Khai thác hiệu quả loại hình du lịch thể thao tại Việt Nam

“Cứu cánh” cho những mùa du lịch thấp điểm

Với nguồn tài nguyên thiên nhiên sinh thái đa dạng, phong phú đã được ban tặng, Việt Nam có nhiều tiềm năng để phát triển các tour du lịch thể thao thu hút cả khách nội địa và quốc tế.

Điểm đặc biệt, các tour du lịch thể thao rất phù hợp để tổ chức trong những mùa thấp điểm du lịch. Lấy ví dụ, các tour du lịch trekking, leo núi dễ dàng phát triển mạnh vào cuối mùa thu - đông. Đây là khoảng thời gian các dãy núi Tây Bắc, Đông Bắc ở Việt Nam ít chịu ảnh hưởng từ mưa lũ, nắng gắt. Đặc biệt, thời tiết mát mẻ, phù hợp để người yêu thích leo núi, chạy trail, trekking tham gia các hoạt động.

Như trong năm 2024, vào cuối tháng 11, đầu tháng 12, tại Sa Pa (tỉnh Lào Cai) đã diễn ra giải chạy trail với 7 cự ly khác nhau, trong đó có những cự ly “khủng” là 100km và 161km. Với địa hình dốc, độ cao các đỉnh núi lên đến 8.000m, giải chạy trail tại Sa Pa trở thành một “cột mốc” thu hút hơn 4.000 vận động viên phong trào và chuyên nghiệp đến từ nhiều quốc gia trên thế giới tới tham dự.

Ngoài hoạt động thể thao, các vận động viên còn ngắm khung cảnh tuyệt đẹp của dãy Hoàng Liên Sơn, với núi non trùng điệp. Dọc cung đường là những thảo nguyên xanh mướt, hay những con đường mòn xuyên qua bản làng của người dân tộc thiểu số tại Sa Pa như: Sử Pán - “ngôi làng cổ tích giữa biển mây”, Lao Chải, Cát Cát trước khi chinh phục Đồi Bò - đỉnh cao nhất của cuộc đua. Đây chính là một cách Sa Pa thúc đẩy du lịch, quảng bá hình ảnh con người, thiên nhiên nơi đây với bạn bè quốc tế.

Còn tại Hà Nội, bước vào mùa thu, cũng là thời điểm nền nhiệt Thủ đô hạ dần sau những đợt nắng nóng cao điểm vào mùa hè. Đây là thời điểm nhiều giải chạy road (chạy ở đường phố bằng phẳng được tổ chức). Với nhiều cự ly như 5km, 10km, Half Marathon (21km), Full Marathon (42km) được hàng nghìn vận động viên cả trong và ngoài nước “đặt suất” từ sớm. Đây là một nhánh phát triển du lịch hiệu quả của Thủ đô Hà Nội. Thông qua các giải chạy, vẻ đẹp của những di sản, di tích văn hóa, phong cảnh cổ kính, nên thơ của Hà Nội vào mùa thu đã được nhiều bạn bè quốc tế chia sẻ.

Ngoài các giải chạy trail, road, leo núi, những bãi biển ở Việt Nam cũng trở thành địa chỉ được nhiều người yêu thể thao ghé thăm vào những mùa thấp điểm du lịch. Lợi thế của Việt Nam có khá nhiều bãi biển đẹp, sóng êm, dòng chảy ổn định và hệ sinh thái phong phú. Nơi đây rất thích hợp cho những người đam mê lặn biển, bơi lội tham gia các thử thách. Ưu điểm trong mùa thấp điểm du lịch, đó là lượng du khách hạn chế, thuận lợi cho việc đặt phòng, tham gia các hoạt động thể thao cường độ cao.

Hình ảnh một vận động viên tham gia giải bơi biển vượt đảo 5km ở Nha Trang.

