Israel mở rộng định cư tại khu vực trung tâm Bờ Tây

Công trình xây dựng khu định cư của Israel tại Bờ Tây năm 2024. (Nguồn: Getty Images/TTXVN)

Giới chức Israel vừa thông qua kế hoạch xây dựng 764 đơn vị định cư mới tại khu vực trung tâm Bờ Tây, một động thái được cộng đồng quốc tế coi là vi phạm luật pháp quốc tế.

Ngày 10/12, Kênh 7 của Israel cho biết Hội đồng Quy hoạch cấp cao đã chính thức phê duyệt 478 căn hộ tại khu định cư Hashmonaim, nằm phía Tây thành phố Ramallah; 230 căn hộ tại Beitar Illit; cùng với 56 căn hộ tại Giv'at Ze'ev.

Hoạt động mở rộng các khu định cư của Israel đã gia tăng đáng kể trên toàn Bờ Tây kể từ khi chính phủ của Thủ tướng Benjamin Netanyahu lên nắm quyền vào cuối năm 2022.

Truyền thông địa phương cho biết tổng cộng 51.370 căn hộ định cư đã được phê duyệt trên toàn vùng lãnh thổ bị chiếm đóng kể từ đầu nhiệm kỳ của chính phủ này.

Trong khi theo số liệu thống kê của tổ chức chống định cư Peace Now, hiện có hơn 700.000 người định cư Israel đang sinh sống tại Bờ Tây, trong đó khoảng 250.000 người cư trú tại khu vực Đông Jerusalem.

Liên hợp quốc đã nhiều lần khẳng định rằng các khu định cư của Israel trên lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng là trái với luật pháp quốc tế, đồng thời liên tục cảnh báo những hoạt động mở rộng định cư đang làm suy yếu nghiêm trọng triển vọng đạt được giải pháp hai nhà nước cho xung đột Israel-Palestine.

Trong khi đó, hồi tháng 7/2024, Tòa án Công lý quốc tế (ICJ) tuyên bố việc Israel chiếm đóng lãnh thổ Palestine là trái pháp luật. Tòa án Công lý quốc tế cũng kêu gọi giải tán toàn bộ các khu định cư tại Bờ Tây và Đông Jerusalem.

Trước đó, ngày 22/10, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cảnh báo rằng việc Quốc hội Israel (Knesset) thúc đẩy kế hoạch sáp nhập khu Bờ Tây có thể đe dọa kế hoạch của Tổng thống Donald Trump nhằm chấm dứt xung đột giữa Israel và Hamas tại Dải Gaza.

Ngoại trưởng Rubio cho biết Tổng thống Trump đã nêu rõ rằng hiện nay Washington không thể ủng hộ động thái này của Quốc hội Israel, cho rằng điều này có thể đe dọa tiến trình hòa bình đặc biệt vào thời điểm này.

Saudi Arabia cũng đã lên tiếng chỉ trích các cuộc bỏ phiếu sơ bộ của Quốc hội Israel ủng hộ hai dự luật liên quan đến việc sáp nhập khu Bờ Tây, cho rằng đây là hành động nhằm “hợp thức hóa chủ quyền của Israel đối với các khu định cư bất hợp pháp.”

Tuyên bố ngày 22/10 của Bộ Ngoại giao Saudi Arabia tái khẳng định sự ủng hộ đối với quyền chính đáng và lịch sử của người Palestine trong việc thành lập một nhà nước độc lập trên đường biên giới năm 1967, với Đông Jerusalem là thủ đô, phù hợp với các nghị quyết quốc tế liên quan.

Các lực lượng Israel được triển khai tại thành phố Nablus, Bờ Tây. (Ảnh: THX/TTXVN)

Tuyên bố cũng kêu gọi chấm dứt tất cả các hành động tấn công của Israel nhằm vào lãnh thổ và người dân Palestine, đồng thời thúc đẩy tiến trình hòa bình dựa trên việc thực thi giải pháp hai nhà nước, nhằm đạt được an ninh và ổn định cho khu vực.

Quốc hội Israel ngày 22/10 đã bỏ phiếu thông qua bước đầu của một dự luật nhằm áp dụng chủ quyền của Israel tại khu vực Bờ Tây.

Dự luật này sẽ có hiệu lực sau 3 lần được thông qua. Thời điểm biểu quyết diễn ra trùng với chuyến thăm của Phó Tổng thống Mỹ JD Vance tới Israel, người đã có cuộc gặp với Thủ tướng Netanyahu vào sáng 22/10.

Các bộ trưởng cánh hữu của Israel lâu nay đã thúc đẩy việc áp dụng chủ quyền Israel trên toàn bộ khu vực Bờ Tây - một đề xuất vấp phải chỉ trích mạnh mẽ từ Palestine và nhiều quốc gia trên thế giới.

Theo luật pháp Israel hiện hành, các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng từ Jordan trong cuộc Chiến tranh Sáu ngày (năm 1967), ngoại trừ Đông Jerusalem, vẫn được xem là “vùng bị chiếm đóng tạm thời,” dưới quyền quản lý của Tư lệnh Bộ Chỉ huy Trung tâm của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF).

Năm 2024, Tòa án Công lý quốc tế tại The Hague (Hà Lan) đã đưa ra ý kiến tư vấn cho rằng sự hiện diện của Israel tại Bờ Tây - cũng như Đông Jerusalem - là trái pháp luật, và rằng Israel có nghĩa vụ phải chấm dứt sự chiếm đóng tại những vùng lãnh thổ này.

Mặc dù ý kiến tư vấn của Tòa án Công lý quốc tế không mang tính ràng buộc, chúng vẫn có khả năng tạo ra ảnh hưởng thực tế.

Israel đã chiếm giữ Bờ Tây, Đông Jerusalem, Gaza, Bán đảo Sinai và Cao nguyên Golan trong cuộc Chiến tranh 6 ngày năm 1967. Sinai sau đó được trao trả cho Ai Cập theo hiệp định hòa bình ký kết năm 1979, Cao nguyên Golan được sáp nhập chính thức vào năm 1981, và Israel đã đơn phương rút toàn bộ hiện diện khỏi Gaza vào năm 2005.

Tình trạng pháp lý của Bờ Tây thì không rõ ràng, trong khi chủ quyền của Israel đối với Đông Jerusalem chưa bao giờ được cộng đồng quốc tế công nhận đầy đủ./.

(Vietnam+)