Israel có Tổng thống mới, phe cánh hữu tuyên bố lập chính phủ thành công, sự nghiệp Thủ tướng của Netanyahu kết thúc?

Cựu lãnh đạo đảng Lao động Isaac Herzog trở thành tổng thống thứ 11 của Israel. (Nguồn: Flash90)

Trong cuộc bỏ phiếu kín tại quốc hội, ông Herzog, 60 tuổi, đã vượt qua đối thủ là bà Miriam Peretz (giành được 27 phiếu thuận), trở thành người thay thế Tổng thống Reuven Rivlin sắp mãn nhiệm vào tháng tới.

Theo kế hoạch, ông Herzog sẽ tuyên thệ nhậm chức vào ngày 9/7 tới, thời điểm đương kim Tổng thống Rivlin mãn nhiệm sau 7 năm tại vị.

Sau cuộc bỏ phiếu, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã chúc mừng ông Herzog.

Phát biểu sau khi được bầu làm tổng thống, ông Herzog cam kết lắng nghe mọi ý kiến, cũng như nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng sự đoàn kết.

Theo ông, thách thức phía trước rất lớn và cần phải bảo vệ vị thế của Israel trên trường quốc tế, chống lại chủ nghĩa bài Do Thái và sự thù hận đối với Israel, cũng như bảo vệ trụ cột của nền dân chủ.

Ông Herzog là con trai của Tổng thống thứ 6 của Israel Chaim Herzog, với 2 nhiệm kỳ kéo dài từ năm 1983-1993. Ông Herzog cũng từng là đại diện của Israel tại Liên hợp quốc trong vòng 3 năm.

Trong khi đó, cùng ngày, lãnh đạo đảng Yesh Atid đối lập, ông Yair Lapid đã chính thức thông báo với Tổng thống và Chủ tịch Quốc hội Israel về việc đạt được thỏa thuận với các đảng phái liên minh để thành lập chính phủ mới, nhằm thay thế cho chính phủ hiện nay của Thủ tướng Benjamin Netanyahu.

Thông báo được ông Lapid gửi tới Tổng thống Reuven Rivlin bằng email, trong đó có đoạn viết: “Tôi rất vinh dự thông báo với Tổng thống về việc đã thực hiện thành công nhiệm vụ thành lập chính phủ mới”.

Văn phòng Tổng thống Israel cho biết, ông Rivlin ngay sau đó đã gọi điện chúc mừng ông Lapid.

Hôm 6/5, ông Lapid được Tổng thống Rivlin giao nhiệm vụ đứng ra đàm phán thành lập chính phủ sau thất bại của Thủ tướng Netanyahu. Hạn chót để ông Lapid hoàn thành nhiệm vụ này là trước 23h59 phút ngày 2/6 (3h59 phút ngày 3/6 theo giờ Hà Nội).

Để có thể vận động được sự ủng hộ của các đảng đại diện cho tối thiểu 61 ghế trong Quốc hội Israel (Knesset), ông Lapid đã nhận được "quân bài" quyết định từ ông Naftali Bennett - lãnh đạo đảng Yamina.

Theo thỏa thuận giữa các bên, ông Bennett và ông Lapid sẽ luân phiên nhau làm thủ tướng trong chính phủ mới.

Gọi đây là “chính phủ thay đổi”, ông Lapid tuyên bố chính phủ mới “sẽ làm việc vì mọi công dân Israel… tôn trọng đối thủ và làm tất cả để thống nhất và kết nối mọi thành phần trong xã hội Israel”.

Thỏa thuận thành lập chính phủ còn cần phải được Knesset thông qua mới có hiệu lực, do vậy được dự báo sẽ gặp rất nhiều khó khăn.

Trong cuộc bầu cử vừa qua, nếu tính cả số ghế của hai đảng Yamina và Ra’am, phe đối lập của ông Lapid chỉ vượt mức tối thiểu không nhiều, vì vậy, vẫn còn khả năng phe của Thủ tướng Netanyahu sẽ vận động một số nghị sĩ trong liên minh đối lập phủ quyết việc này.

(tổng hợp)