Hướng dẫn tận dụng vật nổi và cách ứng phó khi bão lũ

Mùa mưa bão đang diễn ra khốc liệt tại nhiều tỉnh miền Trung. Mưa lớn, lũ chồng lũ khiến nhiều nơi ngập sâu, người dân bị cô lập. Không chỉ những vùng đã ngập, mà cả những khu vực có nguy cơ cao cũng cần chuẩn bị và chủ động phòng tránh.

Sự chủ động của mỗi gia đình và cộng đồng là yếu tố quyết định để bảo vệ tính mạng và tài sản, ngay cả khi lực lượng cứu hộ chưa kịp tiếp cận.

Vật nổi tạm thời: Giải pháp sống còn khi không có phao cứu sinh

ThS Phạm Văn Tuân, Trưởng Bộ môn Thể thao dưới nước, Trường Đại học Thể dục Thể thao TP.HCM

Theo ThS Phạm Văn Tuân, Trưởng bộ môn Thể thao dưới nước, Trường Đại học Thể dục Thể thao TP.HCM, cho biết trong điều kiện nước lũ chảy xiết, bùn đất và các vật trôi nổi rất nguy hiểm, người dân tuyệt đối không di chuyển, lội qua nước, bởi dòng chảy mạnh có thể cuốn trôi chỉ trong vài giây, các dị vật ngầm như gỗ, tôn, dây điện, kính vỡ có thể gây chấn thương, đồng thời mầm bệnh trong nước lũ dễ dẫn đến nhiễm trùng, tiêu chảy và các bệnh ngoài da.

Trong thực tế, nhiều gia đình ở vùng lũ không có phao cứu sinh chuyên dụng. Tuy nhiên, hầu như nhà nào cũng có thể tìm được những vật dụng có khả năng nổi trên nước, có thể tận dụng để tạm thời cứu sống bản thân và người thân. Cụ thể:

Can nhựa đựng nước, can dầu, thùng nhựa: Đây là những vật nổi bền, chịu được sức dồn của dòng nước, có thể dùng cho một hoặc vài người bám víu.

Thùng xốp: Nhẹ, dễ cầm, có thể kết hợp nhiều mảnh để tạo phao lớn hơn.

Túi nilong lớn buộc chặt: Khi buộc kín, túi chứa nhiều không khí, nổi rất tốt, có thể làm phao tạm trong tình huống khẩn cấp.

Bè chuối hoặc tre: Phương pháp dân gian lâu đời, rất hiệu quả trong việc tạo “bè cứu sinh” vững chãi, đủ chỗ cho nhiều người bám.

Phao tắm trẻ em, thau nhựa: Có thể dùng để bổ trợ hoặc kết hợp với các vật nổi khác, tăng khả năng nổi và thăng bằng trên nước.

ThS Tuân nhấn mạnh, bất kỳ vật gì nổi được đều có thể xem là phao trong tình huống khẩn cấp. Nếu có thời gian, hãy kết nối nhiều vật nổi lại thành một cụm, tạo thành “bè cứu sinh” vững hơn, đủ chỗ cho nhiều người bám víu, giảm nguy cơ bị nước cuốn tách ra, tăng cơ hội sống sót.

Đối với những hộ chưa bị ngập, ThS Tuân khuyến cáo nên chuẩn bị sẵn các vật dụng nổi, phao tạm và tìm nơi cao an toàn trong nhà, để khi mưa lũ đến có thể nhanh chóng ứng phó. Trong trường hợp cần thiết, người dân có thể trổ nóc lên mái nhà hoặc sang nhà kế bên cao hơn để trú ẩn.

“Trong lũ lụt, mục tiêu hàng đầu là tồn tại để chờ cứu hộ. Bình tĩnh, tận dụng vật nổi và duy trì nổi ngửa là những kỹ năng cơ bản nhưng sống còn. Không nên di chuyển trong vùng nước xiết, luôn tìm nơi cao, an toàn và chờ lực lượng cứu hộ tiếp cận” - ThS Tuân nói.

Người dân cần chọn nơi cao, an toàn như mái nhà, tầng trên kiên cố để trú ẩn khi nước dâng cao. Ảnh minh họa: XUÂN HOÁT.

Cách sống sót khi bị nước cuốn

Theo ThS Tuân, nếu không may bị nước cuốn trôi, kỹ năng bơi và nổi ngửa là cứu cánh cuối cùng, đặc biệt khi không có vật nổi xung quanh. Nguyên tắc cơ bản: giữ bình tĩnh, thả nổi ngửa, duy trì cơ thể thả lỏng và hít thở đều.

ThS Tuân cho biết ngay cả khi không biết bơi, thả nổi đúng cách giúp tồn tại từ 10-15 phút, đủ thời gian chờ lực lượng cứu hộ tiếp cận. Người dân nên xuôi theo dòng nước một cách kiểm soát, tránh vùng vẫy mạnh để tiết kiệm sức và tìm cơ hội tiếp cận bờ hoặc các vật nổi an toàn.

Đối với các gia đình có trẻ nhỏ, khi không có dụng cụ nổi chuyên dụng, vẫn có thể tận dụng những vật dụng sẵn có để đảm bảo an toàn trên nước. Ví dụ, phụ huynh có thể cột can nhựa vào hai bên tay hoặc vai của trẻ, giúp các em luôn nổi đầu trên mặt nước để hít thở nếu gặp sự cố bất ngờ.

Ngoài ra, có thể áp dụng phương pháp một đầu cột vào tay, đầu còn lại cột vào can hoặc phao, vừa giúp trẻ nổi, vừa tạo điều kiện cho lực lượng cứu hộ dễ nhận biết vị trí và ứng cứu nhanh hơn. Những cách làm này đơn giản, dễ thực hiện và có thể tăng cơ hội sống sót cho trẻ trong tình huống lũ, ngập bất ngờ.

THẢO HIỀN