Khai thác tận thu khoáng sản gây ô nhiễm sông Hiến
Hiện nay, khu vực lòng hồ Thủy điện Pác Khuổi, thuộc địa phận xóm Pác Háo, xã Lê Chung (Hòa An) đang có hoạt động tận thu khoáng sản khai thác vật liệu phục vụ xây dựng nhà máy thủy điện Pác Khuổi gây ô nhiễm nghiêm trọng nguồn nước sông Hiến.
Có mặt tại hiện trường khai thác tận thu khoáng sản, chúng tôi chứng kiến hoạt động rầm rộ của ít nhất 2 máy xúc, 1 máy sàng tuyển và các máy bơm công suất lớn bơm nước từ sông Hiến vào hố khai thác sâu hơn 10 m và hệ thống sàng tuyển.
Nước thải từ hệ thống sàng tuyển và nước từ hố sâu khai thác được xả thẳng vào sông Hiến làm nước sông vốn xanh trong từ thượng nguồn đổ về qua khu vực khai thác đã chuyển sang màu xám đục.
Được biết, Dự án thủy điện Pác Khuổi có quy mô công suất 7MW, điện năng trung bình 24,42 triệu kWh/năm, tổng mức đầu tư hơn 220 tỷ đồng. Dự án được UBDN tỉnh chấp thuận tại Quyết định chủ trương đầu tư số 1688/QĐ-UBND ngày 9/10/2017, điều chỉnh lần thứ nhất tại Quyết định 1988/QĐ-UBND ngày 5/12/2018 và được Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Xuân Ánh chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư tại Quyết định 634/QĐ-UBND ngày 30/5/2022.
Chủ đầu tư dự án Nhà máy thủy điện Pác Khuổi là Công ty cổ phần Thủy điện Sử Pán 1. Theo đó, tiến độ dự án quy định tại Khoản 4 Điều 1, Quyết định điều chỉnh chủ trương đầu tư số 1988/QĐ-UBND ngày 5/12/2018 được điều chỉnh như sau: Từ năm 2017 đến đầu quý II/2022: Chuẩn bị các thủ tục đầu tư bồi thường, giải phóng mặt bằng, các thủ tục giao đất, ký hợp đồng thuê đất...; từ quý II/2022 đến quý III/2024: Thực hiện đầu tư, xây dựng lắp đặt thiết bị, vận hành, chạy thử; từ quý IV/2024: Hoàn thành dự án, bàn giao đưa vào hoạt động.
Hoạt động khai thác, tận thu khoáng sản trên sông Hiến diễn ra theo giấy phép khai thác, tận thu khoáng sản trong vùng lòng hồ, để cung cấp cát xây dựng dự án Nhà máy thủy điện Pác Khuổi, ở xã Lê Chung (Hòa An). Vị trí đang diễn ra hoạt động khai thác khoáng sản nằm cách thành phố Cao Bằng khoảng 10 km. Phía hạ nguồn có Trạm bơm cấp 1 của Nhà máy nước Tân An (Công ty TNHH một thành viên cấp nước Cao Bằng), công suất 10.000 m3/ngày đêm, cung cấp 50% nguồn nước sinh hoạt, sản xuất của người dân, doanh nghiệp tại thành phố Cao Bằng. Việc khai thác tận thu khoáng sản ở đây đã làm suy giảm chất lượng nguồn nước, ảnh hưởng đến hoạt động cấp nước sinh hoạt của doanh nghiệp cho hàng vạn hộ dân khu vực Thành phố.
Đề nghị các ngành chức năng cần có biện pháp xử lý hành vi gây ô nhiễm nguồn nước của doanh nghiệp khai thác tận thu khoáng sản; xem xét giấy phép khai thác tận thu có còn hiệu lực khi mà hiện nay Dự án Thủy điện Pác Khuổi đã cơ bản hoàn thiện phần xây dựng, đang tiến hành lắp đặt máy chuẩn bị tích nước, phát điện.