Khám phá những nét đặc sắc ở 5 làng du lịch tốt nhất thế giới của Việt Nam

Các ngôi nhà trong Làng du lịch cộng đồng Lô Lô Chải. (Ảnh: Minh Tâm/TTXVN)

Thôn Lô Lô Chải (tỉnh Tuyên Quang) và Làng Du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn (tỉnh Lạng Sơn) là 2 đại diện vừa được nhận Giải thưởng “Làng Du lịch tốt nhất thế giới năm 2025” của Tổ chức Du lịch Liên hợp quốc.

Giải thưởng “Làng Du lịch tốt nhất” của UN Tourism nhằm nâng cao vai trò của du lịch trong việc bảo vệ các làng quê vùng nông thôn, bao gồm cảnh quan, hệ thống tri thức, sự đa dạng sinh học và văn hóa, các hoạt động địa phương bao gồm nông, lâm, chăn nuôi, thủy sản và ẩm thực.

Tính đến nay, Việt Nam đã có 05 làng du lịch được UN Tourism công nhận là “Làng Du lịch tốt nhất,” gồm Làng Tân Hóa (Quảng Trị), Làng Thái Hải (Thái Nguyên), Làng rau Trà Quế (Đà Nẵng), Thôn Lô Lô Chải (Tuyên Quang) và Làng Du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn (Lạng Sơn).

Làng Thái Hải (Thái Nguyên)

Tại làng Thái Hải, các ngôi nhà sàn dân tộc Tày, Nùng được dựng giữa không gian xanh mướt núi rừng thu hút những du khách thích cuộc sống yên bình. (Ảnh: Minh Đức/TTXVN)

Ngày 29/12/2022, UN Tourism công bố danh sách 32 làng du lịch tốt nhất thế giới. Khu bảo tồn làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải ở Thái Nguyên là đại diện duy nhất của Việt Nam được vinh danh.

Ẩn mình giữa những ngọn đồi xanh mướt ở Thái Nguyên, Thái Hải không chỉ là một ngôi làng du lịch mà còn là khu bảo tồn văn hóa độc đáo của dân tộc Tày.

Với hơn 30 ngôi nhà sàn truyền thống được bảo tồn nguyên trạng, nơi đây mang lại cảm giác như lạc bước vào một miền quá khứ. Thái Hải nổi bật với không gian xanh mát, những hồ nước yên ả và những con đường nhỏ dẫn lối qua cánh rừng.

Du khách đến đây có thể hòa mình vào cuộc sống thường nhật của người Tày, tham gia dệt vải, làm gốm hoặc học cách nấu những món ăn truyền thống. Không chỉ dừng lại ở việc bảo tồn văn hóa, Thái Hải còn khéo léo kết hợp yếu tố nghỉ dưỡng với các hoạt động như yoga giữa thiên nhiên, thiền tĩnh tâm, giúp bạn lấy lại năng lượng và cân bằng cuộc sống.

Làng Tân Hóa (Quảng Trị)

Mô hình du lịch cộng đồng ở làng Tân Hóa (Quảng Trị). (Ảnh: TTXVN phát)

Theo Cục Du lịch Quốc gia, UN Tourism đã ghi nhận tài nguyên văn hóa, thiên nhiên phong phú và nổi bật của làng Tân Hóa. Ngoài ra, những cam kết và hành động của làng về phát triển du lịch bền vững cũng là yếu tố giúp Tân Hóa được vinh danh.

Ngày 19/10/2023, UN Tourism công bố Tân Hóa là "Làng du lịch tốt nhất thế giới năm 2023".

Được xem là vùng "rốn lũ" của tỉnh Quảng Trị, năm 2010, Tân Hóa chứng kiến trận lụt lịch sử với mực nước dâng cao 12m, nhấn chìm hầu hết nhà cửa. Dân làng phải sơ tán lên các hang đá và vách núi tránh trú.

Năm 2011, người dân Tân Hóa làm nhà bè phao để sống chung với lũ và cải tiến thành mô hình nhà nổi vào năm 2012 để người dân có thể sinh hoạt bình thường trong lũ.

