AI trở thành 'trợ lý cảm xúc': Nguy cơ từ việc phó mặc cho trí tuệ nhân tạo

Không phải người nổi tiếng, không phải "bóc phốt" đời tư của sao, nhưng một dòng trạng thái ngắn trên Threads vẫn có thể "gây bão" mạng xã hội. Nội dung đơn giản: "Thế hệ cũ nghĩ lương 20 triệu là cao, nhưng Gen Z đã đạt con số đấy từ rất lâu rồi. Đừng lấy quan điểm xưa áp lên bây giờ".

Nhiều người cho rằng đây là phát ngôn từ một người trẻ tự tin - hoặc tự mãn - về mức lương. Cuộc tranh cãi giữa các thế hệ nổ ra. Mãi đến khi "chủ thớt" lên tiếng đính chính: "Một câu hook em lấy của để test tương tác nền tảng ạ, mọi người thông cảm giúp em", không ít người mới bất ngờ: Thì ra, "ngòi nổ" lại là sản phẩm của .

Câu chuyện này không chỉ dừng lại ở việc lạm dụng một tạo nội dung. Nó phản ánh cách con người đang đặt quá nhiều niềm tin - hoặc sự tò mò - vào những thứ được gắn mác "AI".

Khi AI bước vào đời sống

Từ chuyện câu chữ đến hành động thường ngày, đang len lỏi vào mọi ngóc ngách đời sống. Trong một chia sẻ gần đây, Hoa hậu cho biết gia đình mình sử dụng AI cho cả những việc nhỏ nhất: "Ăn gì, uống gì, mua gì đều hỏi hết. Với mẹ bầu, cái này tốt như thế nào, có mặt nào không tốt hay không".

H'Hen Niê chia sẻ về cách ông xã dùng ChatGPT "chăm vợ". Clip: Tôn Huy.

Cách sử dụng không hề xa lạ: AI giúp lên thực đơn, nhắc nhở lịch trình, gợi ý hoạt động theo mùa - những việc vốn trước đây cần ghi nhớ hoặc hỏi người có kinh nghiệm. Nhờ AI, các lựa chọn được hệ thống hóa nhanh, tiết kiệm thời gian và có thêm thông tin để cân nhắc.

Những bữa ăn dinh dưỡng của nàng hậu. Ảnh: FBNV.

Nhưng cũng từ đây, một câu hỏi đặt ra: Nếu mọi quyết định đời sống đều phụ thuộc vào một công cụ số hóa, thì phần nào trong cuộc sống vẫn còn do con người làm chủ?

Nhiếp ảnh gia nhìn nhận AI là công cụ hữu ích. Trong công việc, anh từng dùng Chat GPT để xử lý nội dung đơn giản, dịch thuật, thậm chí giúp quản lý lịch trình. Nhưng anh cũng thẳng thắn chia sẻ: "Nếu xem AI là tất cả thì niềm vui được làm việc không còn".

Sơn Tùng chia sẻ anh từng "giận Chat GPT" khi công cụ này không hoàn thành "nhiệm vụ". - Ảnh: IGNV.

Sự hỗ trợ của AI rõ ràng giúp tiết kiệm chi phí - theo lời anh, "nếu không có AI thì phải thuê để làm những việc đó". Nhưng điều không thể thay thế là cảm xúc, trực giác và niềm tự hào khi tự tay hoàn thành điều gì đó.

Trí tuệ nhân tạo, nhưng cảm xúc vẫn là của con người

Không ít người ngày nay đã hình thành thói quen "nói chuyện" với AI như một người đồng hành. Nhiều chia sẻ trên mạng xã hội cho thấy: Người dùng không chỉ hỏi AI thông tin, mà còn than thở, kể chuyện và… nổi giận khi nhận câu trả lời không như ý.

"Mỗi lần buồn mình sẽ hỏi AI, hoặc một câu nói từ người thân, cấp trên khiến mình phân vân, mình cũng sẽ trao đổi với "người bạn" đó", Minh Trí (23 tuổi) chia sẻ. Với nhiều người, AI giống như "chiếc gương" phản chiếu suy nghĩ, đưa ra phản hồi nhanh chóng, thậm chí có vẻ thấu hiểu. Nhưng nếu không kiểm soát, người dùng có thể bị dẫn dắt bởi một trí tuệ nhân tạo... không cảm xúc.

Một dòng trạng thái do AI viết có thể tạo hiệu ứng lớn, thậm chí gây tranh cãi - như . Nhưng điều đáng nói hơn là cách con người sử dụng nó: Thiếu kiểm soát, hoặc dùng AI như một cách "né tránh trách nhiệm cá nhân".

Một tài khoản bình luận: "Sao bạn không nghĩ trước hậu quả đi ngược lại với điều bạn mong muốn thậm chí là tiêu cực khi lên bài hook này?".

AI không sai. Sai là khi AI được dùng mà không có bộ lọc nội dung, không đặt trong ngữ cảnh xã hội, hoặc không cân nhắc đến hậu quả lan truyền. Trí tuệ nhân tạo có thể hỗ trợ trong nhiều lĩnh vực: Giáo dục, y tế, quản lý, sáng tạo. Nhưng dù được lập trình tốt đến đâu, nó vẫn chỉ là công cụ. Khi công cụ được sử dụng đúng mục đích, hiệu quả sẽ nhân đôi. Khi công cụ bị thần thánh hóa, rủi ro là điều không thể tránh.