Khi doanh nghiệp tư nhân tạo giá trị bền vững từ năng lượng tái tạo

Dự án Nhà máy điện gió Savan 1 của T&T Group tại Lào được giới chuyên gia đánh giá rất cao.

Chủ động trên "sân chơi" năng lượng quốc tế

Thực tế, nhiều năm qua, một số doanh nghiệp trong nước đã chủ động đầu tư vào lĩnh vực năng lượng xuyên biên giới. Tại Lào, hợp tác song phương trong lĩnh vực này được đánh giá giàu tiềm năng, với nhiều dự án của Việt Nam chuẩn bị bước vào giai đoạn thu “trái ngọt”.

Tiêu biểu là Nhà máy điện gió Trường Sơn do Công ty CP Đầu tư và Năng lượng Việt Lào triển khai. Với công suất 600 MW, khi vận hành, dự án sẽ bổ sung nguồn điện cho Việt Nam trong giai đoạn phụ tải tăng cao, góp phần giảm nguy cơ thiếu điện tại các tỉnh phía Bắc.

Một dự án khác thu hút sự quan tâm lớn của giới chuyên gia là Nhà máy điện gió Savan 1 của T&T Group. Chính thức nhận hợp đồng tô nhượng từ tháng 1/2025, chỉ sau hơn nửa năm, doanh nghiệp đã hoàn thành tuyến đường dây 220 kV dài hơn 50 km để đấu nối truyền tải điện từ Savanakhet về Việt Nam. Tuyến đường dây này đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc tạo trục kết nối nguồn điện tái tạo từ Lào với lưới điện khu vực qua Việt Nam.

Theo kế hoạch, dự án có tổng công suất 495 MW, tổng mức đầu tư 768 triệu USD sẽ vận hành thương mại vào cuối năm nay, đưa dòng điện sạch về Việt Nam. Dự án được đánh giá cao khi vừa đóng góp đa dạng hóa nguồn cung, phát triển năng lượng xanh, củng cố an ninh năng lượng quốc gia; vừa hiện thực hóa các cam kết cấp cao giữa hai Chính phủ, thúc đẩy quan hệ hữu nghị Việt Nam – Lào theo hướng thiết thực và hiệu quả.

Hành trình của điện gió Trường Sơn và Savan 1 không chỉ là câu chuyện đầu tư năng lượng, mà còn cho thấy khát vọng đồng hành cùng đất nước của cộng đồng doanh nghiệp tư nhân trong việc kiến tạo hạ tầng năng lượng bền vững cho tương lai.

Từ gần 2 thập kỷ trước, T&T Group của ông Đỗ Quang Hiển đã chuẩn bị tâm thế và nguồn lực cho sân chơi năng lượng tái tạo

Nhà máy Điện mặt trời Phước Ninh đánh dấu cho bước đi đầu tiên của T&T trong lĩnh vực năng lượng sau 15 năm tích lũy tâm thế và nguồn lực.

Gần 2 thập kỷ dựng xây nền móng

Trong bối cảnh năng lượng tái tạo trở thành xu hướng tất yếu toàn cầu, ông Đỗ Quang Hiển, Nhà sáng lập, Chủ tịch Điều hành Tập đoàn T&T và ban lãnh đạo đã có những bước chuẩn bị từ rất sớm trong lĩnh vực này.

Chia sẻ với báo chí cuối năm 2021, ông cho biết mình đã trăn trở về định hướng phát triển năng lượng của Việt Nam từ hơn 15 năm trước. Trong quá trình tham gia các diễn đàn, hội nghị quốc tế và tiếp xúc với nhiều tổ chức, chuyên gia, nhà quản lý uy tín, ông đặt câu hỏi: Vì sao nhiều quốc gia có xuất phát điểm tương đồng Việt Nam nhưng lại vươn lên mạnh mẽ trong các lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp, môi trường?

Từ những suy nghĩ đó, ông đặc biệt quan tâm đến lĩnh vực năng lượng. Theo ông Hiển, Việt Nam trước đây ưu tiên phát triển thủy điện và điện than, giống lộ trình mà nhiều quốc gia đã trải qua. Tuy nhiên, các nước phát triển đã chuyển dịch mạnh sang năng lượng tái tạo. “Từ đó, tôi tin rằng Việt Nam cũng sẽ đi theo xu hướng này”, ông chia sẻ.

Không dừng ở suy nghĩ, nhận thức, ông Hiển và đội ngũ lãnh đạo Tập đoàn T&T bắt tay chuẩn bị tâm thế, nguồn lực và chiến lược cho bước chuyển tất yếu: Từ nghiên cứu, tìm hiểu, mở rộng hợp tác với các đối tác để phát triển năng lượng tái tạo, đến đề xuất cơ quan quản lý từng bước đưa năng lượng tái tạo vào quy hoạch điện quốc gia. Suốt nhiều năm sau đó, T&T kiên trì hoạch định chiến lược cho lĩnh vực khi ấy còn mới mẻ và nhiều thách thức.

Với quá trình tích lũy và chuẩn bị dài hơi, đến năm 2020, Tập đoàn T&T quyết định chọn năng lượng tái tạo làm một trong những lĩnh vực kinh doanh trọng điểm.

Dự án điện gió Phước Hữu – Duyên Hải 1 của T&T Group.

Hiệu ứng bánh đà và sức bật lớn

Tháng 6/2020, Nhà máy điện mặt trời Phước Ninh chính thức được Tập đoàn T&T vận hành chỉ sau 4 tháng xây dựng. Không lâu sau, thêm 3 dự án tương tự khác của Tập đoàn T&T tiếp tục hòa lưới điện, đưa tổng công suất điện Tập đoàn này đóng góp trong "năm khởi đầu" đạt mức 245 MW.

