Khả năng tăng lãi suất của BOJ đang thu hẹp

Sau quyết định giữ nguyên lãi suất ở mức 0,5% trong cuộc họp chính sách tuần này, Thống đốc Kazuo Ueda cho biết thời điểm lạm phát cơ bản hội tụ về mục tiêu 2% của ngân hàng trung ương đã bị "lùi lại một chút" - về cơ bản là báo hiệu việc tạm dừng tăng lãi suất để làm rõ hơn về hậu quả của mức thuế quan cao hơn.

Nhưng lạm phát thực phẩm dai dẳng, triển vọng tăng lương liên tục và lo ngại về sự sụt giảm trở lại của đồng yên có thể khiến BOJ có nhiều lý do để không từ bỏ hoàn toàn kế hoạch tăng lãi suất.

Hành động cân bằng tinh tế này có thể khiến BOJ tiếp tục báo hiệu rằng động thái tiếp theo của ngân hàng trung ương sẽ là tăng lãi suất, nhưng để thị trường tiếp tục dự đoán về tốc độ và thời điểm hành động trong tương lai.

"Kịch bản tồi tệ nhất đối với BOJ là tiếp tục trì hoãn mục tiêu lạm phát 2% bằng cách tiến hành tăng lãi suất trong bối cảnh bất ổn cao… Do đó, cách tiếp cận mong muốn nhất là hoãn tăng lãi suất như một biện pháp phòng ngừa", Akira Otani, cựu chuyên gia kinh tế hàng đầu của BOJ và hiện là giám đốc điều hành tại Goldman Sachs Nhật Bản cho biết.

Goldman Sachs hiện vẫn kỳ vọng BOJ cuối cùng sẽ tăng lãi suất chính sách lên 1,5% trong chu kỳ tăng lãi suất hiện tại.

Trong khi đó, rủi ro đối với nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu của Nhật Bản từ cuộc chiến thương mại toàn cầu có thể đủ để BOJ từ bỏ xu hướng tăng lãi suất để ủng hộ lập trường chính sách tiền tệ trung lập hơn.

Theo dự báo mới được công bố vào thứ Năm (1/5), BOJ kỳ vọng nền kinh tế sẽ chỉ tăng trưởng vượt quá tiềm năng trong năm nay. BOJ cũng cắt giảm dự báo lạm phát cho thấy niềm tin suy yếu của BOJ vào động lực tăng giá.

Thống đốc Ueda cũng cảnh báo về "mức độ bất ổn cực cao" đối với triển vọng kinh tế, ngay cả khi ông nhấn mạnh quyết tâm của BOJ trong việc tiếp tục tăng lãi suất với quan điểm rằng lạm phát cơ bản sẽ tăng tốc trở lại mục tiêu sau một thời gian ngắn trì trệ.

Mặt khác, lịch sử đã chứng minh rằng việc bình thường hóa chính sách tiền tệ cực kỳ dễ dàng của Nhật Bản là rất khó khăn. Quốc gia này chưa từng chứng kiến lãi suất ngắn hạn vượt quá 0,5% trong ba thập kỷ, với những nỗ lực nâng lãi suất liên tục bị cản trở bởi tăng trưởng tiền lương trì trệ và các cú sốc từ bên ngoài.

Tuy nhiên, không giống như trước đây khi Nhật Bản sa lầy trong tình trạng giảm phát, lạm phát cơ bản hiện đã vượt quá mục tiêu 2% của BOJ trong ba năm do chi phí nguyên liệu thô cao dai dẳng đã thúc đẩy các công ty tăng giá.

Lực lượng lao động suy giảm cũng khiến các công ty phải chịu áp lực tăng lương và tính phí dịch vụ cao hơn - xu hướng mà Thống đốc Ueda cho biết sẽ tiếp tục và duy trì lạm phát ở mức tăng vừa phải.

"Cần chú ý đến khả năng giá thực phẩm tăng gần đây có thể gây ra những tác động gián tiếp đối với lạm phát cơ bản", BOJ cho biết trong báo cáo khi lần đầu tiên cảnh báo về nguy cơ lạm phát thực phẩm chuyển thành tăng giá trên diện rộng và kéo dài hơn.

Trong khi đó, việc ngân hàng trung ương tỏ ra quá ôn hòa về triển vọng lãi suất sẽ khiến đồng yên tiếp tục giảm giá, gây thêm áp lực lạm phát và có thể khiến Tổng thống Trump bất mãn, khi ông đã cáo buộc Nhật Bản cố tình làm suy yếu đồng yên để tạo lợi thế thương mại cho hàng xuất khẩu.

Các nhà phân tích tại Morgan Stanley hiện dự kiến BOJ sẽ giữ nguyên lãi suất ở mức 0,5% cho đến cuối năm sau. Nhưng đợt tăng lãi suất vào tháng 9 vẫn là một kịch bản rủi ro có thể xảy ra nếu áp lực lạm phát trong nước tăng cao hoặc đồng yên suy yếu mạnh.

"Nếu đồng yên giảm đáng kể trong khi các cuộc đàm phán thương mại của Nhật Bản đang diễn ra, Mỹ có thể xem những động thái như vậy là vấn đề. Đồng yên suy yếu không chỉ có thể đẩy lạm phát lên mà còn làm tăng áp lực của chính phủ lên BOJ…Nếu vậy, và nếu sự bất ổn về thuế quan của Mỹ giảm bớt, có khả năng BOJ có thể sớm tăng lãi suất”, các nhà phân tích tại Morgan Stanley cho biết.

Hạc Hiện / Theo báo chí nước ngoài