70 cm, sau đó rẽ về phía Nam khoảng 350 m với kích thước 40 cm x 60 cm. Tuy nhiên, đến nay phương án này vẫn chưa được chủ đầu tư triển khai.

Nhiều hộ dân bày tỏ lo lắng khi thời vụ đang đến gần. “Nhà tôi có 1 sào ruộng ngay cạnh khu vực thi công. Không có mương dẫn nước thì không thể canh tác. Nếu đơn vị thi công không làm mương kịp thời thì chắc chắn sẽ lỡ vụ xuân tới”, ông Đinh Thế Hùng, thôn Hùng Dũng, chia sẻ.

Liên quan đến vụ việc, ngày 10/11/2025, UBND xã Đức Thọ đã tiếp nhận phản ánh của HTX Nông nghiệp Yên Long và người dân 2 thôn Đại Nghĩa, Hùng Dũng về tình trạng đất phong hóa lấn ruộng và việc chậm hoàn trả mương, đường nội đồng. UBND xã đã ban hành văn bản số 1376/UBND-KT đề nghị Công ty Cổ phần TTH Hà Tĩnh phối hợp với địa phương và HTX để khẩn trương hoàn trả các hạng mục theo đúng cam kết, bảo đảm sản xuất không bị gián đoạn.

Phương án hoàn trả các công trình mương và đường giao thông nội đồng được UBND xã có văn bản nêu rõ.

Về phương án hoàn trả các công trình mương và đường giao thông nội đồng, trong văn bản đề xuất xây dựng lại hai đoạn mương gạch. Đoạn thứ nhất đấu nối từ tuyến mương cũ cạnh Quốc lộ 8A đi lên phía Tây, dài khoảng 70 m, với kích thước lòng mương 50 cm, cao 70 cm. Đoạn thứ hai tiếp nối từ đoạn 1 đến hết phần đất của dự án ở phía Tây, dài khoảng 350 m, kích thước lòng mương 40 cm, cao 60 cm. Tuy nhiên, trong một tháng qua, phía chủ đầu tư và đơn vị thi công vẫn chưa có bất kỳ động thái triển khai nào.

Dự án Bệnh viện Đa khoa TTH Đức Thọ đã thực hiện đền bù 31.408 m² đất nông nghiệp. Tuy nhiên, sau 6 năm, nhiều diện tích không thuộc diện thu hồi vẫn bị ảnh hưởng bởi đất thải phong hóa; tuyến mương và đường giao thông nội đồng - những công trình thiết yếu cho sản xuất đến nay vẫn chưa được khắc phục.

Nhiều diện tích không thuộc diện thu hồi bị ảnh hưởng bởi đất thải phong hóa.

Thời gian xuống giống vụ xuân đang đến rất gần. Nếu hệ thống mương tưới không được khôi phục kịp thời, hơn 12 ha đất nông nghiệp tại đồng Tán Giới có thể phải bỏ hoang, kéo theo nguy cơ thất thu và ảnh hưởng sinh kế của hàng chục hộ dân. Người dân và HTX mong muốn chủ đầu tư và chính quyền sớm vào cuộc quyết liệt hơn để đảm bảo quyền lợi chính đáng và sản xuất ổn định cho nông dân.

Nếu những tồn tại trên tiếp tục kéo dài, nhà đầu tư không hoàn trả hệ thống kênh mương, đường nội đồng và vẫn sử dụng diện tích ngoài phạm vi đã đền bù, thì hơn 12 héc ta đất nông nghiệp của xã Đức Thọ sẽ buộc phải bỏ hoang ngay trong vụ sản xuất tới.

Người dân địa phương đang mong chờ một động thái rõ ràng, dứt khoát từ chủ đầu tư và chính quyền trước khi mùa vụ bắt đầu.

Điều đó đồng nghĩa nhiều hộ dân tại thôn Đại Nghĩa và Hùng Dũng có nguy cơ mất đi nguồn sinh kế, đẩy đời sống nông nghiệp vốn đã khó khăn rơi vào bế tắc. Người dân địa phương đang mong chờ một động thái rõ ràng, dứt khoát từ chủ đầu tư và chính quyền trước khi mùa vụ bắt đầu bởi nếu chậm thêm, thiệt hại sẽ không chỉ nằm trên những thửa ruộng khô hạn, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến an sinh của cả cộng đồng.

Ông Lê Trung Dũng - Phó Chủ tịch UBND xã Đức Thọ cho biết, người dân và cử tri đã nhiều lần phản ánh việc Dự án Bệnh viện Đa khoa TTH Đức Thọ trong quá trình thi công đã làm lấp mương dẫn nước, ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất nông nghiệp của một số diện tích đất xung quanh. Trên cơ sở đó, chính quyền địa phương đã có văn bản đề nghị chủ đầu tư khắc phục và phía doanh nghiệp cũng cam kết sẽ thực hiện để bảo đảm người dân kịp sản xuất trước mùa vụ. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, tiến độ triển khai của đơn vị thi công vẫn rất chậm, khiến những tồn tại này chưa được giải quyết.

Sĩ Hoàng - Sỹ Thông