Khai thác nguồn tin khoa học, công nghệ phục vụ nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo

Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Lê Xuân Định phát biểu tại hội nghị.

Tháng 12/ 2004, Liên hợp Thư viện Việt Nam về nguồn tin khoa học và công nghệ được thành lập, do Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia ( Bộ Khoa học và Công nghệ) là cơ quan điều phối. Từ 26 thành viên ban đầu, sau 20 năm không ngừng phát triển, số lượng các đơn vị tham gia hưởng ứng Liên hợp đã tăng lên đến gần 100 đơn vị, hàng năm trên 40 đơn vị tham gia đóng góp kinh phí mua các cơ sở dữ liệu khoa học và công nghệ dùng chung.

Tại Hội nghị Liên hợp Thư viện Việt Nam về nguồn tin khoa học và công nghệ năm 2024 ngày 17/8, Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ quốc gia cho biết, trong năm vừa qua, Liên hợp thư viện Việt Nam tiếp tục phối hợp bổ sung cơ sở dữ liệu ProQuest Central, cơ sở dữ liệu này được các thành viên sử dụng hiệu quả phục vụ hoạt động nghiên cứu và đào tạo. Đây là cơ sở dữ liệu đa lĩnh vực, bao gồm 25 cơ sở dữ liệu đa ngành, xử lý trên 19.000 tạp chí, trong đó hơn 13.000 tạp chí toàn văn.

Cơ sở dữ liệu này còn cung cấp toàn văn của 56.000 luận văn trong các lĩnh vực tâm lý học, kinh doanh, khoa học vật lý, y tế, giáo dục…và đưa ra các thông tin cô đọng về kinh tế, kinh doanh thông qua các báo cáo từ hàng trăm ngành công nghiệp tại 90 quốc gia, cung cấp 43.000 hồ sơ doanh nghiệp, thu thập trên 1.000 tài liệu hội nghị và 1.300 tờ báo quốc tế, bao gồm cả những tờ báo hàng đầu của Mỹ như The Wall Street Journal… Việc khai thác và sử dụng hiệu quả cơ sở dữ liệu ProQuest dẫn đến giá thành trung bình mỗi bài tải về giảm qua các năm.

Hoạt động khai thác, sử dụng cơ sở dữ liệu ScienceDirect tăng nhanh từ năm 2021, khi Bộ Khoa học và Công nghệ mua quyền truy cập từ 8 chủ đề lên 23 chủ đề. Số lượng và chất lượng các công bố quốc tế của những đơn vị khai thác, sử dụng ScienceDirect cũng tăng cao trong giai đoạn nêu trên trên.

Từ năm 2011, Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ quốc gia chính thức chia sẻ miễn phí với các thành viên của Liên hợp hai nguồn tin điện tử quan trọng là cơ sở dữ liệu Công bố khoa học trong nước và Nhiệm vụ khoa học, công nghệ các cấp có sử dụng ngân sách nhà nước, giúp người sử dụng nắm được tình hình nghiên cứu trong nước, tránh trùng lặp và đưa ra hướng nghiên cứu phù hợp…

Quang cảnh hội nghị.

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Lê Xuân Định cho rằng, hoạt động của Liên hợp Thư viện Việt Nam về nguồn tin khoa học và công nghệ đã góp phần quan trọng vào việc triển khai Luật Khoa học và Công nghệ, Luật Thư viện, Đề án 1285 về phát triển nguồn tin khoa học, công nghệ và Chương trình chuyển đổi số quốc gia… Trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, hoạt động nghiên cứu, phát triển và đổi mới sáng tạo có nhiều yêu cầu mới đặt ra đối với các tổ chức cung cấp dịch vụ thông tin, thư viện khoa học, công nghệ. Những xu hướng mới này càng khẳng định vai trò quan trọng của Liên hợp thư viện Việt Nam về nguồn tin khoa học, công nghệ trong việc liên kết, thúc đẩy các sáng kiến chung về chuyển đổi số, nhưng cũng đặt ra những thách thức đòi hỏi Liên hợp phải chuyển đổi mạnh mẽ để tạo ra những động lực mới cho sự phát triển, không chỉ dừng lại ở hoạt động phối hợp bổ sung nguồn tin đơn thuần.

Thứ trưởng Lê Xuân Định đề nghị Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ quốc gia cùng các đơn vị thành viên nghiên cứu đề xuất triển khai cơ chế phối hợp bổ sung các cơ sở dữ liệu quốc tế; tiếp tục phổ biến và thúc đấy sử dụng các nền tảng Openscience.vn và V-Compas tại các đơn vị thành viên; triển khai thí điểm Hệ thống định danh cán bộ nghiên cứu kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, làm cơ sở để xây dựng hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về khoa học và công nghệ trong thời gian tới.

HÀ LINH