HTX kiến tạo nông thôn mới ở Cần Thơ

Sau khi sáp nhập, thành phố Cần Thơ có 103 xã, phường, trong đó có 72 xã. Bối cảnh mới đặt ra nhiều thách thức, đặc biệt trong việc rà soát, hoàn thiện và nâng cao chất lượng các tiêu chí xây dựng nông thôn mới (NTM).

HTX nâng chất nông sản và thu nhập

Trong chiến lược phát triển, Cần Thơ xác định kinh tế tập thể, với hạt nhân là HTX là giải pháp trọng tâm để củng cố nền tảng kinh tế nông nghiệp, nâng cao thu nhập cho người dân, và kiến tạo diện mạo NTM văn minh, bền vững.

Việc sáp nhập không làm giảm sự quan tâm của các cấp, ngành, địa phương đối với chương trình NTM. Ngược lại, nó thúc đẩy một cách tiếp cận quyết liệt và hiệu quả hơn, trong đó HTX đóng vai trò như một lực đẩy mạnh mẽ, kết nối sản xuất quy mô lớn với thị trường xuất khẩu.

Thực tế tại các xã điển hình cho thấy, mô hình HTX là yếu tố quyết định để chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ sang canh tác tập trung, ứng dụng khoa học kỹ thuật và tuân thủ các tiêu chuẩn chất lượng khắt khe.

Tại xã Trường Long, một trong những địa phương sớm chú trọng phát triển kinh tế tập thể, đã thành lập 4 HTX nông nghiệp. Điển hình là HTX vườn cây ăn trái Trường Khương A. HTX này đã tổ chức trồng vú sữa Lò Rèn và vú sữa bơ hồng theo các tiêu chuẩn nghiêm ngặt như VietGAP và GlobalGAP, và đã đạt chứng nhận sản phẩm OCOP 4 sao.

Thế mạnh địa phương được phát huy thông qua mô hình HTX.

Theo Ban giám đốc HTX, nhờ áp dụng quy trình trồng vú sữa theo tiêu chuẩn, chất lượng trái vú sữa đáp ứng yêu cầu xuất khẩu, góp phần tăng thu nhập cho thành viên. Đây là minh chứng rõ ràng cho việc, HTX không chỉ là nơi tập hợp sản xuất mà còn là cầu nối để áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, chuẩn hóa sản phẩm và mở rộng thị trường.

Bên cạnh sự nỗ lực từ nội tại, chính quyền xã Trường Long còn tích cực tổ chức các lớp tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật. Sự hỗ trợ vốn cũng rất đáng kể để hỗ trợ người dân phát triển kinh tế. Cùng với việc trợ giá hàng chục ngàn cây giống, người dân đã cải tạo và chăm sóc khoảng 1.000ha các loại cây ăn trái giá trị cao như sầu riêng, vú sữa, chanh không hạt, mang lại hiệu quả kinh tế vượt trội.

Quy mô hóa sản xuất và liên kết chuỗi

Xã Trường Thành là một ví dụ khác về việc tận dụng bối cảnh sáp nhập để thúc đẩy kinh tế tập thể. Xã này được thành lập từ việc sáp nhập ba xã, bao gồm cả xã NTM kiểu mẫu và NTM nâng cao. Việc mở rộng địa giới hành chính đã tạo điều kiện cho lãnh đạo địa phương khuyến khích phát triển các tổ hợp tác, HTX chuyên trồng lúa chất lượng cao và cây ăn trái, đồng thời chủ động liên kết bao tiêu với doanh nghiệp để đảm bảo đầu ra ổn định.

Nhờ định hướng này, xã Trường Thành đã hình thành vùng sản xuất nhãn Idor tập trung hơn 200ha tại ấp Định Khánh A. Vùng trồng này không chỉ được cấp mã vùng trồng mà còn thiết lập liên kết theo chuỗi giá trị bền vững. Cụ thể, HTX Đồng Tâm đã liên kết với Công ty TNHH xuất nhập khẩu trái cây Chánh Thu để xuất khẩu hơn 700 tấn nhãn/năm sang các thị trường khó tính như Hoa Kỳ, Australia.

Ông Phan Văn Việt, nông dân trồng nhãn Idor ở xã Trường Thành, bày tỏ sự phấn khởi: “Nhờ tham gia HTX trồng nhãn theo tiêu chuẩn xuất khẩu nên giá bán cao, ổn định. Nông dân có thu nhập cao hơn hẳn so với cách làm truyền thống. Chúng tôi mong các cấp tiếp tục hỗ trợ duy trì và phát triển mô hình này”.

