Kết nối hợp tác '3 nhà' để triển khai các đề án về phát triển nguồn nhân lực

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc phát biểu khai mạc.

Cụ thể hóa các nghị quyết, kết luận của Bộ Chính trị

Hội nghị được tổ chức tại Học viện Công nghệ bưu chính viễn thông (Hà Nội). Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc nhấn mạnh, thời gian vừa qua, Bộ Chính trị ban hành các nghị quyết và kết luận có tính chất đột phá, thể hiện tầm nhìn chiến lược, phát triển toàn diện, dài hạn của đất nước trong kỷ nguyên mới.

“Giáo dục và đào tạo, cùng với khoa học và công nghệ, đứng trước yêu cầu mới, cần đột phá để phát triển nhanh và bền vững đất nước” – Thứ trưởng nhìn nhận và cho biết, các nghị quyết, kết luận quan trọng của Bộ Chính trị mà ngành Giáo dục tập trung triển khai gồm:

Nghị quyết 57-NQ/TW khẳng định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là đột phá chiến lược, là động lực then chốt của tăng trưởng và cạnh tranh quốc gia (Nghị quyết 57)

Kết luận 91-KL/TW nhấn mạnh tiếp tục đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo theo yêu cầu của Nghị quyết 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương.

Nghị quyết 66-NQ/TW nhấn mạnh việc đổi mới thể chế, pháp luật để tạo thuận lợi, tháo gỡ rào cản, thúc đẩy nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo, phát triển nguồn nhân lực.

Nghị quyết 68-NQ/TW coi kinh tế tư nhân là động lực quan trọng, yêu cầu nâng cao năng lực của lực lượng lao động để hỗ trợ khu vực này bứt phá và phát triển nhanh.

Nghị quyết 59-NQ/TW đã xác định hội nhập quốc tế là động lực chiến lược, gắn với việc phát triển kinh tế tự chủ, nâng cao năng lực quốc gia và đặc biệt là xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao để tham gia chuỗi giá trị toàn cầu.

“Bộ GD&DT tổ chức triển khai thực hiện các nghị quyết trên. Hội nghị hôm nay là bước cụ thể hóa việc triển khai, xây dựng thành các chương trình, đề án để thực hiện” – Thứ trưởng nhấn mạnh.

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc và Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn (bên trái) chủ trì hội nghị.

Tạo đột phá trong hợp tác “3 nhà”

Cũng theo Thứ trưởng, Hội nghị lần này tập trung triển khai 4 đề án trọng điểm vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, gồm:

Quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục đại học và sư phạm thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm đến năm 2050.

Đề án Đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển công nghệ cao giai đoạn 2025 - 2035 và định hướng tới năm 2045.

Đề án phát triển hệ thống trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 đến năm 2030.

Đề án Đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực phục vụ phát triển điện hạt nhân đến năm 2035.

Toàn cảnh hội nghị.

Theo Thứ trưởng, hợp tác giữa Nhà nước – Nhà trường – Doanh nghiệp, hay còn gọi là mô hình “3 nhà” có vai trò hết sức quan trọng để phát huy sức mạnh tổng hợp; đồng thời huy động, khai thác có hiệu quả các nguồn lực, gắn kết chặt chẽ giữa đào tạo, nghiên cứu khoa học với thị trường lao động và nền kinh tế, đáp ứng tốt nhất nguồn nhân lực chất lượng cao, phát triển khoa học công nghệ và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Nhà nước giữ vai trò kiến tạo – hoạch định thể chế, chính sách, tạo môi trường pháp lý thuận lợi để khuyến khích liên kết và chuyển giao tri thức, đầu tư ngân sách nhà nước.

Nhà trường không chỉ là nơi đào tạo, mà còn là trung tâm sáng tạo tri thức, nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ và cần được khuyến khích, gắn kết chặt chẽ hơn với doanh nghiệp, đầu tư nhiều hơn hơn để đáp ứng nhu cầu thực tiễn và thị trường.

Doanh nghiệp không chỉ là nơi sử dụng lao động do nhà trường đào tạo ra, mà còn là nơi ứng dụng, triển khai, thương mại hóa các kết quả nghiên cứu, là đối tác quan trọng nhất của các trường.

Thứ trưởng nhìn nhận, mối quan hệ này không chỉ dừng lại ở đào tạo nguồn nhân lực, mà cần mở rộng sang các hoạt động nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao công nghệ, thương mại hóa sản phẩm nghiên cứu và đặc biệt là hình thành các hợp tác, liên doanh, liên kết, thành lập các doanh nghiệp spin-off, start-up công nghệ từ các trường đại học và viện nghiên cứu.

“Đây là phương thức để đưa khoa học vào sản xuất, đổi mới vào thị trường và tri thức vào phát triển” – Thứ trưởng nhấn mạnh, đồng thời khẳng định, hợp tác “3 nhà” cũng là điều kiện tiên quyết để Việt Nam xây dựng được các trung tâm đổi mới sáng tạo liên ngành, các cụm liên kết công nghiệp – học thuật, từng bước hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia.

Đây là hướng đi phù hợp với yêu cầu của Nghị quyết 57, đồng thời là cách cụ thể hóa tinh thần hành động trong Nghị quyết 68 và Nghị quyết 59 về phát triển doanh nghiệp tư nhân đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế chủ động, toàn diện.

Các Nghị quyết ra đời đã tạo ra giai đoạn đột phá trong hợp tác 3 nhà thông qua việc tạo ra chuỗi giá trị đổi mới sáng tạo, từ ý tưởng – nghiên cứu – ứng dụng – thương mại hóa.

Qua đó, góp phần rút ngắn khoảng cách giữa đào tạo và thực tiễn, giữa khoa học và thị trường; tạo môi trường để doanh nghiệp chuyển hóa tri thức thành sản phẩm, nhà trường chuyển đổi chức năng, Nhà nước chuyển từ quản lý sang đồng hành.

Các đại biểu tham dự hội nghị.

Từ bối cảnh nêu trên, Thứ trưởng đề nghị các trường đại học cần chủ động hơn nữa trong việc thiết lập các không gian sáng tạo mở, thúc đẩy văn hóa khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo. Bộ sẽ tiếp tục hoàn thiện các cơ chế, chính sách để thúc đẩy hoạt động này.

Đề cập đến nhiệm vụ trọng tâm được toàn ngành Giáo dục triển khai nghiêm túc, quyết liệt theo chỉ đạo của Trung ương và của đồng chí Tổng Bí thư là Phong trào “Bình dân học vụ số”, Thứ trưởng bày tỏ, đây là phong trào có ý quan trọng nhằm phổ cập kỹ năng số thiết yếu cho người dân, từ học sinh, sinh viên, người lao động đến doanh nghiệp.

Cần xác định, trong xã hội hiện đại, kiến thức và kỹ năng số cũng quan trọng như biết đọc, biết viết. Theo đó, các cơ sở giáo dục đại học đóng vai trò trung tâm và dẫn dắt, không chỉ trong việc biên soạn tài liệu, phát triển học liệu trực tuyến, mà còn trong việc kết nối với doanh nghiệp, phát huy vai trò của sinh viên tình nguyện trong lan tỏa tri thức số đến cộng đồng.

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc phát biểu tại hội nghị.

Minh Phong

Ảnh: Trần Hiệp.