Khẳng định giá trị lý luận và thực tiễn của tác phẩm 'Bản án chế độ thực dân Pháp'

PGS, TS Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương phát biểu. Ảnh: An Đăng/TTXVN

Phát biểu khai mạc và đề dẫn hội thảo, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh nhấn mạnh, tác phẩm “Bản án chế độ thực dân Pháp” của Nguyễn Ái Quốc được xuất bản lần đầu tiên tại Paris, thủ đô nước Pháp vào năm 1925, là một bản cáo trạng đanh thép về sự tàn bạo của chủ nghĩa thực dân, truyền đi thông điệp mạnh mẽ cổ vũ các dân tộc bị áp bức đứng lên đấu tranh đòi quyền sống, quyền tự do, hạnh phúc của con người và quyền dân tộc tự quyết.

Tác phẩm là thiên phóng sự điều tra, bản cáo trạng đanh thép những tội ác tàn bạo của chủ nghĩa thực dân, đồng thời là ngọn cờ cổ vũ các dân tộc bị áp bức đấu tranh đòi quyền dân tộc, quyền con người trong một thời đại mới.

Tác phẩm gồm 12 chương và một phụ lục, tập hợp những bài viết của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc trong nửa đầu thập niên 20 của thế kỷ XX về chế độ thống trị của thực dân Pháp, ra đời trong bối cảnh phong trào giải phóng dân tộc phát triển mạnh mẽ sau Chiến tranh thế giới thứ nhất và thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định, “Bản án chế độ thực dân Pháp” là tác phẩm mang giá trị lâu bền, không chỉ đối với cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân ở thế kỷ XX, mà tiếp tục khẳng định sự đúng đắn của con đường độc lập dân tộc gắn với chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam; vẫn là nguồn cổ vũ mạnh mẽ cho các dân tộc yêu chuộng hòa bình, công lý và tự do, trong hành trình vươn tới độc lập, hạnh phúc và tiến bộ trên toàn thế giới.

Quang cảnh hội thảo. Ảnh: An Đăng/TTXVN

Tại hội thảo, các nhà khoa học đã tập trung thảo luận làm sâu sắc hơn tác phẩm trên các phương diện chính: “Bản án chế độ thực dân Pháp” là bản cáo trạng đanh thép về tội ác của chủ nghĩa thực dân; tác phẩm thể hiện con đường đấu tranh của các dân tộc thuộc địa; tác phẩm là sự thể hiện tư duy sắc sảo và tài năng bút chiến của nhà báo Nguyễn Ái Quốc; và tác phẩm là di sản tư tưởng mang tầm thời đại.

Các đại biểu đã làm rõ thực chất của cái gọi là “khai hóa văn minh” của thực dân Pháp, vốn là sự chiếm đoạt tài nguyên và bóc lột lao động, cùng với việc áp dụng chính sách ngu dân triệt để, hạn chế tri thức và nô dịch về mặt tư tưởng.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Danh Tiên, Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng phân tích “Chương Thuế máu” của tác phẩm, chỉ rõ đây là sự tố cáo sự áp bức dã man đối với các dân tộc thuộc địa, trong đó người dân bị cưỡng bức đi lính, làm “bia đỡ đạn” cho các cuộc chiến tranh đế quốc. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Danh Tiên cũng nhắc lại lời của Nguyễn Ái Quốc rằng "công cuộc giải phóng anh em chỉ có thể thực hiện được bằng sự nỗ lực của bản thân anh em", qua đó khẳng định chỉ có con đường tự đấu tranh giải phóng mới có thể giành được độc lập.

PGS, TS Lý Việt Quang, Viện trưởng Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng phát biểu tại hội thảo. Ảnh: An Đăng/TTXVN

Các ý kiến tại hội thảo đều khẳng định, tác phẩm “Bản án chế độ thực dân Pháp” đã đạt đến sự khái quát sâu sắc và tính hệ thống, khiến tác phẩm trở thành một bản án trước tòa án lương tri nhân loại, góp phần đặt nền tảng lý luận về cách mạng giải phóng dân tộc trong thời đại mới.

Nhiều nhà khoa học khẳng định tác phẩm mang giá trị lâu bền không chỉ đối với cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân ở thế kỷ XX, mà còn tiếp tục khẳng định sự đúng đắn của con đường độc lập dân tộc gắn với chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.

Việt Đức (TTXVN)