Hướng đến nguồn nhân lực du lịch có chứng chỉ quốc tế

Bà Bùi Thị Ngọc Hiếu, Phó giám đốc Sở Du lịch TP. Hồ Chí Minh cho rằng, thành phố là đầu tàu kinh tế, văn hóa và du lịch của cả nước và đang từng bước khẳng định vị thế là một điểm đến hấp dẫn của khu vực Đông Nam Á. Thời gian qua, thành phố đã nỗ lực phục hồi mạnh mẽ và tạo sức hút ngày càng lớn trên bản đồ du lịch quốc tế.

Tuy nhiên, phía sau những con số đáng mừng ấy là những thách thức không nhỏ, trong đó nổi bật nhất là bài toán thiếu hụt nguồn nhân lực du lịch chất lượng cao, đặc biệt là lực lượng quản lý và điều hành đạt chuẩn quốc tế trong các lĩnh vực lưu trú, khách sạn và dịch vụ du lịch.

Khẳng định thực trạng này, bà Hiếu nhìn nhận "Bài toán nổi bật nhất của ngành du lịch là bài toán thiếu hụt nguồn nhân lực quốc tế. Trong tất cả các hội nghị, chúng ta hay nhắc bị mất nguồn nhân lực sau COVID-19, từ nhân lực phục vụ lữ hành, điểm đến, khách sạn…, nguồn nhân lực chất lượng cao bị yếu, thiếu; chuyển dịch nghề nghiệp, thậm chí bỏ nghề. Suốt 3 năm vừa qua, ngành du lịch TP. Hồ Chí Minh không đủ nhân lực chất lượng cao, lực lượng điều hành đạt chuẩn quốc tế càng thiếu"

Theo thống kê của Cục Du lịch quốc gia Việt Nam, ngành du lịch nước ta hiện nay có khoảng 2,5 triệu lao động; tỷ lệ lao động được đào tạo chuyên ngành du lịch chỉ chiếm khoảng 45%, còn lại là lao động từ ngành khác chuyển sang (35%) và chưa qua đào tạo (20%). Thế nhưng, trong số 45% lao động được đào tạo về du lịch, chỉ 10% có trình độ đại học và sau đại học; 50% có trình độ sơ cấp, trung cấp và cao đẳng; 40% bồi dưỡng qua các lớp ngắn hạn.

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế hiện nay, năng lực ngoại ngữ, tin học được coi là đòi hỏi tất yếu đối với nhân lực du lịch, nhưng chỉ có khoảng 60% lao động biết và sử dụng được ngoại ngữ (trong đó chủ yếu là tiếng Anh, các ngôn ngữ khác chiếm tỷ lệ rất nhỏ), 70% lao động sử dụng được công nghệ thông tin.

TP. Hồ Chí Minh hướng đến đào tạo nguồn nhân lực chứng chỉ quốc tế chinh phục mục tiêu phát triển du lịch chất lượng cao

Thực vậy, tại sàn giao dịch việc làm ngành du lịch TP. Hồ Chí Minh năm 2025, hầu hết các chỉ tiêu tuyển dụng đều phải qua đào tạo về du lịch. Một số vị trí yêu cầu ứng viên có trình độ trung cấp, cao đẳng hoặc đại học, tùy theo đặc thù công việc. Khách sạn Sol By Melia Phú Quốc tuyển các vị trí thực tập sinh F&B, quản lý khách sạn, bếp, lễ tân… Khách sạn Lotte Sài Gòn tuyển các vị trí như lễ tân, phục vụ nhà hàng (có yêu cầu biết tiếng Anh), thư ký tổng giám đốc (có yêu cầu ứng viên thành thạo tiếng Hàn Quốc)…

Lãnh đạo Cục Du lịch quốc gia cho rằng, để thay đổi bất cập này, đã đến lúc ngành du lịch cần có sự đột phá về tư duy và phương pháp đào tạo du lịch, để từng bước nâng cao khả năng thực chiến nói chung cho nhân lực du lịch, hướng tới đáp ứng nhu cầu khắt khe của dòng khách hạng sang.

