Huyện Bình Sơn – Quảng Ngãi: Bao giờ công lý được thực thi?
Hơn 20 năm đi tìm công lý, đến khi Tòa án phán quyết phần thắng thuộc về mình, một gia đình lão ngư ở Quảng Ngãi vẫn đang mòn mỏi chờ công lý được thực thi…
Mòn mỏi đi tìm công lý
Thửa đất Đám Lai có diện tích là 1.688,6m2, loại đất “ĐM”, thuộc thửa đất số 419, tờ bản đồ số 12 tại thôn Châu Thuận Biển, xã Bình Châu (huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi) có nguồn gốc của ông Võ Tý (chết năm 1962) và bà Nguyễn Thị Hạn (chết năm 1964) để lại cho các con canh tác.
Khoảng thời gian từ 1979 – 1982, xã Bình Châu thực hiện chính sách quy vùng đổi chủ đất nông nghiệp, tuy nhiên, đối với đất nông nghiệp của ngư dân không thực hiện chính sách này. Ông Võ Đường là ngư dân nên ông tiếp tục được quản lý, sử dụng thửa đất nêu trên.
Tuy nhiên, lợi dụng chủ trương này, ông Nguyễn Cao Phong (đã chết) lúc đó là Trưởng thôn Châu Thuận Biển và là thành viên Ban thực hiện chính sách quy vùng đổi chủ đã tự ý cắt thửa đất trên cho người thân của mình là ông Võ Sum 500m2 và bà Đỗ Thị Phược 480m2. Tháng 3/1982, ông Võ Sum tiến hành xây dựng nhà trên thửa đất trên bị anh em ông Võ Đường ngăn cản, không cho xây dựng. Khi nhận thấy có dấu hiệu sai phạm trên thửa đất của mình, ông Võ Đường đã gởi đơn khiếu nại đến các cấp chính quyền địa phương. Trong thời gian chờ đợi giải quyết, anh em ông Võ Đường thay nhau canh tác, quản lý, sử dụng toàn bộ thửa đất và đóng thuế đầy đủ cho Nhà nước từ năm 1975 đến năm 2005.
Năm 2005, ông Võ Sum gửi đơn khiếu nại tranh chấp phần diện tích 500m2 tại thửa đất trên. Ngày 27/7/2005 Phòng Địa chính Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Bình Sơn (nay là Phòng TNMT huyện Bình Sơn) có văn bản số 182/CV-ĐCNN trong đó bác đơn của ông Võ Sum và công nhận quyền sử dụng đất cho ông Võ Đường. Tại buổi làm việc ngày 10/11/2005, UBND xã Bình Châu thống nhất giao lại thửa đất trên cho ông Võ Đường, đồng thời lập báo cáo số 01/BC-UBND ngày 13/01/2006 để báo cáo lên UBND huyện Bình Sơn và Phòng TNMT huyện.
Trên thực tế, các cấp chính quyền địa phương không tiến hành giao đất thực địa để cấp sổ đỏ cho người dân. Vì vậy, gia đình ông Sum bà Phược tiếp tục ngăn cản quyền sử dụng đất của ông Đường tại thửa đất trên. Từ đó đến nay, anh em ông Võ Đường tiếp tục làm đơn khiếu nại đòi lại thửa đất trên.
Ngày 22/6/2017, ông Võ Hoa đại diện cho ông Võ Đường và các anh em mình tiếp tục có đơn khiếu nại tranh chấp đất đai với ông Võ Sum diện tích 500m2 và bà Đỗ Thị Phược diện tích 480m2. Ngày 31/7/2017 Chủ tịch UBND huyện Bình Sơn ban hành Quyết định số 1668/QĐ-UBND về việc giải quyết tranh chấp đất đai giữa ông Võ Hoa với bà Đỗ Thị Phược và Quyết định số 1675/QĐ-UBND về việc giải quyết tranh chấp khiếu nại đất đai với ông Võ Sum với nội dung công nhận quyền sử dụng đất cho ông Võ Sum và bà Đỗ Thị Phược tại thửa đất trên.“Từ đó tôi khiếu nại khắp nơi nhưng vẫn không được giải quyết, bức xúc với tôi đã làm đơn khởi kiện UBND huyện Bình Sơn ra tòa” ông Võ Hoa kể.