Hiện tại, Tân Hóa có hơn 600 căn nhà nổi được xây dựng 100% từ nguồn tiền ủng hộ của các "mạnh thường quân". Tân Hóa còn phát triển thêm mô hình trải nghiệm du lịch mùa lũ.

Tân Hóa còn đặc biệt gây ấn tượng với du khách trong và ngoài nước bởi mô hình du lịch bền vững. Người dân địa phương đã tận dụng những nét đẹp tự nhiên vốn có, cùng sự hỗ trợ từ các tổ chức bảo tồn, để xây dựng những tour khám phá không gây hại đến môi trường.

Điển hình là tuyến du lịch khám phá hang Tú Làn - nơi mang lại cảm giác phiêu lưu và ngạc nhiên bởi vẻ đẹp hùng vĩ của hệ thống hang động này. Du khách đến Tân Hóa không chỉ được chiêm ngưỡng thiên nhiên nguyên sơ mà còn có cơ hội tìm hiểu văn hóa đặc sắc của người dân địa phương nơi đây thông qua các lễ hội và những bữa cơm gia đình thân mật.

Làng rau Trà Quế (Đà Nẵng)

Du khách trải nghiệm tưới rau tại làng rau Trà Quế, Hội An, tỉnh Quảng Nam. (Ảnh: TTXVN phát)

Ngày 15/11/2024, Làng rau Trà Quế (Đà Nẵng) là đại diện duy nhất của Việt Nam được vinh danh trong mạng lưới Làng du lịch tốt nhất năm 2024 của Tổ chức Du lịch Liên Hiệp Quốc - UN Tourism.

Giải thưởng Làng Du lịch tốt nhất của UN Tourism dành cho Làng Rau Trà Quế (Đà Nẵng) chính là sự ghi nhận những nỗ lực trong việc gìn giữ các giá trị văn hóa bản địa; nghề thủ công truyền thống; nếp sống, nếp sinh hoạt lâu đời; sự sáng tạo và chú trọng phát triển các loại hình du lịch - dịch vụ mang tính cộng đồng, bền vững; thể hiện sự thuần hậu, hiếu khách của người dân địa phương

Được hình thành từ thế kỷ 16 và nằm cách phố cổ Hội An 3km về hướng biển, làng rau Trà Quế mang đặc thù của một đảo sông gần biển. Làng được bao bọc bởi sông Cổ Cò và đầm Trà Quế mang đến khí hậu ôn hòa, thổ nhưỡng tươi tốt, tạo điều kiện thuận lợi để người dân nơi đây sáng tạo và phát triển nghề trồng rau theo phương thức hữu cơ lâu đời.

Tháng 4/2022, nghề trồng rau tại Trà Quế đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận và đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, thuộc loại hình tri thức dân gian, nghề thủ công truyền thống.

Hiện nay làng Trà Quế có 202 hộ dân tham gia hoạt động trồng rau trên diện tích 18ha đất canh tác mang lại nguồn thu nhập ổn định.

Đến Trà Quế, du khách không chỉ được tận mắt chiêm ngưỡng những luống rau xanh mướt mà còn được trải nghiệm hóa thân thành người nông dân. Du khách có thể tham gia các hoạt động như tưới nước, cuốc đất hay thu hoạch rau dưới sự hướng dẫn của người dân địa phương.

Ngoài ra, Trà Quế còn là nơi lý tưởng để thư giãn và hòa mình vào không gian làng quê yên bình. Đi xe đạp quanh các con đường nhỏ, thưởng thức bữa ăn dân dã từ rau tươi ngay tại vườn, hoặc tham gia các lớp học nấu ăn là những trải nghiệm không thể bỏ qua.

Tại làng Trà Quế, các di tích mang tính lịch sử như giếng đá Chăm, Miếu Thổ thần, Miếu Ngũ hành, Mộ ông Nguyễn Văn Điển… hay Lễ cúng Cầu Bông cùng các phong tục, tập quán, tín ngưỡng, văn hóa ẩm thực đang được bảo tồn và phát huy một cách hiệu quả, là minh chứng cho quá trình phát triển lâu đời của làng.

