Hợp nhất hệ thống báo cáo thống kê, hướng tới minh bạch và hiệu quả

Ảnh minh họa.

Bộ Tài chính cho biết Thông tư quy định chế độ báo cáo thống kê ngành Tài chính dự kiến thay thế Thông tư số 91/2024/TT-BTC ngày 31/12/2024 của Bộ Tài chính, đồng thời tích hợp và thống nhất các chế độ báo cáo trước đây thuộc các lĩnh vực đã được sáp nhập vào Bộ Tài chính, bao gồm quy định từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Thông tư số 03/2025/TT-BKHĐT) và Bảo hiểm xã hội Việt Nam (Quyết định số 456/QĐ-BHXH).

Điều này nhằm đảm bảo tính đồng bộ, nhất quán của dữ liệu trong bối cảnh cơ cấu tổ chức của Bộ Tài chính đã được điều chỉnh theo các Nghị định mới của Chính phủ.

Tuy nhiên, dự thảo Thông tư không xóa bỏ hoàn toàn các quy định cũ mà kế thừa những yếu tố vẫn còn phù hợp từ ba văn bản trên, đồng thời cập nhật, bổ sung những kiến thức và phương pháp mới để hệ thống báo cáo trở nên hoàn thiện hơn.

Để đảm bảo chất lượng và tính khả thi của Thông tư cao nhất, từ ngày 01/8/2025, Bộ Tài chính đã gửi công văn lấy ý kiến các đơn vị nội bộ thuộc Bộ Tài chính. Tiếp đó, dự thảo được đưa ra lấy ý kiến rộng rãi từ các Bộ, ngành, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố , Sở Tài chính, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, và Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI). Đồng thời, văn bản cũng được đăng tải công khai trên Cổng thông tin điện tử của Chính phủ và Bộ Tài chính để người dân và doanh nghiệp có thể tham gia góp ý.

Dự thảo Thông tư gồm 10 Điều và 04 Phụ lục chi tiết, quy định rõ về phạm vi, đối tượng áp dụng, nội dung chế độ báo cáo, và trách nhiệm của các đơn vị liên quan.

Trong đó, đối tượng áp dụng của Thông tư bao gồm các đơn vị thuộc và trực thuộc Bộ Tài chính, Sở Tài chính các tỉnh, thành phố, cùng các cơ quan, tổ chức khác có liên quan.

Điểm thay đổi đáng chú ý nhất nằm ở Phụ lục I - Danh mục báo cáo thống kê. So với hệ thống cũ gồm 275 biểu mẫu, dự thảo mới sau khi tiếp thu ý kiến đã điều chỉnh danh mục còn 287 biểu, tăng 12 biểu, thuộc 25 nhóm lĩnh vực.

Sự thay đổi về số lượng biểu mẫu đã phản ánh rõ nét sự điều chỉnh trong ưu tiên quản lý của ngành Tài chính. Trong đó, lĩnh vực Người nộp thuế chứng kiến sự cắt giảm lớn nhất với việc giảm 20 biểu báo cáo. Đây là một tín hiệu tích cực, cho thấy nỗ lực của ngành trong việc giảm gánh nặng hành chính cho người dân và doanh nghiệp, phù hợp với chủ trương cải cách thủ tục hành chính. Các lĩnh vực khác cũng được tinh gọn bao gồm Phát triển doanh nghiệp (giảm 2 biểu), Ngân sách nhà nước (giảm 1 biểu), và Quản lý giá (giảm 1 biểu).

Ngược lại, nhiều lĩnh vực quan trọng được bổ sung biểu mẫu để tăng cường công tác quản lý và giám sát. Nổi bật nhất là lĩnh vực Quản lý các khu kinh tế, khu công nghiệp với việc tăng 13 biểu. Tiếp theo là lĩnh vực Vốn đầu tư công (tăng 9 biểu) và Đơn vị sự nghiệp công (tăng 8 biểu).

Các lĩnh vực mới được đưa vào chế độ báo cáo như Quản lý đấu thầu (tăng 3 biểu) và Quản lý quy hoạch (tăng 1 biểu) cũng cho thấy phạm vi quản lý của ngành ngày càng được mở rộng và hoàn thiện.

Ngoài ra, một trong những ưu điểm lớn của Thông tư mới là không làm phát sinh chi phí lớn cho ngân sách nhà nước bởi việc thu thập và biên soạn các báo cáo thống kê này chủ yếu dựa trên nguồn dữ liệu hành chính sẵn có và được hỗ trợ bởi các hệ thống thông tin quản lý trong từng lĩnh vực.

Thông tư cũng không yêu cầu thực hiện các cuộc điều tra thống kê mới, do đó không làm tăng chi phí cho hoạt động này.

Đồng thời, việc thực hiện báo cáo cũng không đòi hỏi thành lập bộ máy hay tăng thêm biên chế.

Anh Nhi