Huy động các nguồn lực diệt châu chấu, bảo vệ mùa màng

Từ đầu tháng 4, tại các xã: Vũ Minh, Triệu Nguyên (Nguyên Bình), Bạch Đằng, Hồng Việt (Hòa An), Minh Khai (Thạch An), châu chấu bắt đầu nở và phát sinh gây hại trên cây ngô và cỏ dại ven bờ ruộng, rẫy, sông, suối…, diện tích nhiễm khoảng 6,8 ha (ngô 0,6 ha, cỏ dại 6,2 ha); trên cây ngô mật độ châu chấu non phổ biến 2 - 4 con/m2, nơi cao 15 - 20 con/m2, trên cỏ dại mật độ châu chấu non phổ biến 100 - 200 con/m2, nơi cao 300 - 400 con/m2.

Đến tháng 5, châu chấu tre chuyển sang giai đoạn phát triển, có khả năng di chuyển mạnh và tấn công gây hại cây trồng với mật độ cao hơn; trên rừng vầu mật độ phổ biến 600 - 1.000 con/m2, đặc biệt có nơi cao tới 7.000 - 8.000 con/m2. Tổng diện tích châu chấu tre gây hại cây trồng, cỏ dại đến nay là 449,61 ha (gồm 315,2 ha rừng vầu, 6,4 ha lúa, 24,81 ha ngô, 3,5 ha thuốc lá, 99,7 ha cỏ dại). Với mật độ gia tăng 7 - 8 lần so với năm 2023 và có nguy cơ lây lan nhanh trên diện rộng.

Châu chấu tre sinh trưởng mạnh và tấn công các loại cây trồng.

Trước tình hình đó, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành Công văn số 807/SNN-TT&CN, ngày 4/4/2024 về việc chủ động theo dõi và phòng, trừ châu chấu gây hại cây trồng; đồng thời, cử cán bộ đến cơ sở hỗ trợ các huyện có châu chấu gây hại kiểm tra, theo dõi diễn biến mức độ gây hại, xác định chính xác thời gian châu chấu nở để phòng trừ ngay từ khi châu chấu còn non và hướng dẫn biện pháp phòng trừ. Chỉ đạo các huyện có ổ dịch châu chấu chủ động xây dựng kế hoạch phòng, chống, bố trí nguồn kinh phí dự phòng hỗ trợ công tác phun trừ dịch, thuốc bảo vệ thực vật, vật tư bảo hộ lao động, công phun thuốc, bình phun và nhiên liệu để sử dụng máy phun…

Theo báo cáo của các huyện: Nguyên Bình, Hòa An, Thạch An và kết quả kiểm tra của Chi cục Trồng chọt và Chăn nuôi, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, những diện tích đã phun trừ tỷ lệ chết đạt trên 90%; đến nay, tổng diện tích đã phun trừ châu chấu tre gây hại cây trồng, cỏ dại 116,24 ha (rừng vầu 13,23 ha, cây lúa 6,4 ha, cây ngô 18,41 ha, cây thuốc lá 3,5 ha, cỏ dại 74,7 ha).

Do châu chấu tre phát sinh và gây hại ở trong rừng sâu, địa bàn giáp ranh giữa các huyện của tỉnh, xa khu dân cư, địa hình phức tạp khiến cho việc phun thuốc ở xã Minh Khai trở nên khó khăn hơn. Ngoài ra, có những diện tích nhiễm châu chấu phân bố gần nguồn nước, khu vực chăn thả vật nuôi nên không thể phun thuốc bảo vệ thực vật. Chủ tịch UBND xã Minh Khai (Thạch An) Lương Trung Kiên cho biết: Hiện, toàn xã có khoảng 30 ha lúa, 19 ha ngô, hơn 90 ha rừng vầu bị châu chấu tấn công, gây hại. Đối với những diện tích này, năng suất có thể bị thiệt hại từ 30 - 40%. Địa phương đang rất cần sự hỗ trợ của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các cơ quan chức năng để phòng, chống dịch, bảo vệ mùa màng cho nhân dân.

Hiện nay, châu chấu tre đang trong giai đoạn phát triển, có khả năng di chuyển nhanh hơn và phát tán trên diện rộng. Nếu không phòng trừ kịp thời sẽ thiệt hại nghiêm trọng đến sản xuất. Bên cạnh đó, diện tích rừng vầu và diện tích ngô mùa lớn là nguồn thức ăn phong phú để châu chấu phát triển và có khả năng phát thành dịch vào các năm tiếp theo.

Chi cục trưởng Chi cục Trồng chọt và Chăn nuôi Hoàng Văn Khánh cho biết: Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang trình UBND tỉnh ban hành quyết định công bố dịch châu chấu tre hại cây rừng và cây trồng nông nghiệp trên địa bàn các huyện Nguyên Bình, Thạch An, Hòa An; Sở Tài chính bổ sung ngân sách cho các địa phương; Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phục vụ công tác chống dịch. Đề nghị UBND các huyện, Thành phố tăng cường chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn, UBND cấp xã huy động mọi nguồn lực của địa phương tổ chức phòng trừ châu chấu tre lưng vàng.

Người dân phun thuốc diệt trừ châu chấu tre.

Các địa phương có châu chấu tre lưng vàng phát sinh gây hại cần tăng cường tổ chức điều tra, theo dõi, phát hiện và xử lý ngay từ khi mới nở, không để lây lan ra diện rộng, đặc biệt tại những điểm có nhiều xác châu chấu trưởng thành chết từ năm trước và khu vực đẻ trứng tập trung; theo dõi, xác định vị trí di chuyển của châu chấu tre. UBND các huyện, Thành phố chỉ đạo các xã trên địa bàn thông báo tình hình châu chấu tre gây hại cùng các biện pháp chỉ đạo phòng trừ. Đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền, hướng dẫn chủ rừng và nông dân tăng cường kiểm tra các diện tích rừng vầu, nứa, tre trên địa bàn; phát hiện và phòng trừ sớm, đồng thời báo ngay với cơ quan chuyên môn và chính quyền địa phương để có biện pháp xử lý kịp thời. Chủ động huy động mọi nguồn lực tại địa phương hỗ trợ nông dân tiến hành phun thuốc diệt trừ châu chấu khi chúng di chuyển gây hại cây trồng nông nghiệp. Đối với các địa phương chưa phát hiện có châu chấu tre lưng vàng cần phải tăng cường tổ chức điều tra, theo dõi, dự báo khả năng phát sinh, phát triển của châu chấu tre lưng vàng để chủ động phương án phòng, chống, kịp thời ngăn chặn phát sinh gây hại trên diện rộng.

Châu chấu non có nhiều loài thiên địch sử dụng chúng là thức ăn như gia cầm, chim, thú ăn tạp, bò sát... nhưng khi châu chấu bùng phát số lượng lớn cần khuyến khích người dân áp dụng các biện pháp diệt châu chấu. Có thể sử dụng các dụng cụ phun rải thuốc bảo vệ thực vật thông thường hoặc dùng thiết bị UAV, máy xông khói đều có hiệu quả cao, phù hợp với đặc điểm sinh học của châu chấu và đặc thù rừng núi. Trong danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng ở Việt Nam hiện nay có 3 loại thuốc bảo vệ thực vật đăng ký phòng trừ châu chấu tre lưng vàng có hoạt chất là Imidacloprid (Anvado 100WP), Thiosultap-sodium/Nereistoxin (Neretox 95WP), Emamectin benzoate + Lufenuron (Lufen extra 100EC).

P.V