Jordan đối mặt với kịch bản xấu khi xung đột Israel - Hamas leo thang

Nguồn: ITN

Theo aa.com.tr, bình luận với hãng thông tấn Anadolu (Thổ Nhĩ Kỳ) mới đây, chuyên gia Recep T. Teke thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Trung Đông (ORSAM), việc Israel gây sức ép buộc người Palestine di tản và các cuộc biểu tình phản đối Israel ở Jordan là một trong những thách thức nghiêm trọng nhất đối với ổn định chính trị. Ngoài ra, việc kéo dài hoặc mở rộng xung đột có thể đe dọa ổn định kinh tế của Jordan khi làm trầm trọng thêm các vấn đề kinh tế mà nước này đang đối mặt.

Do đó, Jordan tiếp tục ủng hộ giải pháp hai nhà nước cho vấn đề Israel - Palestine. Theo Jordan, việc đạt được hòa bình công bằng và lâu dài trong khu vực sẽ chỉ có thể thực hiện được bằng cách thành lập một nhà nước Palestine độc lập theo đường biên giới năm 1967 với Đông Jerusalem là thủ đô. Tuy nhiên, chiến dịch tấn công trên bộ của Israel vào Gaza có nguy cơ dẫn đến việc Israel tái chiếm Gaza, chứ chưa nói đến giải pháp hai nhà nước.

Trên thực tế, trước chiến dịch trên bộ của Israel nhằm vào Hamas, khả năng di tản “tạm thời” thường dân Palestine sống ở Gaza đến bán đảo Sinai của Ai Cập đã được đưa ra. Tuy nhiên, Quốc vương Abdullah kiên quyết phản đối việc đưa người tị nạn Palestine đến Ai Cập hoặc Jordan và nhấn mạnh rằng vấn đề này là "ranh giới đỏ" đối với họ, vì Jordan cho rằng việc định cư của người Palestine ở Gaza tại Sinai có thể tạo tiền lệ cho việc đưa người Palestine sống ở Bờ Tây đến Jordan. Chính quyền Jordan coi việc di dời như vậy là "mối đe dọa hiện hữu" đối với an ninh quốc gia và ổn định chính trị của đất này. Sự xuất hiện của hàng trăm nghìn người tị nạn Palestine tới Jordan sau cuộc chiến tranh Ảrập - Israel năm 1948 và 1967 từng có tác động tiêu cực đến Jordan về mặt chính trị, kinh tế và xã hội, đồng thời gây ra sự thay đổi nghiêm trọng trong cơ cấu nhân khẩu học của Jordan.

Một trong những mối đe dọa đối với sự ổn định chính trị ở Jordan là các cuộc biểu tình phản đối Israel. Cái chết của hàng nghìn thường dân Palestine trong các cuộc tấn công trả đũa của Israel vào Dải Gaza sau ngày 7.10 đã vấp phải phản ứng dữ dội của người dân Jordan. Trong các cuộc biểu tình phản đối Israel, hàng trăm người Jordan đã đổ xô đến biên giới Israel và yêu cầu Chính phủ mở cửa biên giới để qua Bờ Tây. Người dân Jordan đang yêu cầu chính phủ nước này đóng cửa Đại sứ quán Israel và đáp trả hành động của Israel đối với người Palestine ở Gaza và Bờ Tây. Các cuộc biểu tình vẫn chưa đến mức nhắm trực tiếp vào chính quyền, nói cách khác là đe dọa an ninh của chế độ. Tuy nhiên, việc Israel tiếp tục tấn công vào Gaza và Chính phủ Jordan không có phản ứng bảo vệ người Palestine sống ở Gaza có thể khiến sự phản kháng của người Jordan gia tăng.

Ngoài ra, xung đột Israel - Hamas khiến ổn định kinh tế của Jordan gặp nguy hiểm. Cuộc khủng hoảng Israel - Palestine có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề kinh tế của Jordan. Những diễn biến khu vực và toàn cầu trong 10 năm qua đã khiến nền kinh tế Jordan ngày càng trở nên mong manh. Sự bất ổn của Jordan, nơi được mệnh danh là “pháo đài ổn định” ở Trung Đông, sẽ gây ra hậu quả tàn khốc đối với khu vực, đặc biệt là với Đông Địa Trung Hải cũng như vùng Vịnh.

C.T