Iceland phát hiện con muỗi đầu tiên

Một con muỗi Culiseta annulata, loại muỗi được tìm thấy ở Kiðafell, Kjós. Ảnh: Alamy.

Trong suốt nhiều thập kỷ, Iceland là một trong số rất ít nơi trên thế giới không có muỗi, bên cạnh Nam Cực. Tuy nhiên, theo thông báo mới nhất, 3 con muỗi đã được phát hiện tại khu vực Kidafell, Kjos, cách thủ đô Reykjavik khoảng 30 km về phía tây bắc.

Người phát hiện là Bjorn Hjaltason, một người đam mê nghiên cứu côn trùng. Anh kể lại trên một nhóm Facebook rằng: “Chiều tối ngày 16/10, tôi nhìn thấy một con ruồi lạ. Tôi lập tức nghi ngờ đó là muỗi và nhanh chóng bắt giữ nó”.

Ngay sau đó, Hjaltason liên hệ với Matthías Alfredsson, nhà côn trùng học thuộc Viện Khoa học Tự nhiên Iceland. Ngày hôm sau, Alfreðsson đến tận nơi và cùng Hjaltason thu được tổng cộng ba cá thể muỗi, gồm hai con cái và một con đực, được xác định là loài Culiseta annulata.

Trước đây, Iceland từng ghi nhận một con muỗi đơn lẻ thuộc loài khác trong khoang máy bay tại sân bay quốc tế Keflavík, nhưng theo ông Alfreðsson, đây là lần đầu tiên muỗi được phát hiện trong môi trường tự nhiên tại quốc gia này.

Culiseta annulata là loài muỗi phân bố rộng khắp bán cầu Đông, từ Bắc Phi đến Siberia, nổi tiếng với khả năng chịu lạnh tốt. Theo ông Alfreðsson, loài này có thể ẩn náu trong các nơi kín gió, ấm áp để vượt qua mùa đông băng giá, giúp chúng tồn tại dù nhiệt độ xuống dưới 0 độ C.

Hiện vẫn chưa rõ bằng cách nào những con muỗi này đến được Iceland. Các giả thuyết cho rằng chúng theo tàu biển hoặc container cập cảng. Các nhà khoa học sẽ tiếp tục theo dõi vào mùa xuân tới để xác định liệu chúng có thể sống sót qua mùa đông và sinh sôi tại Iceland hay không.

Muỗi vốn phát triển mạnh trong môi trường ấm áp và ẩm ướt, vì thế, khi trái đất nóng lên, chúng trở thành “kẻ hưởng lợi hiếm hoi”. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng nhiệt độ tăng, bão và lũ lụt nhiều hơn đang giúp muỗi mở rộng phạm vi sinh sống, đồng thời khiến chúng phát triển nhanh và sống lâu hơn.

Iceland cũng đang cảm nhận rõ tác động của biến đổi khí hậu. Tháng 5 vừa qua, quốc gia này ghi nhận mức nhiệt cao kỷ lục - có nơi cao hơn trung bình tới 10 độ C. Theo phân tích của mạng lưới World Weather Attribution, hiện tượng cực đoan này có khả năng cao gấp 40 lần do biến đổi khí hậu gây ra.

Iceland đang ấm lên với tốc độ gấp bốn lần so với phần còn lại của bán cầu bắc. Ảnh: Alamy.

Dù vậy, các chuyên gia cho rằng cần thận trọng trước khi liên hệ phát hiện này trực tiếp với biến đổi khí hậu. Ông Alfreðsson cho biết chưa thể khẳng định yếu tố khí hậu là nguyên nhân, song thừa nhận rằng nhiệt độ tăng lên có thể khiến nhiều loài muỗi khác dễ dàng sinh sôi tại Iceland nếu chúng vô tình xuất hiện.

Giáo sư Colin J. Carlson – chuyên gia dịch tễ học tại Đại học Yale (Mỹ) – cũng cho rằng Iceland có thể vốn đã phù hợp với loài muỗi này, ngay cả khi không có biến đổi khí hậu. “Muỗi từng được tìm thấy ở rất xa về phía bắc Scandinavia”, ông nói với CNN.

“Biến đổi khí hậu có thể khiến điều này dễ xảy ra hơn, nhưng chưa có bằng chứng rõ ràng cho thấy đó là nguyên nhân trực tiếp. Thực tế là chúng ta vẫn biết rất ít về sự dịch chuyển vùng sinh sống tự nhiên của các loài muỗi đang diễn ra”, Carlson nhận định.

Phương Linh