Khánh Hòa đã được 'cởi trói', cần mạnh dạn để thu hút dự án FDI

Hội thảo “Đề xuất giải pháp tăng cường thu hút các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài vào tỉnh Khánh Hòa”, do Hội trí thức tỉnh Khánh Hòa tổ chức vào ngày 28.6.2024, có sự tham dự của phó chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa Đinh Văn Thiệu, lãnh đạo các sở, địa phương liên quan cùng đông đảo hội viên là các nhà trí thức của tỉnh.

Đã thu hút 113 dự án FDI nhưng chưa tương xứng với tiềm năng

Theo báo cáo đề dẫn của TS. Bùi Thị Hồng Tiến, Ủy viên Ban Thường vụ Hội Trí thức tỉnh Khánh Hòa, từ các nội dung báo cáo, thảo luận của các đại biểu trí thức cùng làm rõ về những kết quả đạt được, các mặt còn hạn chế tồn tại, nguyên nhân và các giải pháp khắc phục, Hội Trí thức sẽ báo cáo, đề xuất với lãnh đạo tỉnh các giải pháp nhằm tăng cường thu hút các dự án đầu tư trực tiếp của nước ngoài (FDI) vào tỉnh trong thời gian tới.

Về thu hút dự án FDI của Khánh Hòa, theo ông Châu Ngô Anh Nhân, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư, tính đến nay Khánh Hòa đã thu hút được 113 dự án FDI với tổng vốn đăng ký 3,91 tỷ USD. Chiếm tỷ trọng lớn trong vốn đầu tư đó là từ là Nhật Bản, Singapores, Hàn Quốc…

Toàn cảnh thành phố Nha Trang bên bờ biển. Ảnh: Phan Sông Ngân

Trong số các dự án FDI tiêu biểu đã hoạt động, góp phần đáng kể phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh có Nhà máy tàu biển Hyundai - Việt Nam, là một trong những nhà máy đóng mới tàu biển lớn nhất Việt Nam và Đông Nam Á, tổng vốn đầu tư đạt gần 291 triệu USD, tạo việc làm cho hơn 5.000 lao động.

Còn nhà máy Nhiệt điện BOT Vân Phong 1 của Công ty TNHH Điện lực Vân Phong (Nhật Bản) tổng vốn đăng ký đầu tư là 2,58 tỷ USD, vận hành từ tháng 3.2024 cung cấp 8,5 tỷ kWh điện hàng, chiếm 3% tổng sản lượng điện năng toàn quốc.

Nhưng theo thạc sĩ Hoàng Lệ Hà, Ủy viên Thường vụ Hội Trí thức tỉnh, trong giai đoạn từ năm 2000-2010 Khánh Hòa là một trong những tỉnh thu hút nhiều nguồn vốn FDI của cả nước. Thế nhưng, những năm gần đây, trong khi khi nhiều tỉnh, thành phố khác thu hút được nhiều nguồn vốn FDI thì Khánh Hòa bị chững lại và còn nhiều hạn chế.

Vẫn theo bà Hoàng Lệ Hà, trong tổng vốn đăng ký đầu tư 3,91 tỷ USD của 113 dự án FDI ở Khánh Hòa thì chỉ riêng một dự án nhà máy Nhiệt điện BOT Vân Phong 1 (thuộc Tập đoàn Sumitomo, Nhật Bản) với vốn đăng ký 2,58 tỷ USD, đã chiếm tới 70% tổng vốn đầu tư FDI đó của cả tỉnh.

Ông Nhân cũng thừa nhận, trong những năm qua, thu hút các dự án FDI vào tỉnh còn hạn chế. Cả năm 2023 và đầu năm 2024, tỉnh chỉ có được 4 dự án FDI với tổng vốn đăng ký 12,19 triệu USD.

Đó là kết quả "chưa thật sự tương xứng với tiềm năng, lợi thế và những chính sách, cơ chế mà Trung ương đã dành riêng cho Khánh Hòa, chưa đạt được các mục tiêu đã đề ra trong lĩnh vực thu hút vốn FDI".

