Israel không kích Qatar nhằm vào lãnh đạo Hamas, cộng đồng quốc tế phản ứng

“Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) và Cơ quan An ninh Shin Bet (ISA) đã tiến hành một cuộc tấn công chính xác nhằm vào ban lãnh đạo cấp cao của Hamas,” RT dẫn tuyên bố ngày 9/9 (giờ địa phương) của IDF. Quân đội Israel cho biết, trước khi thực hiện cuộc tấn công, họ đã thực hiện các biện pháp nhằm giảm thiểu thiệt hại cho dân thường, bao gồm sử dụng vũ khí chính xác và thông tin tình báo bổ sung.

Văn phòng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu gọi cuộc tấn công vào Hamas tại Qatar là “Chiến dịch Đỉnh lửa”, khẳng định đây là hành động đơn phương, không có quốc gia nào khác tham gia.

“Hành động hôm nay (9/9) nhằm vào các thủ lĩnh hàng đầu của Hamas hoàn toàn là một chiến dịch độc lập của Israel. Israel đã khởi xướng, thực hiện và hoàn toàn chịu trách nhiệm,” tuyên bố của Văn phòng Thủ tướng Israel cho biết.

Thông báo từ phía Israel được đưa ra sau khi ít nhất 10 vụ nổ được cho là đã làm rung chuyển trụ sở của Hamas ở Doha, Qatar. Các đoạn video trên mạng xã hội cho thấy tòa nhà bị hư hại nặng.

Người dân Qatar tháo chạy sau cuộc không kích tại thủ đô Doha, Qatar, ngày 9/9. Video: X/@war_noir

Cùng ngày, phát biểu với Al Jazeera, ông Suhail al-Hindi - thành viên cao cấp của Hamas cho biết cuộc không kích của Israel phần lớn là không thành công và ban lãnh đạo cấp cao của nhóm đều sống sót. Tuy nhiên, ông cho biết, vụ tấn công đã khiến con trai của ông Khalil al-Hayya – thủ lĩnh Hamas tại Gaza Khalil al-Hayya, cùng một trợ lý cấp cao đã thiệt mạng. 3 vệ sĩ của thủ lĩnh nhóm hiện vẫn chưa được tìm thấy.

Ông Suhail al-Hindi gọi cuộc tấn công “tàn ác” của Israel là nỗ lực nhằm vào “những người đang thảo luận việc chấm dứt chiến tranh ở Gaza”, đồng thời xác nhận các báo cáo trước đó rằng ban lãnh đạo Hamas đã bị tấn công khi đang họp để thảo luận các đề xuất mới nhất của Mỹ.

Theo Times of Israel, các phương tiện truyền thông tiếng Ả Rập đưa tin có 5 người thiệt mạng trong cuộc không kích tại Qatar. Những người này được cho là thành viên Hamas nhưng không thuộc ban lãnh đạo cấp cao, bao gồm gồm Himam al-Hayya, con trai của lãnh đạo Hamas ở Gaza Khalil al-Hayya; Jihad Labad Abu Bilal – người đứng đầu văn phòng của ông Khalil al-Hayya; và 3 “cộng sự”, có thể là vệ sĩ hoặc cố vấn của các quan chức cao cấp Hamas.

Khói bốc lên sau các vụ nổ ở thủ đô Doha, Qatar. Ảnh: X/@inside_IL_intel

Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres đã lên án cuộc tấn công của Israel, gọi đây là “sự vi phạm trắng trợn chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Qatar”. “Tất cả các bên cần phải nỗ lực hướng đến một lệnh ngừng bắn lâu dài, chứ không phải phá hoại nó,” ông nói với báo giới.

Trong một tuyên bố, Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavit cho biết vụ tấn công là “sự việc đáng tiếc” và cho rằng cuộc tấn công ngay tại trung tâm Qatar – một “đồng minh thân cận” của Mỹ – “không thúc đẩy các mục tiêu của Israel hay Mỹ”.

Viết trên mạng xã hội Truth Social, Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng khẳng định cuộc tấn công “không thúc đẩy mục tiêu của Israel hay của Mỹ”. Tuy nhiên, ông này cũng nhấn mạnh việc “tiêu diệt Hamas là một mục tiêu xứng đáng” và “sự việc đáng tiếc này có thể trở thành cơ hội để hướng tới hòa bình”.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu (giữa) và các quan chức Israel tại trung tâm chỉ huy Shinbet ngày 9/9. Ảnh: Shin Bet

Tổng thống Mỹ cho biết ông đã được quân đội Mỹ thông báo trước về kế hoạch tấn công của Israel tại Doha và lập tức chỉ đạo đặc phái viên Steve Witkoff thông báo cho phía Qatar – “nhưng đáng tiếc là quá muộn để ngăn chặn vụ tấn công”. “Đây là quyết định của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. Không phải do tôi đưa ra,” ông Trump viết.