Như ở Phú Quốc (tỉnh An Giang), vào tháng 11 hàng năm, sẽ diễn ra cuộc thi ba môn phối hợp (bơi - đạp - chạy) được hàng nghìn các vận động viên, trong đó chiếm một phần không nhỏ là người nước ngoài đến tham gia. Hay như vào giữa tháng 4, để khởi động mùa du lịch, trong hai năm gần đây, tỉnh Quảng Ninh đã tổ chức giải hai môn phối hợp (bơi - chạy) với gần 2.000 vận động viên chuyên nghiệp và không chuyên tham gia.

Còn ở TP Hải Phòng, vào mùa đông - xuân, là cao điểm đón khách nước ngoài đến trải nghiệm. Đa phần du khách đến Cát Bà thời gian này đến từ vùng ôn đới, họ thích nghi khá tốt với không khí lạnh ở miền Bắc vào mùa đông. Các hoạt động đi du thuyền, chèo kayak, tắm biển ở Vịnh Lan Hạ vẫn được khách quốc tế “book” từ sớm. Ngoài ra, để thưởng thức khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp của đảo Cát Bà, không ít du khách đã lựa chọn tour du lịch trải nghiệm tới các hòn đảo “vệ tinh” vắng vẻ để cắm trại, leo núi đá (rock climb), ngắm lân tinh xanh tại biển.

Phát triển tour du lịch thể thao vươn tầm quốc tế

Theo báo cáo của tổ chức SportBusiness Group (Anh), du lịch thể thao là một trong những phân khúc phát triển mạnh mẽ nhất của ngành du lịch. Ở một số quốc gia, các sự kiện thể thao đã mang lại khoảng gần 30% tổng nguồn thu của ngành này. Du lịch thể thao là một trong những mảng phát triển nhanh nhất trong ngành du lịch, ước tính có trị giá khoảng 800 tỷ USD trên toàn cầu. Sản phẩm du lịch thể thao bao gồm vé xem hoặc vé trực tiếp tham dự giải thể thao kèm với các dịch vụ vận chuyển, khách sạn, ẩm thực, tham quan… hoặc một tour thể thao trọn gói hay kỳ nghỉ thể thao.

Tại Việt Nam, việc tổ chức các sự kiện thể thao mang tầm vóc thế giới tương đối khó khăn do điều kiện kinh tế, cơ sở vật chất chưa cho phép. Ngược lại, Việt Nam rất thích hợp để phát triển thị trường ngách của du lịch thể thao như: Tổ chức các giải đấu phong trào; các hoạt động trải nghiệm mạo hiểm hấp dẫn, kỳ thú...

Phải nói rằng, với nền tảng thiên nhiên phong phú, đa dạng các địa hình, Việt Nam có tiềm năng để khai thác đa dạng các phong trào thể thao. Ví dụ như các cung đường ở Sa Pa (tỉnh Lào Cai), Đà Lạt, Lang Biang (tỉnh Lâm Đồng)... có tiềm năng rất lớn để phát triển các giải chạy trail với độ khó, khắc nghiệt vươn tầm quốc tế, trở thành một địa điểm mơ ước “chinh phục” của nhiều vận động viên uy tín ở trong và ngoài nước.

Theo số liệu cung cấp từ giải chạy trail tại Sa Pa vào năm 2024, cho thấy có đến gần 47% vận động viên không thể hoàn thành giải chạy ở cự ly 160km, vào có đến gần 48% vận động viên đã bỏ cuộc ở cự ly 100km. Điều này trở thành “chất xúc tác” để các vận động viên cũ trở lại và thu hút thêm những người mới tới để thực hiện thử thách.

Có một điểm dễ dàng nhận thấy, trong vài năm trở lại đây, du lịch thể thao tại Việt Nam có xu hướng phát triển quanh năm, không còn đơn thuần là “cứu cánh” cho những mùa thấp điểm. Ví dụ, tại Nha Trang (tỉnh Khánh Hòa), giải bơi phong trào từ đất liền ra đảo với cự ly 5km, 10km diễn ra vào tháng 6, được hàng nghìn vận động viên đăng ký tham gia. Các vận động viên đến từ khắp mọi miền Tổ quốc, có một lượng lớn người nước ngoài cũng tới thi đấu. Họ sẵn sàng chi trả vé máy bay, phòng khách sạn, các dịch vụ vui chơi, giải trí giá cao trong thời gian “đỉnh điểm” du lịch hè.

