Khắc phục tình trạng lạm dụng yêu cầu phiếu lý lịch tư pháp

Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV, chiều 17-11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp (LLTP).

ĐB Đồng Ngọc Ba cho rằng thông tin về LLTP là dữ liệu rất nhạy cảm, cần có cơ chế quản lý chặt chẽ. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh

Tham gia thảo luận, đại biểu (ĐB) Đồng Ngọc Ba đánh giá cao hồ sơ dự án Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật LLTP. Theo đại biểu, những nội dung mới của luật này sẽ góp phần khắc phục cơ bản tình trạng lạm dụng yêu cầu phiếu LLTP cũng như cung cấp thông tin về LLTP trong thời gian tới.

“Thông tin về LLTP là dữ liệu rất nhạy cảm, cần có cơ chế quản lý chặt chẽ. Nhiều nước trên thế giới xác định nguyên tắc “sử dụng tối thiểu” đối với loại dữ liệu này để vừa phục vụ, bảo vệ các lợi ích của xã hội, vừa bảo vệ lợi ích của cá nhân liên quan đến thông tin về án tích”-ĐB Ba thông tin.

Theo ĐB Đồng Ngọc Ba, có hai nguyên nhân chính dẫn đến việc lạm dụng yêu cầu về phiếu LLTP, gây khó khăn, tốn kém cho người dân trong thời gian qua.

Thứ nhất, trong các văn bản quy phạm pháp luật (gồm cả luật, các nghị định, thậm chí trước đây có trường hợp thông tư…) có quy định về phiếu LLTP, nhưng chưa quy định rõ ràng, thống nhất về căn cứ, tiêu chí yêu cầu phiếu LLTP.

Thứ hai, các tổ chức, cơ quan, doanh nghiệp trong giao dịch dân sự, thương mại, tuyển dụng lao động… đã lạm dụng việc yêu cầu cá nhân tham gia giao dịch phải cung cấp các thông về tình trạng án tích; dẫn đến cá nhân phải thực hiện thủ tục yêu cầu cơ quan có thẩm quyền cấp phiếu LLTP. Trong khi đó, pháp luật đang thiếu quy định về tiêu chí, căn cứ xác định các loại giao dịch mà chủ thể được yêu cầu đối tác cung cấp thông tin về tình trạng án tích.

Trên cơ sở phân tích trên, ĐB Đồng Ngọc Ba đề nghị ban soạn thảo rà soát, phân tích kỹ thực tế, từ đó bổ sung 2 nhóm quy định.

Một là, quy định rõ tiêu chí, căn cứ liên quan đến trật tự, an toàn xã hội, liên quan đến các đối tượng như trẻ em, người yếu thế, mất năng lực, hành vi dân sự hoặc liên quan đến quản lý tài sản, tài chính… chỉ khi có các căn cứ này trong luật hoặc nghị định mới có thể quy định yêu cầu cấp phiếu LLTP.

Hai là, quy định rõ căn cứ, tiêu chí xác định các giao dịch mà tổ chức, doanh nghiệp có thể yêu cầu cá nhân tham gia giao dịch đó phải cung cấp thông tin về tình trạng án tích. Việc đặt ra yêu cầu cung cấp thông tin về tình trạng án tích trong các giao dịch không phù hợp với các căn cứ, tiêu chí này bị coi là trái pháp luật và phải bị xử lý theo quy định của pháp luật.

MAI LÂM