Thôn Lô Lô Chải (Tuyên Quang)

Nhà của người Lô Lô ở thôn Lô Lô Chải. (Ảnh: Khánh Hòa/TTXVN)

Ngày 17/10/2025, Tổ chức Du lịch Liên hợp quốc (UN Tourism) công bố thôn Lô Lô Chải (Tuyên Quang) giành giải thưởng "Làng du lịch tốt nhất thế giới năm 2025"

Thôn Lô Lô Chải thuộc xã Lũng Cú, tỉnh Tuyên Quang, nằm giữa khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ hòa cùng bản sắc văn hóa độc đáo của người Lô Lô.

Nơi đây lưu giữ nhiều giá trị văn hóa độc đáo của người Lô Lô với những ngôi nhà trình tường mái ngói âm dương cổ kính,

Người dân nơi đây vẫn giữ nguyên nghề thủ công truyền thống, tự dệt trang phục thổ cẩm với hoa văn tinh xảo, tổ chức lễ hội cầu mùa, lễ mừng nhà mới và nhiều sinh hoạt cộng đồng đặc trưng của người Lô Lô.

Những năm gần đây, người dân Lô Lô Chải đã chuyển mình mạnh mẽ, phát triển mô hình du lịch cộng đồng. Các ngôi nhà cổ được cải tạo phù hợp với khách du lịch nhưng vẫn giữ nguyên hồn cốt truyền thống.

Du khách đến đây không chỉ được nghỉ ngơi giữa không gian nguyên sơ mà còn được trải nghiệm cuộc sống vùng biên, cùng người dân nấu ăn, giã bánh dày, thêu thổ cẩm, nghe khèn và múa dân gian.

Du lịch đã trở thành động lực để người dân bảo tồn những giá trị cũ, khôi phục phong tục đẹp, đồng thời cải thiện đời sống kinh tế. Mỗi du khách đến với Lô Lô Chải là một phần trong câu chuyện phát triển bền vững của vùng đất này, nơi văn hóa bản địa được gìn giữ bằng chính sinh kế của người dân.

Nhờ đó, không gian văn hóa và cảnh quan nguyên sơ của thôn được gìn giữ, bảo tồn, đồng thời góp phần thúc đẩy phát triển du lịch bền vững gắn với bản sắc độc đáo của đồng bào nơi đây.

Làng Du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn (Lạng Sơn)

Đám cưới của người Tày ở Làng Du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn, tỉnh Lạng Sơn. (Ảnh: Quang Cường/TTXVN)

Ngày 17/10/2025, Tổ chức Du lịch Liên hợp quốc (UN Tourism) công bố Làng Du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn (Lạng Sơn) giành giải thưởng "Làng du lịch tốt nhất thế giới năm 2025".

Làng Du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn thuộc xã Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn, nằm trong Khu di tích cấp Quốc gia đặc biệt Khởi nghĩa Bắc Sơn và Vùng Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn.

Nơi đây nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, lưu giữ đậm đặc văn hóa Tày truyền thống với những mái nhà sàn gỗ, tiếng đàn tính, điệu hát then và phong tục sinh hoạt mang đậm dấu ấn miền sơn cước.

Mô hình du lịch cộng đồng tại Quỳnh Sơn được triển khai bài bản, với sự tham gia của người dân địa phương, mang đến cho du khách cơ hội tìm hiểu đời sống văn hóa bản địa.

Du khách đến đây có thể nghỉ đêm tại nhà sàn, cùng người dân tham gia sản xuất nông nghiệp, dệt vải, nấu rượu ngô, chế biến các món ẩm thực đặc sắc, hoặc cùng hòa mình trong lễ hội Lồng Tồng, hát then, múa sạp giữa thung lũng lúa xanh mướt.

Không chỉ tạo sinh kế cho người dân, mô hình du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn còn giúp bảo tồn tri thức dân gian, gìn giữ kiến trúc nhà sàn cổ và cảnh quan tự nhiên.

Cách làm du lịch ở đây đề cao sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên, giữa bảo tồn và phát triển. Nhờ đó, Quỳnh Sơn đã trở thành hình mẫu về du lịch cộng đồng hiệu quả, được các tổ chức quốc tế ghi nhận./.

(Vietnam+)