Nhận thấy sức hút, tiềm năng của du lịch thể thao, hiện nay, rất nhiều tỉnh, địa phương đang thúc đẩy, đầu tư phát triển các giải đấu, hoạt động thể dục, thể thao vươn tầm quốc tế.

Tại tỉnh Quảng Ninh, chia sẻ với truyền thông, ông Nguyễn Thanh Tùng, Phó Giám đốc Sở VH,TT&DL tỉnh nhận định: Các sự kiện thể thao gắn với du lịch vừa là sân chơi cho vận động viên, vừa góp phần thu hút đông đảo du khách. Khi trở về, các vận động viên ngoài tỉnh và quốc tế còn giới thiệu, quảng bá Quảng Ninh như một điểm đến hấp dẫn.

Không dừng lại ở những kết quả đã có, từ nay đến hết năm 2025, Quảng Ninh sẽ tiếp tục là tâm điểm của nhiều sự kiện văn hóa, thể thao quy mô lớn, trải đều tại nhiều địa phương. Nổi bật nhất là Giải Halong Bay Heritage Marathon 2025 diễn ra vào tháng 11, dự kiến thu hút hàng nghìn vận động viên trong và ngoài nước.

Du lịch thể thao là một “thỏi nam châm” kích cầu mùa du lịch thấp điểm ở nhiều tỉnh, địa phương.

Trước đó, chuỗi hoạt động cao điểm 18/8 - 2/9 tại Sun World Hạ Long với biểu diễn nghệ thuật, âm nhạc đường phố, lễ hội ánh sáng và nhiều chương trình ưu đãi sẽ mang lại bầu không khí rộn ràng trong dịp Quốc khánh. Hai sự kiện quốc tế quan trọng là Liên hoan Múa rối quốc tế 2025 vào tháng 9 - 10 và Liên hoan Xiếc quốc tế 2025 vào tháng 11 - 12, hứa hẹn đưa Quảng Ninh trở thành điểm hẹn nghệ thuật toàn cầu.

Cùng với đó, có thể kể tới Giải vô địch đấu kiếm U23 quốc gia, Hội chợ OCOP khu vực Đông Bắc, chương trình ẩm thực và vinh danh đầu bếp giỏi, phiên chợ OCOP Bình Liêu, lễ hội Trăng rằm, Mùa thu vàng Yên Tử 2025...

Còn tại Gia Lai không chỉ nổi bật với thiên nhiên hùng vĩ, văn hóa bản địa đặc sắc mà còn đang từng bước hình thành các sản phẩm du lịch đặc trưng, mang dấu ấn riêng biệt. Trong đó, du lịch thể thao đang được Sở VH,TT&DL xác định là một trong những hướng đi đột phá đến năm 2030.

Nhiều môn thể thao như golf, võ cổ truyền, bóng chuyền bãi biển, marathon, đua thuyền máy cũng được địa phương tích cực khai thác để thu hút du khách. Đặc biệt, TP Quy Nhơn trước đây, địa bàn giàu tiềm năng và từng hai lần đạt danh hiệu “Thành phố Du lịch sạch ASEAN”, trở thành trung tâm tổ chức các sự kiện thể thao - văn hóa tầm cỡ quốc tế như: Giải đua thuyền máy UIM F1H2O, giải Teqball thế giới, giải quần vợt bãi biển ITF-BT50...

Không chỉ tạo “cú hích” mạnh mẽ cho ngành du lịch, các giải đấu này còn góp phần lan tỏa hình ảnh Gia Lai năng động, hiện đại, giàu bản sắc đến với bạn bè quốc tế.

Gia Lai xác định du lịch thể thao là hướng đi mới, hằng năm, Sở VH,TT&DL tích cực tham mưu cho UBND tỉnh tổ chức các sự thể thao mang tầm quốc gia, quốc tế. Bên cạnh đó, cũng tích cực triển khai các sự kiện thể thao của tỉnh để kích thích phong trong tập luyện thể dục thể thao, tạo món ăn tinh thần cho người dân.

Hương Ngọc