Khẳng định bản sắc, nét riêng biệt, độc đáo của Bắc Ninh

Một số làng nghề thủ công truyền thống của Bắc Ninh còn nổi tiếng khắp cả nước. (Nguồn: Vnxpress)

Bảo tồn và phát huy các làng nghề truyền thống

Bắc Ninh nổi tiếng với nhiều làng nghề truyền thống. Hiện nay, toàn tỉnh có 65 làng nghề, trong đó 41 làng nghề truyền thống, 24 làng nghề mới. Lĩnh vực hoạt động sản xuất của làng nghề Bắc Ninh phong phú, đa dạng ở hầu hết các ngành kinh tế, từ việc sản xuất nông sản, thực phẩm, chế biến món ăn đặc sản đến chế tạo công cụ, vật dụng sinh hoạt gia đình, các mặt hàng mỹ nghệ, sản phẩm nghệ thuật...

Có lịch sử hình thành lâu đời, một số làng nghề thủ công truyền thống của Bắc Ninh còn nổi tiếng khắp cả nước và là thương hiệu khi nhắc đến miền Quan họ với nhiều lợi thế thu hút khách du lịch như: Làng gốm Phù Lãng (Quế Võ), làng tranh dân gian Đông Hồ (Thuận Thành), làng gỗ mỹ nghệ Đồng Kỵ, Phù Khê (Từ Sơn), làng gò đúc đồng Đại Bái, làng mây tre đan Xuân Lai (Gia Bình), làng Quan họ Tam Tảo (Tiên Du)...

Trong giai đoạn năm 2022-2025, tỉnh Bắc Ninh đã tập trung bảo tồn và phát triển nghề, làng nghề nhằm gìn giữ và phát huy các giá trị, bản sắc văn hóa truyền thống.

Đồng thời, thúc đẩy phát triển sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh, giá trị gia tăng cho các sản phẩm, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân; bảo vệ cảnh quan, không gian và môi trường, xây dựng các khu dân cư, làng văn hóa, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nông thôn bền vững.

Trong giai đoạn năm 2022-2025, tỉnh Bắc Ninh đã tập trung bảo tồn và phát triển nghề, làng nghề nhằm gìn giữ và phát huy các giá trị, bản sắc văn hóa truyền thống. (Nguồn: Vietnamplus)

Bắc Ninh đã định hướng quy hoạch khu sản xuất, cụm công nghiệp làng nghề và xây dựng cơ sở hạ tầng gắn với điểm du lịch làng nghề; đẩy mạnh khuyến khích áp dụng khoa học kỹ thuật hiện đại, công nghệ mới vào sản xuất tiểu thủ công nghiệp.

Chú trọng hỗ trợ đầu tư mua trang thiết bị máy móc tiên tiến, sử dụng nguyên liệu thân thiện với môi trường nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường làng nghề; Xây dựng kế hoạch, lộ trình để từng bước tiến tới thực hiện triệt để việc tách khu sản xuất của các làng nghề ra khỏi khu dân cư. Triển khai thực hiện việc di dời các cơ sở sản xuất ra khu, cụm công nghiệp làng nghề.

Song song với đó là tiếp tục, đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm, xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu, cải tiến mẫu mã, hoàn thiện sản phẩm của làng nghề, nghề truyền thống. Thực hiện gắn kết làng nghề với các tuyến du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm, nhất là hỗ trợ các cơ sở làng nghề mở rộng sản xuất, kinh doanh dịch vụ gắn với bảo tồn và phát triển bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc, quê hương.

Tập trung phát triển các làng nghề, ngành nghề tiêu biểu

Thời gian tới, tỉnh Bắc Ninh đang triển khai kế hoạch tăng cường sự lãnh đạo của Đảng về định hướng phát triển ngành nghề nông thôn đến năm 2030.

Theo kế hoạch, quan điểm của tỉnh về định hướng phát triển ngành nghề nông thôn đến năm 2030 là tập trung lựa chọn phát triển các làng nghề, ngành nghề tiêu biểu có giá trị kinh tế, hàm lượng văn hóa, tính cạnh tranh cao theo hướng đầu tư đổi mới khoa học công nghệ, bảo đảm chất lượng, giá trị sản phẩm làng nghề; đẩy mạnh xúc tiến đầu tư và phát triển thành kinh tế hàng hóa.

Đồng thời, tỉnh quan tâm đầu tư bảo tồn và phát huy giá trị các ngành nghề truyền thống gắn liền với di sản văn hóa Bắc Ninh - Kinh Bắc; có giải pháp lưu giữ, giới thiệu những sản phẩm truyền thống và cách thức sản xuất để phục vụ công tác nghiên cứu và phát triển du lịch làng nghề. Địa phương có phương án, lộ trình cụ thể để xử lý, đóng cửa, chuyển đổi mô hình kinh tế đối với những làng nghề, cơ sở sản xuất gây ô nhiễm môi trường.

Để đạt được mục tiêu, UBND tỉnh Bắc Ninh yêu cầu các sở, ngành, địa phương tiếp tục quán triệt, tuyên truyền và thực hiện nghiêm túc các chủ trương, Nghị quyết của Đảng về công tác phát triển ngành nghề nông thôn; qua đó tăng cường trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, nhất là vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác bảo tồn và phát triển làng nghề, ngành nghề nông thôn. Các đơn vị xác định đây là nhiệm vụ trọng tâm, gắn với mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội hằng năm của địa phương.

Sản phẩm đồng mỹ nghệ của làng nghề Đại Bái (Gia Bình). (Nguồn: Báo Bắc Ninh)

Bắc Ninh sẽ xây dựng, điều chỉnh quy hoạch chi tiết các cụm công nghiệp làng nghề; rà soát và xây dựng phương án cụ thể đối với các làng nghề cần bảo tồn và khôi phục, làng nghề cần đầu tư ứng dụng, chuyển giao khoa học công nghệ, nâng cấp cơ sở hạ tầng kết hợp với phát triển du lịch; làng nghề cần hạn chế, đóng cửa hoặc chuyển hướng ngành nghề mới, di dời theo quy định. Tỉnh sẽ hoàn thiện chính sách hỗ trợ đào tạo nâng cao năng lực cho các nghệ nhân, thợ giỏi và nguồn nhân lực phục vụ phát triển làng nghề.

Đặc biệt, tỉnh tiếp tục thực hiện hỗ trợ các cơ sở sản xuất, doanh nghiệp tại các làng nghề đăng ký bảo hộ thương hiệu cho sản phẩm làng nghề, ngành nghề nông thôn; xây dựng Trang thông tin điện tử giới thiệu, quảng bá sản phẩm, bán hàng trực truyến.

Địa phương tăng cường hỗ trợ xúc tiến thương mại, giới thiệu sản phẩm trên các sàn giao dịch, trang thương mại điện tử, hội chợ triển lãm; gắn quảng bá hình ảnh các làng nghề truyền thống, nghệ nhân và giới thiệu sản phẩm phù hợp với từng nhóm ngành nghề nông thôn tại các điểm du lịch, điểm trưng bày giới thiệu và bán sản phẩm trong và ngoài tỉnh…

Việc bảo tồn và phát huy các làng nghề truyền thống không chỉ giúp Bắc Ninh thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội nông thôn, mà còn là nơi lưu giữ các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể mang đậm bản sắc, nét riêng biệt, độc đáo của mảnh đất này.

Tống Thoan