Hơn 4.000 doanh nghiệp sử dụng hết 34% sản lượng điện cả nước

Xử lý hai thách thức lớn

Đánh giá các chính sách về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả thời gian qua, ông Đặng Hải Dũng, Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) cho biết, từ việc thể chế hóa các chính sách đã khuyến khích chuyển đổi các phương tiện, thiết bị tiêu thụ năng lượng sang phương tiện, thiết bị hiệu suất cao và loại bỏ đi tất các công nghệ, thiết bị lạc hậu, tiêu tốn điện năng.

“Một trong chương trình rất thành công của tiết kiệm năng lượng, đó là loại bỏ bóng đèn sợi đốt. Việc loại bỏ này đồng thời cũng đã mở ra thị trường cho các trang thiết bị chiếu sáng hiệu suất cao, từ đèn CFL đến các loại đèn LED và các loại công nghệ tiết kiệm năng lượng”, ông Đặng Hải Dũng đánh giá, đồng thời dự báo trong bối cảnh quốc tế như hiện nay, trong thời gian khoảng 10 năm tới sẽ có những thách thức phi truyền thống mới ảnh hưởng đến thị trường năng lượng của Việt Nam.

Sử dụng đèn LED thay đèn sợi tóc giúp tiết kiệm điện

Đó là các thị trường nước ngoài hiện nay đều đưa ra những hàng rào kỹ thuật dưới dạng những tiêu chuẩn xanh, tiêu chuẩn ESG đặt lên cho hàng hóa xuất khẩu. Khi ra thị trường quốc tế, những hàng hóa xuất khẩu phải đảm bảo là những hàng hóa tiêu thụ rất ít năng lượng, phải phát thải ít ra môi trường. Mặt khác, những biến động chính trị ảnh hưởng trực tiếp lên chuỗi cung ứng, đặc biệt là chuỗi cung ứng năng lượng làm biến động giá dầu, giá khí,… cũng sẽ khiến Việt Nam mất chủ động trong việc hoạch định về thị trường hay chính sách sản phẩm.

“Luật sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (sửa đổi) sẽ phải xử lý được hai thách thức lớn nhất: Thị trường quốc tế và chuỗi cung ứng. Từ đó đưa ra dự báo tốt hơn nhu cầu về năng lượng cho nền kinh tế từ 1 - 2 năm, thậm chí là 5 năm để nền kinh tế chủ động hơn trong sản xuất, cung ứng và quản lý năng lượng”, ông Dũng nhận định.

Tiết kiệm năng lượng hiệu quả trong sản xuất công, nông nghiệp và dịch vụ là vấn đề luôn được tính đến trong thời gian qua. Tuy nhiên, theo số liệu từ ông Võ Quang Lâm - Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho thấy, cả nước hiện có khoảng hơn 2,5 triệu DN bao gồm sản xuất và thương mại dịch vụ, các DN về nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản đã sử dụng hết khoảng 82% về điện và riêng ngành công nghiệp hiện nay sử dụng khoảng 53% điện của toàn quốc.

“Năm 2024 vừa qua, sản lượng điện thương phẩm của toàn quốc là 216 tỷ kWh, nhưng riêng nhóm công nghiệp và thương mại dịch vụ đã chiếm 173 tỷ kWh. Đây là một số liệu rất lớn và nếu phân tích sâu hơn về nhóm khách hàng là những DN sản xuất trọng điểm, có khoảng hơn 4.000 DN đã sử dụng hết 34% sản lượng điện”, ông Lâm cho biết.

Công nghiệp trọng điểm đang sử dụng sản lượng điện rất lớn

Lập Quỹ hỗ trợ sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả

Theo ông Nguyễn Phương Tuấn - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (sửa đổi) lần này chỉ sửa đổi, bổ sung một số điều chính, nên Chính phủ đã chỉ đạo cơ quan soạn thảo tập trung vào 4 chính sách mới. Chính sách thứ nhất là nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước đối với vấn đề sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả.

Chính sách thứ hai là quản lý phát triển đối với các công ty dịch vụ kiểm toán năng lượng và phát triển nguồn nhân lực. Chính sách thứ ba liên quan đến ưu đãi về tài chính, lập ra Quỹ thúc đẩy phát triển sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Chính sách thứ tư là chuyển đổi thị trường và quản lý hiệu suất, trong đó có việc dán dán nhãn năng lượng.

“Về cơ bản, lần sửa đổi này đã kế thừa những gì của luật hiện hành, tập trung vào vấn đề xây dựng các công cụ về tài chính, kỹ thuật để hỗ trợ cho các DN làm sao tiếp cận, thiết kế ra những giải pháp đáp ứng được với những nhu cầu năng lượng trong tình hình mới hiện nay”, ông Tuấn nói.

Thông tin thêm về Quỹ hỗ trợ sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, ông Đặng Hải Dũng cho biết, Quỹ sẽ hỗ trợ các DN chuyển đổi dây chuyền sản xuất hoặc sản xuất những phương tiện, thiết bị để có cơ hội tiếp cận hỗ trợ về kỹ thuật. Khi Quỹ được vận hành chính thức sẽ được tiếp cận được các nguồn vốn ưu đãi, dự kiến là có thể huy động được từ các tổ chức quốc tế. Bộ Công Thương đang thiết kế theo hướng quỹ xã hội hóa, hoạt động theo phương hướng bảo toàn nguồn vốn.

Nguồn năng lượng tái tạo ngày càng được đầu tư tại nhiều khu vực có lợi thế

Hiện nay, Bộ Công Thương đã xây dựng và trình Chính phủ, Quốc hội dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Dự kiến, Luật sẽ được trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV theo quy trình 1 kỳ họp.

Luật sau khi sửa đổi được kì vọng sẽ mở ra cánh cửa mới, nâng cao tính thực tiễn, khả thi bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống luật pháp trong các hoạt động sử dụng năng lượng. Điều này giúp Việt Nam kịp thời tận dụng, thu hút và huy động được các nguồn lực quốc tế để hỗ trợ, thúc đẩy quá trình đầu tư tiết kiệm năng lượng, chuyển đổi thị trường các sản phẩm tiết kiệm năng lượng.

Nguyễn Quỳnh/VOV.VN