Hợp tác quốc tế là chìa khóa để bảo đảm an ninh dược phẩm

PV: Xin Giáo sư chia sẻ quan điểm về vai trò của hợp tác quốc tế trong đảm bảo an ninh dược phẩm hiện nay?

Giáo sư Aleksei Ivanov: Hợp tác quốc tế chính là chìa khóa để bảo đảm an ninh dược phẩm, không chỉ cho nhân loại nói chung mà còn cho từng quốc gia, nói riêng. Trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, mọi hình thức hợp tác quốc tế đều có giá trị vô cùng quan trọng. Khi các quốc gia cùng nhau hành động trong khuôn khổ BRICS hay BRICS+, đó là tín hiệu rất tích cực. Bởi an ninh dược phẩm không chỉ là phát triển những giải pháp sáng tạo mà còn là xây dựng một hệ thống sản xuất hiệu quả, đảm bảo thuốc được phân phối đầy đủ, kịp thời đến tay người bệnh.

Giáo sư Alexey Ivanov, Giám đốc Trung tâm Quốc tế về Luật và Chính sách Cạnh tranh của các nước BRICS.

PV: Giáo sư nhận xét thế nào về mối liên hệ giữa nghiên cứu sáng tạo và khả năng sản xuất, phân phối trong ngành dược phẩm?

Giáo sư Aleksei Ivanov: Các nhà nghiên cứu có thể nghĩ ra những ý tưởng đột phá và đầy tiềm năng, nhưng nếu thiếu khả năng sản xuất và đưa sản phẩm đến tay người dùng thì những sáng tạo đó chỉ dừng lại trên giấy tờ. Vì vậy, tất cả các sáng kiến hợp tác quốc tế nhằm tăng khả năng tiếp cận thuốc đều mang ý nghĩa rất lớn. Những dự án này cần bao phủ toàn bộ chuỗi giá trị, từ nghiên cứu và phát triển thuốc mới đến sản xuất, phân phối và vận chuyển một cách hiệu quả. Đó chính là dấu hiệu của một thị trường vận hành lành mạnh.

PV: Xin Giáo sư cho biết, trong khuôn khổ BRICS, các quốc gia đã có những bước hợp tác cụ thể nào trong lĩnh vực dược phẩm?

Giáo sư Aleksei Ivanov: Chúng tôi đã thiết lập Nhóm công tác các cơ quan chống độc quyền BRICS, chuyên theo dõi và phân tích cạnh tranh trên thị trường dược phẩm. Nhóm này thảo luận sâu rộng về toàn bộ chuỗi giá trị ngành dược, từ đổi mới sáng tạo đến thương mại và phân phối. Phiên thảo luận chuyên đề: "An ninh dược phẩm trong bối cảnh toàn cầu: phát triển hợp tác" tại Diễn đàn Kinh tế Quốc tế Saint Petersburg, LB Nga vào giữa tháng 6 vừa qua tập trung vào vai trò của khung pháp lý trong việc mở đường cho thuốc tiếp cận thị trường. Các đại biểu đã đề xuất nhiều giải pháp nhằm giảm bớt các rào cản này, thúc đẩy sự hài hòa và đồng bộ các quy định giữa các nước BRICS, từ đó mở rộng hợp tác quốc tế trong lĩnh vực dược phẩm. Hội thảo cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc minh bạch trong quá trình xét duyệt thuốc, việc công nhận kết quả nghiên cứu lâm sàng giữa các quốc gia và từng bước xây dựng một hệ thống pháp lý chung. Mục tiêu là giúp các loại thuốc mới được đưa đến người bệnh nhanh hơn và hiệu quả hơn.

Đây là một trong những bước tiến quan trọng để BRICS trở thành một không gian thị trường dược phẩm liên kết chặt chẽ, vừa tạo điều kiện cho sự đổi mới sáng tạo, vừa đảm bảo an toàn và chất lượng thuốc, góp phần nâng cao sức khỏe cộng đồng trên toàn khu vực. Chúng tôi đang tập trung thúc đẩy hợp tác quốc tế nhằm giảm thiểu sự cản trở này và hài hòa các tiêu chuẩn pháp lý giữa các quốc gia BRICS, đồng thời mở rộng sang các đối tác khác. Một lộ trình khả thi là bắt đầu từ hợp tác song phương rồi mở rộng thành đa phương, xây dựng nền tảng pháp lý thống nhất, minh bạch và hiệu quả.

Giáo sư Alexey Ivanov (người ngồi đầu tiên bên trái) trong vai trò điều phối phiên thảo luận "An ninh dược phẩm trong bối cảnh toàn cầu: phát triển hợp tác" tại Diễn đàn kinh tế St. Peterburg 6/2025

PV: Giáo sư đánh giá thế nào về vai trò của nghiên cứu và phát triển trong hợp tác BRICS?

Giáo sư Aleksei Ivanov: Yếu tố nghiên cứu và phát triển là nền tảng quan trọng nhất. Sự hợp tác giữa Nga và các đối tác BRICS mở ra nhiều cơ hội thúc đẩy hoạt động này hiệu quả hơn. Việc cùng nhau gỡ bỏ rào cản pháp lý và mở rộng cửa thị trường, không chỉ tạo điều kiện cho sản phẩm nghiên cứu tiếp cận người dùng mà còn khuyến khích xây dựng các dự án nghiên cứu chung, bền vững. Những sáng tạo này sẽ phục vụ thị trường chung BRICS, dù đang trong quá trình hình thành nhưng đầy tiềm năng, và còn có thể vươn xa hơn đến các thị trường phát triển, dù đôi khi có những khác biệt chính trị.

Sức khỏe con người là tài sản quý giá nhất, vượt trên mọi bất đồng chính trị hay xung đột. Vì vậy, trong lĩnh vực này, tôi tin rằng tất cả những rào cản kinh tế và chính trị cần được nỗ lực tháo gỡ để cùng hướng đến mục tiêu chung: sức khỏe và hạnh phúc của con người.

PV: Giáo sư kỳ vọng gì về tương lai hợp tác trong lĩnh vực này?

Giáo sư Aleksei Ivanov: Trong viễn cảnh lý tưởng, các quốc gia sẽ công nhận các giấy phép đăng ký thuốc của nhau, đơn giản hóa thủ tục và rút ngắn thời gian đưa thuốc ra thị trường. Trong thực tế, các bước tiến hiện nay gồm tiệm cận tiêu chuẩn pháp lý, nâng cao minh bạch trong xét duyệt, cung cấp thông tin đầy đủ cho doanh nghiệp và công nhận kết quả nghiên cứu lâm sàng giữa các bên. Đây là những bước đi thiết thực để hội nhập và hài hòa hệ thống pháp lý ngành dược, hướng đến lợi ích chung và sức khỏe cộng đồng toàn cầu.

PV: Trân trọng cảm ơn Giáo sư!

Thu Hà/VOV-Moscow