Lợi ích thiết thực mà HTX mang lại đã tạo động lực cho nông dân chuyển đổi tư duy và phương thức sản xuất.

Thành công của các HTX không thể tách rời sự hỗ trợ, định hướng và bảo trợ của tổ chức cấp trên. Liên minh HTX thành phố Cần Thơ đã đóng vai trò quan trọng trong việc tư vấn, hỗ trợ pháp lý, đào tạo quản trị và xúc tiến thương mại cho các HTX. Tổ chức này thường xuyên tổ chức các buổi tập huấn chuyên sâu về quản lý tài chính, ứng dụng công nghệ và xây dựng thương hiệu, giúp các HTX vận hành chuyên nghiệp hơn, đáp ứng yếu cầu hội nhập.

Thành phố Cần Thơ tiếp tục nâng cao chất lượng nông thôn mới.

Đặc biệt, sự hỗ trợ từ Liên minh HTX Việt Nam là đòn bẩy lớn, giúp các HTX Cần Thơ tiếp cận các chương trình, dự án cấp quốc gia, mở rộng cơ hội liên kết với các tỉnh thành và tham gia các hội chợ, triển lãm quốc tế.

Liên minh HTX Việt Nam cũng tích cực vận động chính sách, tạo hành lang pháp lý thông thoáng và hỗ trợ nguồn vốn ưu đãi, đảm bảo các HTX có đủ điều kiện để nâng cấp cơ sở vật chất, đầu tư công nghệ cao vào sản xuất.

Sự hỗ trợ đồng bộ này đã tạo nên một mạng lưới vững chắc, thúc đẩy HTX phát triển theo hướng hiệu quả và bền vững.

Phát huy thế mạnh địa phương

Phát triển HTX là một phần trong chiến lược xây dựng NTM toàn diện của Cần Thơ. Theo Văn phòng điều phối nông thôn mới thành phố, ngoài việc đầu tư hoàn thiện cơ sở hạ tầng, các cấp, ngành còn xây dựng và triển khai hiệu quả nhiều nội dung gắn với phong trào thi đua xây dựng NTM văn minh, giàu đẹp.

Trong đó, Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) được thành phố Cần Thơ đặc biệt chú trọng, xem đây là giải pháp để nâng tầm giá trị nông sản và phát huy thế mạnh của từng địa phương. Sau sáp nhập, thành phố đã có một bước nhảy vọt ấn tượng với 895 sản phẩm OCOP. Trong đó có 4 sản phẩm OCOP đạt 5 sao, 242 sản phẩm OCOP 4 sao và 649 sản phẩm OCOP 3 sao.

Thành tựu này không chỉ thúc đẩy kinh tế nông nghiệp phát triển mà còn trực tiếp tăng thu nhập cho nông dân, tạo ra các sản phẩm có thương hiệu, được thị trường công nhận. Việc đạt các chứng nhận cao, như 4 sao và 5 sao, thường gắn liền với việc sản xuất theo tiêu chuẩn chất lượng cao, có sự tham gia của các HTX, tổ hợp tác.

Theo Văn phòng điều phối nông thôn mới thành phố Cần Thơ, việc các xã mở rộng không gian phát triển đặt ra áp lực và nhiều vấn đề trong rà soát, hoàn thiện, nâng chất các tiêu chí NTM. Trong bối cảnh mới, các xã cần tiếp tục đặt mục tiêu, quyết tâm cao trong xây dựng mới.

Để đạt được mục tiêu, Văn phòng điều phối đang hướng dẫn các xã bám sát các tiêu chí xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025. Thành phố Cần Thơ tập trung rà soát, củng cố và nâng chất các xã đã đạt chuẩn; chú trọng công tác kiểm tra, giám sát thường xuyên để duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí sau khi đạt chuẩn.

Mục tiêu cốt lõi là thực hiện có hiệu quả cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng nông nghiệp công nghệ cao, ứng dụng các yếu tố nông nghiệp thông minh, hiện đại vào sản xuất. Đặc biệt, Cần Thơ sẽ tập trung hỗ trợ phát triển các sản phẩm OCOP, nâng cao chất lượng để tiến tới 5 sao, đồng thời đẩy mạnh xúc tiến thương mại và quảng bá.

Rõ ràng, chiến lược phát triển NTM của Cần Thơ là một quá trình đồng bộ, kết hợp chặt chẽ giữa nâng cao đời sống văn hóa, xã hội, và đặc biệt là lấy kinh tế tập thể, thông qua HTX, làm động lực cốt lõi để tổ chức lại sản xuất, tạo ra giá trị gia tăng và củng cố vững chắc nền tảng cho một nông thôn mới giàu đẹp, văn minh.

Minh Nhương