Bỏ lỡ nhiều cơ hội để các nhà đầu tư có thế mạnh đầu tư vào Khánh Hòa

Theo bà Hoàng Lệ Hà, thu hút FDI của Khánh Hòa còn hạn chế do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan. Tỉnh đã bỏ lỡ nhiều cơ hội để các nhà đầu tư có thế mạnh đầu tư vào Khánh Hòa.

Chẳng hạn, như nhà đầu tư Khu công nghiệp Việt Nam - Singapore (VSIP; Singepore) đã có 14 khu công nghiệp VSIP trong cả nước và hoạt động rất hiệu quả. "Thế nhưng, trước đây VSIP đã từng nhiều lần đến tìm hiểu cơ hội đầu tư vào Khánh Hòa nhưng đã bị từ chối, đến khi tỉnh cần thì VSIP không cần nữa", bà Hà phát biểu.

Nguyên nhân hạn chế, vẫn theo bà Hà, còn do môi trường đầu tư chưa được cải thiện, việc chuẩn bị các điều kiện "trải thảm đỏ" để nhà đầu tư đến Khánh Hòa đều có nhưng còn thiếu thông tin cần thiết liên quan.

Còn việc tổ chức các hoạt động xúc tiến đầu tư trong và ngoài nước rất cần thiết, tuy nhiên chưa kịp thời đánh giá hiệu quả thật sự của các hoạt động xúc tiến đầu tư trong thời gian qua.

Sân bay Nha Trang đã di dời vào bán đảo Cam Ranh cách đây hơn 20 năm (từ ngày 19.5.2004), đến nay khu đất sân bay Nha Trang cũ bên biển Nha Trang vẫn còn để hoang, chờ xử lý các sai phạm về đất đai. Ảnh: Phan Sông Ngân

Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Khánh Hòa cũng nêu 6 nguyên nhân dẫn đến hạn chế trong lĩnh vực thu hút đầu tư FDI của tỉnh. Trong đó, ngoài các nguyên nhân khách quan từ phía một số nhà đầu tư... còn có nguyên nhân do công tác lập, quản lý và thực hiện các loại quy hoạch liên quan (về sử dụng đất, xây dựng, phát triển ngành…) tại địa phương chưa đồng bộ, thống nhất, còn chồng chéo.

Từ đó dẫn đến khó khăn trong việc đánh giá sự phù hợp của dự án với các loại quy hoạch liên quan trong quá trình thực hiện thủ tục thẩm định, chấp thuận chủ trương đầu tư, cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho các dự án.

Thu hút đầu tư có thể "vượt rào" nhưng phải vì mục đích phát triển chung

Trong kết luận hội thảo, ông Phạm Văn Chi - chủ tịch Hội Trí thức, nguyên chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa, đã phát biểu về mặt con người "đến nay Khánh Hòa đã có nhân hòa". Còn về các chủ trương, chính sách đặc thù theo các nghị quyết của Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ và nhiều quy định pháp luật liên quan đã được ban hành dành riêng cho tỉnh Khánh Hòa, theo ông Chi "có thể nói là Khánh Hòa đã được "cởi trói".

Nhưng khi triển khai thực hiện, thu hút dự án đầu tư, vẫn theo ông Chi, tỉnh cần phải có sự mạnh dạn, thậm chí quyết định "vượt rào" nhưng với điều kiện phải vì sự phát chung chứ không phải để "tư túi” kiếm chác cho cá nhân thì mới tạo được các điều kiện cho các nhà đầu tư đến với Khánh Hòa.

Theo phó chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa Đinh Văn Thiệu, hội thảo đã "đánh giá đúng" về việc tiềm năng của tỉnh có nhiều nhưng mức độ phát triển, thu hút đầu tư FDI chưa tương xứng. Lãnh đạo tỉnh sẽ tiếp thu các ý kiến đóng góp của các nhà trí thức để xem xét, ban hành các chính sách phù hợp, hiệu quả trong lĩnh vực thu hút đầu tư dự án FDI của Khánh Hòa trong thời gian tới.

Phan Sông Ngân