Huyện A Lưới, TP. Huế: Quản lý rác thải nhựa hiệu quả nhờ phát huy vai trò cộng đồng

Khảo sát về hiện trạng quản lý rác thải tại huyện A Lưới do Dự án Giảm thiểu rác thải nhựa đại dương tại Việt Nam (gọi tắt là Dự án, do Cục Biển và Hải đảo Việt Nam chủ trì, Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF – Việt Nam) và các đối tác địa phương thực hiện) năm 2020 cho thấy, tổng lượng rác thải nhựa thất thoát ra ngoài môi trường lên đến gần 38%, tương đương 271 tấn/năm. Bãi chôn lấp rác thải Hồng Thượng là nguồn gây ô nhiễm và thất thoát rác thải lớn tại địa phương.

Một điểm tập kết xanh tại huyện A Lưới. Ảnh: Văn Dinh

Nhận thức rõ thách thức từ rác thải nhựa đối với môi trường của địa phương, UBND huyện A Lưới đã phối hợp cùng Dự án triển khai đồng bộ các giải pháp, trọng tâm là tăng cường năng lực quản lý nhà nước, hoàn thiện cơ sở hạ tầng và xây dựng các mô hình thu gom, xử lý hiệu quả.

Cụ thể, hệ thống hạ tầng đã được đầu tư cải thiện đáng kể với việc trang bị 150 thùng rác phục vụ phân loại tại các điểm công cộng và cơ quan, 10 xe đẩy tay chuyên dụng hỗ trợ mở rộng phạm vi thu gom, đặc biệt là hệ thống 60 bể chứa cùng 8 điểm tập trung quy mô lớn để thu gom vỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật, giải quyết vấn đề chất thải nguy hại trong nông nghiệp. Hai trạm tập kết rác thải tại xã Hồng Bắc và Hồng Thái cũng được xây dựng, bảo đảm yêu cầu kỹ thuật cho công tác trung chuyển, xử lý.

Thùng phân loại rác được đặt tại các điểm công cộng, cơ quan tại huyện A Lưới. Ảnh: Văn Dinh

Bên cạnh việc cải thiện hệ thống quản lý rác thải tại địa phương, công tác tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức cộng đồng cũng được chú trọng thông qua nhiều hình thức đa dạng. Các sáng kiến như “Phiên chợ Xanh A Lưới”, công trình “Sân chơi từ vật liệu tái chế” do Huyện đoàn A Lưới thực hiện, mô hình “Ngôi nhà xanh” của Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện không chỉ góp phần thay đổi hành vi, thúc đẩy lối sống xanh mà còn gắn kết cộng đồng, phát huy tinh thần tự quản và tạo thêm nguồn lực cho các hoạt động an sinh xã hội.

Các hoạt động tập huấn kỹ thuật, chia sẻ kinh nghiệm cũng được tổ chức thường xuyên, nâng cao năng lực cho cán bộ cơ sở và người dân. Các mô hình truyền thông trực quan sinh động thông qua hệ thống poster LED, tranh tường tại trường học và chợ dân sinh, pano check-in tại các địa điểm du lịch cũng đã giúp các thông điệp giảm nhựa được truyền tải đến nhiều đối tượng đa dạng.

Với sự chỉ đạo sát sao của chính quyền địa phương, sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chuyên môn, các tổ chức đoàn thể và cộng đồng dân cư, cùng với sự hỗ trợ kỹ thuật từ Dự án, công tác quản lý chất thải rắn sinh hoạt, đặc biệt là rác thải nhựa tại huyện miền núi A Lưới đã có những chuyển biến tích cực và đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận trong giai đoạn 2020 - 2025.

Pano Check-in tại địa điểm du lịch ở A Lưới. Ảnh: WWF Việt Nam

Tại hội thảo Tổng kết công tác năm 2024 và triển khai kế hoạch năm 2025, đại diện lãnh đạo UBND huyện A Lưới đã đánh giá cao sự phối hợp và hỗ trợ của Dự án, đồng thời khẳng định hầu hết các nội dung trong Kế hoạch quản lý rác thải nhựa qua các năm đã được các bên liên quan triển khai hiệu quả, thiết thực. Đây là tiền đề quan trọng để huyện A Lưới tiếp tục chủ động về nguồn lực, kỹ thuật, tiếp nhận và duy trì bền vững các kết quả đã đạt được sau khi Dự án kết thúc vào năm 2025.

Kinh nghiệm và mô hình thành công tại A Lưới cho thấy hiệu quả của cách tiếp cận tổng thể, sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền, đoàn thể, doanh nghiệp và cộng đồng trong việc giải quyết vấn đề rác thải nhựa, góp phần thực hiện mục tiêu bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế - xã hội bền vững tại địa phương.

Đ. Thanh