Khẳng định vị trí trung tâm của văn hóa và con người

Chiều 4.11, Quốc hội tiến hành thảo luận ở tổ góp ý cho dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng

Đa số ý kiến thống nhất cao với nội dung văn kiện, trong đó nhiều đại biểu tập trung góp ý sâu về lĩnh vực văn hóa – một trụ cột quan trọng để phát triển đất nước bền vững.

Phát huy vai trò của văn hóa trong phát triển đất nước bền vững

Phát biểu tại tổ, đại biểu Trần Thị Thu Đông (Cà Mau) cho biết, bà nhất trí cao với dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng. Theo đại biểu, các văn kiện được chuẩn bị công phu, khoa học, nội dung chặt chẽ, phản ánh đúng tiến trình phát triển của đất nước, thể hiện sự kết tinh trí tuệ của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân.

Dự thảo vừa kế thừa đường lối lãnh đạo qua các kỳ Đại hội, vừa có nhiều điểm mới mang tính đột phá, thể hiện khát vọng đưa Việt Nam phát triển hưng cường, giàu mạnh, văn minh và hạnh phúc.

Về dự thảo Báo cáo chính trị, đại biểu Trần Thị Thu Đông đánh giá cao quan điểm rất mới của Đảng trong xây dựng nền văn hóa Việt Nam trên cơ sở hệ giá trị và phát triển đồng bộ các lĩnh vực văn hóa. Bà đề nghị bổ sung cụm từ “hiện đại, tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc” vào nội dung “xây dựng, phát triển văn học nghệ thuật”, để khẳng định rõ hướng phát triển văn hóa mang tính dân tộc và thời đại, xứng tầm với lịch sử dân tộc và những thành tựu của công cuộc đổi mới.

Đại biểu cũng góp ý cụ thể cho các báo cáo tổng kết và đánh giá chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021–2030, định hướng 2026–2031. Theo bà, lĩnh vực văn học – nghệ thuật cần được nhấn mạnh hơn về vai trò xây dựng con người Việt Nam thời đại mới: yêu nước, nhân văn, sáng tạo, hội nhập.

Đại biểu Trần Thị Thu Đông phát biểu trong phiên thảo luận tổ chiều 4.11

Đại biểu đề xuất bổ sung nội dung riêng trong phần văn hóa: “Phát triển mạnh mẽ văn học, nghệ thuật, tạo điều kiện cho đội ngũ văn nghệ sĩ sáng tạo và cống hiến.”

Văn hóa là sức mạnh nội sinh và hệ điều tiết phát triển

Đại biểu Bùi Hoài Sơn (Hà Nội) nhấn mạnh, ông đồng tình và đánh giá cao tinh thần đổi mới, tầm nhìn chiến lược và tính toàn diện của các văn kiện trình Đại hội XIV. Theo ông, điểm nhấn đặc biệt là việc đặt phát triển văn hóa và con người ngang tầm với kinh tế, chính trị và xã hội – coi đây là nền tảng, là sức mạnh nội sinh và hệ điều tiết cho phát triển nhanh, bền vững của đất nước.

Đại biểu cho rằng, việc khẳng định phát triển nguồn lực con người, phát triển văn hóa là “nền tảng tinh thần” và “động lực to lớn” cho phát triển là bước tiến quan trọng trong tư duy chiến lược của Đảng. “Đây không chỉ là tuyên ngôn về vai trò của văn hóa, mà là sự tái định vị văn hóa trong mô hình phát triển quốc gia – không còn là lĩnh vực "mềm", mà là nguồn lực "cứng", góp phần tạo sức mạnh tổng hợp của dân tộc,” ông nói.

Theo đại biểu Sơn, nội dung về xây dựng và thực hiện hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam là một trong những trụ cột quan trọng nhất của dự thảo lần này. Đây chính là “mã gen văn hóa” của dân tộc – nền tảng tinh thần củng cố khối đại đoàn kết, nâng cao sức đề kháng xã hội, định hướng lối sống và hành vi con người Việt Nam trong kỷ nguyên toàn cầu hóa.

Ông nhấn mạnh, việc tích hợp các giá trị này vào giáo dục, truyền thông và đời sống xã hội sẽ giúp hình thành nhân cách, bản lĩnh con người Việt Nam hiện đại, đồng thời tạo nên “sức mạnh mềm” để Việt Nam hội nhập bình đẳng, tự tin với thế giới.

Đại biểu cũng đề nghị nếu các hệ giá trị này được cụ thể hóa ngay trong báo cáo chính trị thì quá trình triển khai sẽ đạt sự thống nhất hành động cao hơn, giúp văn hóa thực sự lan tỏa trong đời sống xã hội.

Phát triển công nghiệp văn hóa và hệ sinh thái sáng tạo quốc gia

Đại biểu Bùi Hoài Sơn cho rằng, điểm mới mang tính chiến lược của văn kiện lần này là sự nhấn mạnh đến phát triển công nghiệp văn hóa, công nghiệp giải trí, kinh tế di sản và dịch vụ văn hóa – những lĩnh vực vừa khẳng định bản sắc dân tộc, vừa mở ra không gian kinh tế mới trong nền kinh tế tri thức.

Khi văn hóa trở thành “động lực tăng trưởng”, Việt Nam sẽ có thêm “trụ cột kinh tế sáng tạo” góp phần nâng tỷ trọng ngành công nghiệp văn hóa trong GDP, đồng thời nâng tầm hình ảnh quốc gia trên trường quốc tế.

Ông đề nghị Trung ương cần có chính sách đột phá về tài chính, tín dụng, bản quyền và đầu tư cho sáng tạo văn hóa, trong đó chú trọng chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp văn hóa, nghệ sĩ và hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở.

Đề cập đến Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025–2035, đại biểu Sơn cho rằng đây là bước đi đột phá, thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước trong việc tạo nguồn lực ổn định, dài hạn cho phát triển văn hóa.

Tuy nhiên, để chương trình phát huy hiệu quả, cần làm rõ cơ chế phối hợp, phương thức phân bổ và tiêu chí đánh giá, nhằm biến chương trình này thành hệ sinh thái văn hóa quốc gia, kết nối Nhà nước – cộng đồng – doanh nghiệp – nghệ sĩ, chứ không chỉ dừng ở phạm vi một dự án đầu tư công.

Ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của chuyển đổi số trong văn hóa, coi đây là động lực mở rộng không gian sáng tạo, nâng cao hiệu quả quản lý và khả năng tiếp cận văn hóa bình đẳng cho mọi người dân. Đại biểu đề nghị cần cụ thể hóa các chính sách phát triển thị trường sản phẩm và dịch vụ văn hóa số, chuyển đổi số trong di sản, nghệ thuật biểu diễn, xuất bản và bảo tàng, để Việt Nam sớm hình thành hệ sinh thái văn hóa số quốc gia, đưa văn hóa Việt Nam vươn tầm thế giới bằng công nghệ Việt Nam.

Từ các góp ý sâu sắc của đại biểu Quốc hội, có thể thấy tinh thần đổi mới trong các văn kiện trình Đại hội XIV không chỉ thể hiện tầm nhìn chiến lược về phát triển kinh tế - xã hội, mà còn khẳng định vai trò trung tâm của văn hóa và con người trong tiến trình phát triển bền vững của đất nước.

THU SÂM