Khả năng sống sót vô song của xe tăng từ thời Hồng quân Liên Xô giữa chiến trường Ukraine

Trong bối cảnh tổn thất nặng nề về phương tiện chiến đấu hiện đại, Moscow đang quay trở lại với những mẫu xe tăng từng là "xương sống" của Hồng quân Liên Xô.

Xe tăng T-72B của quân đội Nga. (Nguồn: Bộ Quốc phòng Nga)

Được đánh giá là bền bỉ, dễ bảo trì và sản xuất với số lượng lớn, T-72 đang được sửa chữa, nâng cấp và đưa trở lại tiền tuyến, dù nhiều chiếc đã nằm phủ bụi trong kho suốt hàng thập kỷ.

T-72 bắt đầu phục vụ trong quân đội Liên Xô từ năm 1973 và đã có hơn 25.000 chiếc được sản xuất. Không chỉ là biểu tượng chiến đấu của thời Chiến tranh Lạnh, loại xe tăng này còn được xuất khẩu rộng rãi, góp mặt trong nhiều cuộc xung đột trên thế giới.

Nga, quốc gia thừa kế phần lớn di sản quân sự của Liên Xô, vẫn là nước sử dụng T-72 nhiều nhất. Trong chến sự tại Ukraine, T-72 tiếp tục là một trong những mẫu xe tăng được triển khai phổ biến nhất, dù đã dần bị lấn át bởi các loại vũ khí chống tăng hiện đại như tên lửa vác vai hay máy bay không người lái cảm tử.

Trước tình hình chiến sự tiêu hao kéo dài và lực lượng thiết giáp hiện đại như T-90, T-80 bị thiệt hại ngày càng nhiều, quân đội Nga đã buộc phải "tái sử dụng" các mẫu T-72 đời cũ từ thời Liên Xô, đặc biệt là phiên bản T-72A và T-72 Ural.

Theo nhà phân tích mã nguồn mở Jompy, các bức ảnh chụp vệ tinh và hình ảnh mạng xã hội cho thấy hàng loạt xe tăng T-72 đã được kéo ra khỏi kho chứa ở tình trạng kém, thậm chí hư hỏng nặng do lâu ngày không được bảo dưỡng.

Trong suốt nhiều năm, những chiếc xe này bị phơi mưa nắng trong điều kiện khắc nghiệt, dẫn đến gỉ sét, xuống cấp nghiêm trọng.

Dù vậy, với Nga, T-72 vẫn là một lựa chọn không thể bỏ qua. So với những mẫu xe tăng thậm chí còn cũ hơn như T-54, T-55 hay T-62, T-72 vẫn là cỗ máy chiến đấu mạnh mẽ hơn rất nhiều. Khung thân và kết cấu của T-72 vẫn đủ vững chắc để trở thành nền tảng cho việc tân trang, nâng cấp thành các phiên bản sẵn sàng chiến đấu.

Trên thực tế, số lượng T-72 được phục hồi và tái sử dụng hiện nay gần tương đương với số xe tăng T-90 mới được sản xuất.

Trong khi vũ khí hiện đại vẫn xuất hiện, phần lớn các trận đánh trên bộ đang được tiến hành bằng những phương tiện từ thế kỷ trước. Giữa khói lửa, bùn đất của mặt trận Ukraine, T-72 vẫn chứng minh được sự bền bỉ đáng kinh ngạc.

Nhà phân tích quân sự người Mỹ Brandon J. Weichert từng viết trên The National Interest rằng, khả năng sống sót của T-72 trong điều kiện chiến trường khốc liệt là "vô song". Ông cũng nhấn mạnh rằng T-72 rẻ hơn để thay thế và dễ bảo trì hơn nhiều so với các mẫu xe phương Tây cùng thời, một lợi thế lớn đối với Nga trong chiến sự tiêu hao kéo dài.

Thế nhưng, chiến lược này chỉ mang lại hiệu quả trong ngắn hạn. Việc ồ ạt rút kho, tân trang xe cũ là con dao hai lưỡi. Khi nguồn dự trữ cạn kiệt, Nga sẽ phải đối mặt với bài toán khó: sản xuất mới những mẫu xe hiện đại hơn với chi phí cao và thời gian kéo dài hàng năm, thậm chí hàng thập kỷ.

Xuân Minh