Tại Bản án Hành chính sơ thẩm số 16/2018/HC-ST ngày 13/9/2018 của TAND tỉnh Quảng Ngãi đã bác yêu cầu khởi kiện của anh em ông Võ Đường về việc yêu cầu hủy các Quyết định 1668 và 1675. Ngày 27/9/2018 ông Võ Đường có đơn kháng cáo. Tại phiên tòa phúc thẩm ngày 14/8/2019, HĐXX TAND cấp cao tại Đà Nẵng đã tuyên hủy hai Quyết định 1688 và 1675 của Chủ tịch UBND huyện Bình Sơn về việc công nhận quyền sử dụng đất cho ông Võ Sum và bà Đỗ Thị Phược.
Chính quyền địa phương “gây khó dễ”?
Trong đơn cầu cứu gởi đến Báo Công lý, ông Võ Hoa trình bày thửa đất trên là cha mẹ các ông để lại được anh em ông Võ Hoa là ông Võ Đường quản lý, canh tác từ trước 1979. Trong quá trình sử dụng thửa đất này, ông Võ Đường đã kê khai và nộp thuế trong thời gian dài. Cụ thể tại “Sổ kê khai diện tích và nộp thuế nông nghiệp” số 26/TC/TNN mang tên chủ hộ là ông Võ Đường do Chủ tịch UBND xã Bình Châu ký và đóng dấu ngày 10/10/1990. Ông Võ Đường cũng đã cung cấp 06 phiếu thu thuế nông nghiệp từ những năm 1978 đến 1990 đối với thửa đất trên.
Bên cạnh đó tại, ngày 27/7/2005 Phòng Địa chính Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Bình Sơn (nay là Phòng TNMT huyện Bình Sơn) có văn bản số 182/CV-ĐCNN cũng nêu: thực tế ông Võ Đường đã được UBND xã Bình Châu cấp sổ kê khai diện tích và nộp thuế nông nghiệp, trong đó ghi rất cụ thể: Đất trồng cây hằng năm, thửa đất Đám Lai, diện tích 1600m2.
Như vậy, các cơ quan quản lý đất đai cấp huyện và chính quyền địa phương đã xác nhận và khẳng định ông Võ Đường sử dụng thửa đất Đám Lai (thửa đất số 419, tờ bản đồ số 12, bản đồ năm 2003 xã Bình Châu) là ổn định và có nộp thuế cho nhà nước.
Sau khi bản án phúc thẩm được ban hành, gia đình ông đã làm đơn gởi đến các cấp chính quyền đề nghị được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với thửa đất Đám Lai, tuy nhiên chính quyền địa phương lại “cố tình gây khó dễ” khiến cho hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với thửa đất do cha mẹ các ông để lại vẫn “giậm chân tại chỗ”.
Theo đó, ngày 16/9/2019 Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh Quảng Ngãi – Chi nhánh huyện Bình Sơn tiếp nhận Đơn đề nghị cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của ông Võ Đường tại thửa đất trên từ Bộ phận tiếp nhận một cửa UBND huyện Bình Sơn. Ngay sau đó, Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh Quảng Ngãi – Chi nhánh huyện Bình Sơn đã phối hợp với UBND xã Bình Châu kiểm tra hiện trạng sử dụng đất và tiến hành bàn giao hồ sơ xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của ông Võ Đường cho UBND xã Bình Châu kiểm tra và thực hiện các bước theo quy định tại Khoản 2 Điều 70 Nghị định 43/2004/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ.
Tuy nhiên, lấy lý do Đơn đề nghị cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ghi ngày 16/9/2019 của ông Võ Đường chưa có ý kiến xác nhận của UBND xã Bình Châu nhưng đã gởi đơn lên Bộ phận tiếp nhận một cửa của UBND huyện và Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh Quảng Ngãi – Chi nhánh huyện Bình Sơn nên UBND xã Bình Châu đã từ chối tiếp nhận hồ sơ để thực hiện theo thẩm quyền của mình. Trong khi đó tại Khoản 3 Điều 70 Nghị định 43/2004/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ ghi rõ “Trường hợp hộ gia đình, cá nhân… nộp hồ sơ tại Văn phòng đăng ký đất đai thì gởi hồ sơ đến UBND cấp xã để lấy ý kiến xác nhận và công khai kết quả theo quy định tại Khoản 2 Điều này…”.
Đề nghị các cơ quan chức năng huyện Bình Sơn nhanh chóng kiểm tra chỉ đạo giải quyết việc cấp giấy CNQSDĐ cho gia đình ông Võ Đường, tránh tình trạng dây dưa khiếu nại kéo dài khi vụ việc đã được giải quyết đúng trình tự pháp luật, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.