Khám phá kiến trúc cổ kỳ vĩ nhất đất nước Afghanistan

Nằm gần sông Hari và được bao quanh bởi các núi đá tại huyện Shahrak trong tỉnh Ghor của Afganistan, tháp giáo đường Jam là một công trình kiến trúc cổ kỳ vĩ của thế giới Hồi giáo.

Được coi là đại diện tiêu biểu cho nền văn hóa Hồi giáo thịnh vượng của triều đại Ghurid, tòa tháp được dựng vào thế kỷ 12. Vào thế kỷ 12-13, lãnh thổ của vương triều này gồm phần bây giờ là Afghanistan và cả phía Đông Iran, phía Bắc Ấn Độ và một phần của Pakistan.

Tòa tháp có chiều cao 65m, tương đương tòa nhà 20 tầng. Công trình nằm trên bệ cao 9 mét được xây bằng gạch.

Thân tháp Jam được trang trí các hoa văn rất tinh xảo. Ở khoảng giữa có hàng chữ nổi ốp gạnh men xanh ngọc lam.

Bên ngoài của tháp được bao phủ hoàn toàn bằng họa tiết trang trí hình học với những chữ viết sơ khai của người Ả Rập.

Tòa tháp nằm ở vị trí có thể từng là thủ đô của Vương triều Ghurid, được sử sách ghi lại với tên gọi Firozkoh, nghĩa là Núi Ngọc nhưng chưa có chứng cứ khảo cổ học nào xác nhận điều này.

Sau nhiều thế kỷ bị quên lãng, tòa tháp được phát hiện bởi nhà thám hiểm người Anh Thomas Holdich vào năm 1886 và được thế giới biết đến vào năm 1956 qua những nghiên cứu của hai nhà khảo cổ học người Pháp André Maricq và Wiet Herberg.

Tháp giáo đường ở Jam, một kho tàng lịch sử quý giá hơn 800 năm tuổi của Afghanistan, đã bị hư hại sau hai trận động đất xảy ra hồi đầu tuần này và đang có nguy cơ đổ sập.

Có một điều đặc biệt là từ lúc xây dựng đến nay, tòa tháp cổ “chọc trời” vẫn chưa hề trải qua một lần trùng tu nào.

Công trình kiến trúc ấn tượng này đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới vào năm 2002, là một trong hai Di sản thế giới của Afganistan (Di sản còn lại là các tượng Phật tại Bamyan, đã bị phá hủy năm 2008).

Dưới sự bảo trợ của UNESCO, các chuyên gia khảo cổ đã từng rất nỗ lực để tôn tạo công trình này.