'Iron Man' Elon Musk là tỷ phú không tiền mặt?

Theo tạp chí Forbes, tính đến ngày 1/7 Elon Musk sở hữu khối tài sản 19,4 tỷ USD. Trong khi đó, trang Wealthy Gorilla xác định doanh nhân công nghệ gốc Nam Phi có trong tay 21,6 tỷ USD. Còn Bloomberg cho rằng tổng tài sản thực tế của Elon Musk lên tới 22,3 tỷ USD.

Tuy nhiên với nhiều chuyên gia, tình trạng tài chính của Elon Musk là một dấu chấm hỏi rất lớn. CEO của SpaceX và Tesla Motors nổi tiếng là "phá sản tiền mặt" vì không nhận lương thưởng từ các công ty của ông.

Người tình cũ của minh tinh Amber Heard cũng không có thói quen mua sắm hàng xa xỉ, cũng không vung tiền cho các kỳ nghỉ xa hoa hay những trò tiêu khiển tốn kém. Điều kỳ lạ là ông luôn vay ngân hàng khi mua nhà hoặc sắm những thứ nhiều tiền.

Tỷ phú Elon Musk được mệnh danh là "Iron Man của đời thực". Ảnh: The Verge.

Kế hoạch cổ phiếu hoành tráng

Hồi tháng 6, trang Business Insider đăng bài viết khẳng định Elon Musk là CEO có thu nhập cao nhất nước Mỹ. Business Insider mô tả trong năm 2018, doanh nhân gốc Nam Phi kiếm được số tiền cao hơn tổng lương của 65 CEO kiếm nhiều tiền nhất nước Mỹ cộng lại.

Bằng chứng Business Insider đưa ra là kế hoạch chi trả "bom tấn" dành cho Elon Musk mà Hội đồng quản trị Tesla thông qua hồi đầu năm 2018. Theo đó, Tesla sẽ trả cho Elon Musk 2,3 tỷ USD bằng cổ phiếu trong vòng 10 năm nếu CEO này đáp ứng được một số điều kiện cụ thể.

Theo thỏa thuận, Elon Musk phải đưa giá trị vốn hóa của Tesla đạt mức 650 tỷ USD, nghĩa là cứ 10 tháng tăng 50 tỷ USD. Ngoài ra, doanh thu và lợi nhuận của Tesla cũng phải đạt chỉ tiêu.

Nếu thỏa mãn được các điều kiện này, Elon Musk có thể sở hữu lượng cổ phiếu trị giá tới 55 tỷ USD vào năm 2028. Nhưng nếu không, ông sẽ không được nhận một xu.

Ở thời điểm kế hoạch đó được thông qua, giá trị thị trường của Tesla dao động ở mức 60 tỷ USD. Nhưng vài tháng qua, giá cổ phiếu Tesla sụt giảm do giới đầu tư nghi ngờ về tương lai của hãng. Ở thời điểm hiện tại, giá trị vốn hóa của Tesla chỉ là 40 tỷ USD.

Tạp chí Forbes xác định Elon Musk sở hữu khoảng 19,4 tỷ USD. Ảnh: Tesla.

Tesla từng công bố kế hoạch chi trả hậu hĩnh tương tự cho Elon Musk hồi năm 2012. Ở thời điểm đó, giá trị vốn hóa của hãng chỉ là 3 tỷ USD. Tesla đã tăng trưởng hơn 10 lần, nhờ đó Elon Musk hiện sở hữu lượng cổ phiếu trị giá 12 tỷ USD. Nhưng ông không bán số cổ phiếu này.

Ngoài cổ phiếu, Elon Musk không nhận bất kỳ khoản lương nào khác. Theo luật California, các công ty phải trả mức lương tối thiểu cho nhân viên. Do đó kể từ khi phát hành cổ phiếu năm 2010, Tesla đã trả cho CEO của hãng 33.000-54.000 USD/năm.

Nhưng Elon Musk không tiêu số tiền này. "Tôi không nhận tiền mặt. Số tiền lương đó được chuyển vào một tài khoản ngân hàng của Tesla ở đâu đó", Elon Musk khẳng định với báo New York Times hồi năm ngoái.

Tỷ phú đi vay ngân hàng mua nhà

Trong thế giới công nghệ, việc các CEO hay người sáng lập công ty chỉ nhận mức lương danh nghĩa không phải là hiếm. Nhưng chi phí cá nhân của nhiều CEO như Mark Zuckerberg của Facebook hay Jeff Bezos của Amazon được công ty thanh toán.

Ngược lại, báo cáo tài chính của Tesla không cho thấy điều tương tự. Thậm chí năm ngoái, Elon Musk cho biết ông phải tự bỏ tiền túi thanh toán một số chi phí công việc.

Trong cuộc sống, Elon Musk là dạng sếp tham công tiếc việc. Ông cho biết rất ít khi tham gia các hoạt động giải trí bên ngoài, ngủ tại nhà máy, và thường mặc đi mặc lại một chiếc áo khoác.

Để thực hiện các khoản mua sắm lớn, ví dụ như mua nhà, Elon Musk dùng chính cổ phiếu của ông ở Tesla và SpaceX để vay thế chấp tại các ngân hàng thân quen. Bloomberg cho biết Musk vay thế chấp 61 triệu USD từ Morgan Stanley vào cuối năm 2018 để mua 5 bất động sản tại California.

Một biệt thự của Elon Musk ở Los Angeles. Ảnh: Forbes.

Các khoản vay này có thời hạn 30 năm với lãi suất điều chỉnh. Như vậy, hàng tháng tỷ phú công nghệ phải trả 180.000 USD cả tiền vốn lẫn lãi. Hồi tháng 2, Observer đưa tin Elon Musk rao bán một căn nhà ở Los Angeles với giá 4,5 triệu USD.

Trên thực tế, Tesla có thanh toán một số chi phí liên quan đến công việc của Elon Musk. Theo điều tra của Washington Post hồi đầu năm nay, Elon Musk sở hữu 2 máy bay phản lực tư nhân, bao gồm một chiếc Gulfstream G650ER trị giá 70 triệu USD 2015 do SpaceX sở hữu, và bay thường xuyên.

Trong năm 2017, Tesla đã trả 746.000 USD chi phí sử dụng 2 chiếc máy bay này của Elon Musk. Các khoản chi tiêu năm 2018 chưa được công bố cụ thể. Các số liệu do Washington Post thu thập được cho thấy chiếc Gulfstream bay hơn 240.000 km vào năm ngoái.

An Chi