Nhiều chuyên gia cho rằng, ngành du lịch Việt nên liên kết với các tổ chức quốc tế để người học có cơ hội được đào tạo và được cấp các chứng chỉ quốc tế uy tín về kỹ năng chuyên sâu dành cho du lịch hạng sang như: Chứng chỉ quản gia cao cấp, chứng chỉ dịch vụ khách sạn cao cấp, chứng chỉ quản lý trải nghiệm du lịch cao cấp…

Ngoài ra, để thu hút và giữ chân nhân lực chất lượng cao, các doanh nghiệp du lịch cũng cần chuyên nghiệp hơn trong xây dựng môi trường làm việc, bảo đảm sự cạnh tranh công bằng, lành mạnh, thu nhập tương xứng năng lực và mức độ đóng góp, có lộ trình thăng tiến rõ ràng để nhân sự có động lực gắn bó lâu dài…

Để chuẩn bị nguồn nhân lực chất lượng cao, cuối tháng 5 vừa qua, sở Du lịch TP. Hồ Chí Minh phối hợp với dự án Du lịch Thụy Sĩ vì sự phát triển bền vững tại Việt Nam (ST4SD) công bố chương trình đào tạo quản trị du lịch và khách sạn cao cấp Thụy Sĩ (Swiss Executive Hospitality Training - Swiss EHT), giai đoạn 2025 - 2027. Dự kiến, chương trình sẽ mang lại một nguồn lực chất lượng cao từ 400 - 500 học viên thông qua 20-25 lớp học trong ba năm.

Ông Olivier Messmer, trưởng nhóm dự án ST4SD cho biết, chương trình này có thể được xem như là một sáng kiến đóng góp từ Chính phủ Thụy Sĩ cho ngành du lịch Việt Nam. “Du lịch là một trong những ngành kinh tế dịch vụ trọng điểm của Thụy Sĩ xuyên suốt hàng trăm năm qua. Với các kinh nghiệm và kiến thức tích lũy qua nhiều thế kỷ, các cơ sở đào tạo của Thụy Sĩ luôn đứng đầu về chất lượng nhân sự khách sạn du lịch. Chúng tôi kỳ vọng mang lại một lực lượng lao động có chất lượng cao, đạt chuẩn quốc tế cho ngành kinh tế mũi nhọn của TP. Hồ Chí Minh”, ông Olivier Messmer nói.

Hướng đến mục tiêu du lịch bền vững TP. Hồ Chí Minh rất cần nguồn nhân lực các chứng chỉ quốc tế

Các chuyên gia kinh tế du lịch cho rằng, Trường Hospitality Business School (EHL thành lập năm 1893 tại Lausanne, Thụy Sĩ) là trường đào tạo quản lý khách sạn đầu tiên toàn cầu). Chương trình đào tạo của EHL dành cho TP. Hồ Chí Minh hướng đến mục tiêu phát triển bền vững, chú trọng đến đạo đức nghề nghiệp, tư duy quản lý hiện đại… mang đến phương pháp đào tạo hiện đại với ba cấp độ từ cơ bản đến chuyên sâu.

Chứng chỉ do Trường EHL cấp là "tấm hộ chiếu nghề nghiệp" mở ra cơ hội phát triển trong môi trường quốc tế cho đội ngũ làm du lịch TP. Hồ Chí Minh. Đây là lần đầu tiên chương trình đào tạo quản trị du lịch, khách sạn được xây dựng trên cơ sở hợp tác chiến lược với các cơ quan nhà nước, tổ chức chiến lược quốc tế, cơ sở đẳng cấp thế giới được triển khai tại Việt Nam.

“Chất lượng nguồn nhân lực là một trong những yếu tố then chốt quyết định sự phát triển bền vững của ngành du lịch. Chúng tôi kỳ vọng các chương trình như chương trình hợp tác với Thụy Sĩ sẽ lan tỏa tinh thần đổi mới và chuyên nghiệp trong toàn ngành, tạo ra một thế hệ quản trị viên du lịch mới - hội tụ đủ bản lĩnh, năng lực, văn hóa và tầm nhìn để đồng hành cùng thành phố chinh phục các mục tiêu phát triển du lịch chất lượng cao, văn minh và bền vững”, bà Hiếu nói.

Minh Lâm