Ông Trump cũng dành lời khen ngợi cho Qatar – quốc gia đang đóng vai trò trung gian hòa giải – rằng nước này “đang nỗ lực rất nhiều và dũng cảm chấp nhận rủi ro để cùng chúng ta kiến tạo hòa bình”. Ông tái khẳng định mong muốn các con tin được trả tự do và chiến sự chấm dứt ngay bây giờ.

Sau vụ tấn công, Tổng thống Trump cho biết đã điện đàm với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và Quốc vương Qatar Sheikh Tamim bin Hamad Al-Thani. Ông trấn an lãnh đạo Qatar rằng “chuyện như vậy sẽ không tái diễn trên lãnh thổ của họ”.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Qatar Majed Al Ansari đã lên án mạnh mẽ vụ tấn công của Israel, mô tả địa điểm bị nhắm đến là “các tòa nhà dân cư nơi một số thành viên trong Cục Chính trị Hamas sinh sống”. Ông cho biết nước này không được thông báo trước về vụ tấn công từ phía Israel hay Mỹ.

Bộ Nội vụ Qatar cho biết ít nhất một sĩ quan an ninh đã thiệt mạng và một số người khác bị thương khi làm nhiệm vụ tại hiện trường.

Cùng ngày, Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Qatar Mohammed bin Abdulrahman al-Thani cảnh báo nước này có quyền đáp trả trước cuộc tấn công của Israel nhằm vào Hamas tại Doha, gọi đây là một “thời điểm quan trọng” đối với khu vực.

Tuy vậy, ông khẳng định Qatar sẽ tiếp tục các nỗ lực trung gian hòa giải, nhằm đạt được thỏa thuận ngừng bắn và trao đổi con tin giữa Israel và Hamas. “Không điều gì có thể ngăn cản chúng tôi tiếp tục hoạt động hòa giải trong khu vực,” ông khẳng định.

Một tòa nhà bị hư hại ở Qatar sau cuộc không kích của Israel nhằm vào lãnh đạo Hamas. Ảnh: Times of Israel

Theo Times of Israel, cuộc tấn công của Israel tại Doha đã vấp phải làn sóng chỉ trích từ các quốc gia trong khu vực và các đồng minh phương Tây.

Bộ Ngoại giao Saudi Arabia cho biết Thái tử Mohammed bin Salman, đã điện đàm cho Quốc vương Qatar Sheikh Tamim Al Thani để lên án cuộc tấn công của Israel vào các lãnh đạo Hamas ở Doha.

Trong cuộc gọi, Thái tử khẳng định Saudi Arabia “hoàn toàn ủng hộ Nhà nước Qatar Anh em” và “lên án cuộc tấn công trắng trợn của Israel”, gọi đây là sự “vi phạm trắng trợn luật pháp và chuẩn mực quốc tế". Saudi Arabia khẳng định đang “huy động mọi năng lực của mình” để hỗ trợ Qatar “và các biện pháp mà Qatar đang thực hiện nhằm bảo vệ an ninh và duy trì chủ quyền”.

Jordan và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) cũng lên án vụ tấn công, trong đó Ngoại trưởng Jordan Ayman Safadi cho rằng đây là "sự nối dài của những hành động gây hấn tàn bạo của Israel, đe dọa an ninh và ổn định ở khu vực”.

Trong một tuyên bố, Liên minh châu Âu (EU) cho biết: "Cuộc không kích hôm nay của Israel nhằm vào các nhà lãnh đạo Hamas tại Doha vi phạm luật pháp quốc tế và toàn vẹn lãnh thổ của Qatar, đồng thời có nguy cơ làm leo thang bạo lực hơn nữa trong khu vực".

Thủ tướng Anh Keir Starmer viết trên mạng xã hội X rằng các cuộc không kích “vi phạm chủ quyền của Qatar và có nguy cơ làm leo thang tình hình trong khu vực”. Ông đồng thời kêu gọi “ngừng bắn ngay lập tức, trả tự do cho con tin, và tăng cường viện trợ nhân đạo tới Gaza”.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron gọi vụ tấn công là “không thể chấp nhận, dù với bất kỳ lý do nào” và cảnh báo: “Trong mọi trường hợp, chiến tranh không được phép lan rộng ra toàn khu vực”.

Trong một tuyên bố, Bộ Ngoại giao Tây Ban Nha cho rằng cuộc không kích của Israel đã “vi phạm chủ quyền lãnh thổ của Qatar” và “vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế”. Madrid đồng thời kêu gọi “chấm dứt bạo lực ngay lập tức và quay lại với đàm phán ngoại giao”.

Ngoại trưởng Đức Johann Wadephul cũng lên án vụ tấn công, gọi đó là “không thể chấp nhận”. “Cuộc tấn công của Israel tại Doha không chỉ vi phạm chủ quyền lãnh thổ của Qatar, mà còn làm tổn hại đến các nỗ lực giải cứu con tin. Tôi khẩn thiết kêu gọi mọi việc cần phải được thực hiện ngay bây giờ để cuối cùng đạt được lệnh ngừng bắn và cho phép các con tin trở về với gia đình,” ông nói.

Đỗ Thảo