Khẩn trương phòng, trừ bệnh đạo ôn cổ bông trên lúa xuân

Đạo ôn là bệnh thường gặp trên cây lúa ở cả vụ xuân và vụ mùa. Tại Lào Cai, bệnh trên lá thường gây hại mạnh trong vụ xuân, khi trời âm u, có mưa phùn liên tục trong nhiều ngày. Trong thời gian lúa trỗ - ngậm sữa nếu gặp trời mưa, cường độ ánh sáng yếu... là điều kiện thuận lợi cho bệnh phát triển, gây hại trên cổ bông, cổ gié, đốt thân, nhất là đối với các giống lúa mẫn cảm như BC 15, TBR 225, Séng cù, nếp, hương thơm, bắc thơm...

Bà Tung Thị Hoa (xã Lùng Vai, Mường Khương) chủ động phun thuốc phòng bệnh đạo ôn trên lúa.

Theo hướng dẫn của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh, bệnh đạo ôn có thể gây hại trong suốt thời kỳ sinh trưởng của lúa, ngay từ giai đoạn mạ cho đến khi lúa trỗ, chín. Khi lúa bị nhiễm bệnh, vết bệnh trên lá lúa ban đầu là những chấm nhỏ màu xanh lục hoặc mờ vết dầu rồi chuyển thành màu xám nhạt hoặc nâu vàng. Vết bệnh lớn dần, có hình thoi màu nâu nhạt, có khi có quầng vàng nhạt, phần giữa vết bệnh có màu nâu xám; khi bệnh nặng các vết bệnh nối liền nhau làm cho các lá bị cháy khô, cây lúa bị lụi dần đi và chết. Trên đốt thân, vết bệnh màu nâu bao quanh đốt thân làm đốt khô, teo lại. Các đốt thân gần gốc bị mục ra làm cho gốc bị gãy, đổ. Trên cổ bông, cổ gié và hạt lúa đều có thể bị bệnh với triệu chứng là các vết màu nâu hơi teo thắt lại. Vết bệnh trên cổ bông xuất hiện sớm thì gây bông bạc, gẫy cổ bông, hạt bị lép. Vết bệnh ở hạt không định hình, có màu xám tro hoặc nâu đen. Nấm ký sinh ở vỏ trấu và có thể ở bên trong hạt.

Chị Bùi Thị Hương, Trưởng Phòng Bảo vệ và Kiểm dịch thực vật (Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh) khuyến cáo: Bệnh đạo ôn cổ bông là loại bệnh nguy hiểm, có nguy cơ gây mất mùa cao. Việc sử dụng phun thuốc hóa học chỉ có tác dụng phòng ngừa bệnh ở giai đoạn lúa trỗ và trỗ thoát bông, khi đã có vết bệnh biểu hiện trên cổ bông thì đã gây thiệt hại không có khả năng hồi phục. Bà con cần tranh thủ thời tiết tạnh ráo phun thuốc phòng ngừa bệnh đạo ôn cổ bông cho toàn bộ diện tích cấy các giống nhiễm (BC 15, TBR 225, Séng cù, thiên ưu 8…) bằng các loại thuốc đặc trị ít nhất 2 lần, lần 1 khi lúa trỗ đều và phun nhắc lại lần 2 khi lúa ngậm sữa - chắc xanh. Tuyệt đối không bón đạm trên diện tích lúa đã nhiễm bệnh. Đối với các diện tích trà sớm đã đỏ đuôi - chín, bà con nên tranh thủ thời tiết tạnh ráo khẩn trương thu hoạch ngay với phương châm “xanh nhà hơn già đồng”.

Hiện nay, phần lớn diện tích lúa đang trong giai đoạn trỗ bông, ngậm sữa, là giai đoạn nhạy cảm nhất của mùa vụ, cần đặc biệt lưu ý phòng, trừ bệnh đạo ôn cổ bông. Khi phát hiện ruộng chớm bị bệnh, ngừng bón các loại phân hóa học, không phun phân bón lá, thuốc kích thích sinh trưởng; cần giữ đủ nước trong ruộng và sử dụng các loại thuốc đặc trị để phun trừ. Với bệnh hại trên lá, cần thường xuyên kiểm tra đồng ruộng nhằm phát hiện sớm khi bệnh chớm xuất hiện và sử dụng các loại thuốc đặc trị để phun trừ. Với bệnh hại trên cổ bông, theo dõi chặt chẽ thời gian lúa trỗ, chủ động phun phòng bệnh trên các giống mẫn cảm và các ruộng đã bị nhiễm bệnh trên lá bằng các loại thuốc đặc trị.

Một số thuốc đặc trị bệnh đạo ôn:

- Hoạt chất Isoprothiolane: Thuốc Fuan, Fuji-one…

- Hoạt chất Fenoxanil + Isoprothiolane: Thuốc Ninja…

- Hoạt chất Tricyclazole: Thuốc Beam, Trizole…

- Hoạt chất Propiconazole + Tricyclazole: Thuốc Filia…

Lưu ý khi phun thuốc phòng, trừ bệnh:

- Khi ruộng bị bệnh nặng, nên phun thuốc kép 2 lần, cách nhau 5 - 7 ngày.

- Để phòng, trừ bệnh đạo ôn cổ bông nên phun thuốc 2 lần: Lần 1 khi lúa bắt đầu trỗ bông, phun lần 2 sau khi lúa đã trỗ đều.