Hợp tác xã Ninh Bình 'bắt sóng' du lịch, nâng tầm sản phẩm
Gắn sản xuất với chuỗi giá trị và du lịch xanh, các Hợp tác xã (HTX) ở Ninh Bình đang mở rộng không gian tiêu thụ, nâng cao giá trị sản phẩm và tạo động lực cho tăng trưởng bền vững.
Mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị nông nghiệp
Theo báo cáo của Liên minh Hợp tác xã tỉnh Ninh Bình, toàn tỉnh hiện có hơn 1.500 HTX đang hoạt động, trong đó HTX nông nghiệp chiếm tỷ lệ lớn, giữ vai trò nòng cốt trong phát triển kinh tế tập thể. Thay vì sản xuất manh mún, nhỏ lẻ, nhiều HTX đã chuyển mạnh sang tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị, liên kết chặt chẽ từ khâu cung ứng vật tư, tổ chức sản xuất, chế biến đến tiêu thụ sản phẩm.
Đến nay, toàn tỉnh có khoảng 148 HTX sản xuất, kinh doanh gắn với chuỗi giá trị, liên kết với doanh nghiệp trong các khâu sản xuất, chế biến và tiêu thụ. Mô hình HTX sản xuất theo chuỗi giá trị đã hình thành nhiều sản phẩm hàng hóa có chất lượng cao, đạt tiêu chuẩn OCOP, từng bước nâng tầm thương hiệu nông sản địa phương.
Chuyển đổi số đang trở thành giải pháp quan trọng giúp các HTX nâng cao hiệu quả sản xuất.
Các chuỗi sản phẩm tiêu biểu gồm: dược liệu, đông trùng hạ thảo, trà ướp sen; chuỗi rau, củ, quả an toàn; các sản phẩm từ dê, gà, lợn thảo dược; chạch sụn, cá nuôi theo mô hình “sông trong ao”; chuỗi gạo chất lượng cao; cùng các sản phẩm chế biến như bột rau má, mật ong, ốc nhồi, hươu nai… Những mô hình này giúp các HTX từng bước khắc phục tình trạng “được mùa, mất giá”, chủ động hơn trong đầu ra và nâng cao giá trị sản phẩm.
Việc tham gia chuỗi giá trị mang lại lợi ích rõ rệt cho thành viên HTX với chi phí đầu vào giảm, chất lượng sản phẩm được nâng cao, giá bán ổn định; thu nhập của thành viên tăng từ 25–35% so với sản xuất truyền thống. Thu nhập bình quân của thành viên HTX hiện đạt khoảng 45 triệu đồng/người/năm.
Hiện có khoảng 80% HTX nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Ninh Bình được đánh giá hoạt động khá trở lên, 20% đạt mức trung bình. Doanh thu bình quân của mỗi HTX đạt khoảng 1,25 tỷ đồng/năm, lợi nhuận bình quân đạt khoảng 70 triệu đồng/HTX/năm, cho thấy hiệu quả ngày càng rõ nét của mô hình HTX gắn với chuỗi giá trị.
Ông Đỗ Xuân Trường chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Ninh Bình
Song song với liên kết chuỗi, chuyển đổi số đang trở thành giải pháp quan trọng giúp các HTX nâng cao hiệu quả sản xuất và kinh doanh. Nhiều HTX đã áp dụng nhật ký sản xuất điện tử, tem QR truy xuất nguồn gốc, quảng bá và bán sản phẩm trên các nền tảng số, giúp minh bạch quy trình và mở rộng thị trường tiêu thụ.
Một số mô hình HTX ứng dụng công nghệ cao trong nuôi trồng thủy sản, nông nghiệp thông minh bước đầu mang lại hiệu quả rõ rệt, góp phần giảm chi phí đầu vào, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và bảo vệ môi trường sinh thái.
Ông Đỗ Xuân Trường chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Ninh Bình cho biết: “Chuyển đổi số là giải pháp căn cơ giúp hợp tác xã giảm chi phí, nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng thương hiệu và xác định rõ thị trường. Đây là xu hướng tất yếu để HTX nâng cao năng lực cạnh tranh trong giai đoạn hiện nay”.
Đưa sản phẩm vào không gian du lịch
Nhiều HTX đã chủ động đưa sản phẩm vào hệ thống nhà hàng, khách sạn, điểm du lịch; đồng thời xây dựng các mô hình du lịch trải nghiệm nông nghiệp, làng nghề, cho phép du khách tham quan quy trình sản xuất, trực tiếp trải nghiệm và sử dụng sản phẩm tại chỗ. Cách làm này không chỉ giúp tăng doanh thu mà còn tạo dấu ấn riêng cho sản phẩm địa phương.
Ninh Bình là trung tâm du lịch quốc gia với khoảng 4 triệu lượt khách mỗi năm. Đây là lợi thế lớn để các HTX mở rộng không gian tiêu thụ sản phẩm, nhất là các sản phẩm nông nghiệp đặc trưng, sản phẩm OCOP và sản phẩm làng nghề.
Sản phẩm của các HTX tại Ninh Bình đáp ứng nhu cầu của khách du lịch trong nước và quốc tế.
Theo ông Trường nhấn mạnh, sản phẩm của các HTX tại Ninh Bình không chỉ phục vụ nhu cầu sinh hoạt của người dân trong tỉnh mà còn đáp ứng nhu cầu của khách du lịch trong nước và quốc tế. Phát triển HTX gắn với du lịch, làng nghề sẽ tạo thêm không gian trải nghiệm, gia tăng giá trị và giữ chân du khách quay trở lại.
Để HTX thực sự trở thành điểm tựa cho phát triển kinh tế và du lịch xanh, vai trò đồng hành của các cấp, ngành là yếu tố then chốt. Thời gian qua, Liên minh HTX tỉnh Ninh Bình đã tích cực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương trong xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ HTX. Đồng thời, đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực, hỗ trợ tiếp cận vốn và xúc tiến thương mại.
“Bản chất của hợp tác xã là vì lợi ích của thành viên. Thành viên vừa là người tham gia, vừa là người giám sát và cũng là người thụ hưởng. Do đó, mọi phương án sản xuất, kinh doanh phải hướng tới hỗ trợ thành viên tốt nhất, gắn sản xuất với thị trường và hạn chế cạnh tranh không lành mạnh”, ông Trường nhấn mạnh.
Gắn sản xuất với chuỗi giá trị và du lịch
Thực tiễn từ Ninh Bình cho thấy, việc gắn sản xuất với chuỗi giá trị và du lịch không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế trước mắt mà còn tạo nền tảng cho phát triển bền vững lâu dài. HTX đang dần trở thành chủ thể quan trọng trong phát triển nông nghiệp hiện đại, bảo tồn giá trị văn hóa và xây dựng thương hiệu địa phương.
Với định hướng rõ ràng, sự đồng hành của các cấp, ngành và nỗ lực đổi mới từ chính các HTX, kinh tế tập thể Ninh Bình đang từng bước khẳng định vai trò trong phát triển kinh tế - xã hội. Đây chính là nền tảng để các HTX tiếp tục mở rộng không gian tiêu thụ, nâng cao giá trị sản phẩm và đóng góp ngày càng lớn vào tăng trưởng xanh, bền vững của tỉnh trong những năm tới.