Từ bước đi đầu tiên đó, chuỗi dự án năng lượng mang thương hiệu T&T nhanh chóng mở rộng khắp cả nước. Hiện tại, Tập đoàn đã triển khai đầu tư lũy kế tổng công suất đầu tư đạt gần 2.900 MW; trong đó đã hoàn thành, đưa vào vận hành phát điện, tổng công suất 877 MW.

Từ nền tảng sẵn có, với tâm thế nhìn xa, nghĩ lớn, góp sức xây dựng hạ tầng năng lượng chiến lược quốc gia, Tập đoàn T&T tiếp tục triển khai nhiều dự án điện tái tạo, điện xanh. Điển hình như Dự án Điện khí LNG Hải Lăng với công suất 1.500 MW, khi được vận hành vào năm 2029, dự án sẽ biến Quảng Trị thành trung tâm năng lượng sạch lớn nhất miền Trung. T&T cũng tiên phong trong các lĩnh vực năng lượng mới tiềm năng như điện gió ngoài khơi, Hub khí LNG, hydrogen xanh; đầu tư nhà máy sản xuất hệ thống pin lưu trữ năng lượng (BESS)…

Phối cảnh dự án Điện khí LNG Hải Lăng (Quảng Trị).

Trong trung hạn, T&T đặt mục tiêu đến năm 2035 đạt tổng công suất phát điện từ 16-20 GW, chiếm khoảng 10% tổng công suất lắp đặt của hệ thống điện Việt Nam, trong đó phần lớn là từ các nguồn năng lượng sạch nhằm hướng tới mục tiêu chung đưa Việt Nam đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Về dài hạn, T&T đề xuất nghiên cứu xây dựng mô hình khu công nghiệp phụ trợ năng lượng tái tạo công nghệ cao tại Việt Nam với tầm nhìn bền vững. Ông Đỗ Quang Hiển từng chia sẻ: "Tới đây, khi Việt Nam phát triển nhiều dự án năng lượng tái tạo thì nhu cầu vật tư, thiết bị của ngành là rất lớn. Bởi vậy, chúng tôi nghĩ rằng trong 10 năm tới, khi đầu tư tiếp nhiều dự án năng lượng tái tạo thì cần có ngành công nghiệp năng lượng tái tạo, công nghiệp phụ trợ không những phục vụ thị trường trong nước mà còn xuất khẩu cho khu vực vì xu thế chung cũng là phát triển điện gió, điện mặt trời".

Bầu Hiển: Làm năng lượng không thể ăn xổi, không phải xin dự án chỉ để kiếm lợi nhuận mà là khát vọng làm ra những giá trị bền vững cho xã hội, công đồng, quốc gia

Tổ quốc, con người và công nghệ

Hành trình gần 2 thập kỷ "dấn thân" vào lĩnh vực năng lượng của T&T, một trong những "bí quyết" cốt lõi của ông Đỗ Quang Hiển nằm ở việc luôn đặt 3 yếu tố Tổ quốc, công nghệ và con người lên hàng đầu.

"Làm năng lượng không thể ăn xổi, không phải xin dự án chỉ để kiếm lợi nhuận mà là khát vọng làm ra những giá trị bền vững cho xã hội, cộng đồng, quốc gia", doanh nhân này chia sẻ.

Quan điểm này được thể hiện rõ nét nhất qua cách thức T&T hợp tác với những đối tác hàng đầu thế giới trong lĩnh vực năng lượng như: Hanwha, Kogas, Kospo, SK Innovation (Hàn Quốc); erex, Marubeni, Sojitz, JPower (Nhật Bản); Cospower, Gedi, Goldwind (Trung Quốc), BP (Vương Quốc Anh), Vinacom (Lào)…

Ông Hiển nêu quan điểm: Trong hợp tác, hai bên cần thống nhất mục tiêu chiến lược, trong đó phải bám sát vào tầm nhìn quốc gia; luôn giữ nguyên tắc cùng thắng (Win-Win), đôi bên cùng có lợi. Tuy nhiên, quá trình này luôn phải kèm theo "điều kiện" phải chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực cho phía Việt Nam, để trong thời gian nhất định tự chủ về công nghệ, quản trị.

“Quan điểm của tôi là các đối tác nước ngoài khi vào Việt Nam phải vừa đầu tư hiệu quả, vừa đóng góp vào sự phát triển bền vững của đất nước. Không thể chỉ vào kiếm lợi nhuận rồi rút đi, bởi nếu công nghệ không được chuyển giao, con người không được đào tạo thì Việt Nam khó có thể phát triển”, ông Đỗ Quang Hiển thẳng thắn nói.

Theo ông Đỗ Quang Hiển, nhiều đối tác sau khi hợp tác đã gửi thư bày tỏ sự đánh giá cao đối với T&T Group bởi tinh thần vì cộng đồng, luôn đặt mục tiêu giúp người Việt tiếp cận công nghệ tiên tiến và thúc đẩy phát triển bền vững.

Ông nhấn mạnh, để hiện thực hóa mục tiêu đến năm 2045 Việt Nam trở thành nước phát triển, yếu tố cốt lõi là con người. “Muốn có nguồn nhân lực chất lượng cao thì phải đào tạo; và cách nhanh nhất là học trực tiếp từ các đối tác nước ngoài, vừa làm vừa học, chuyển giao công nghệ ngay tại chỗ”, ông Hiển nói.

Những bước đi bài bản, nhất quán cả về chiều rộng lẫn chiều sâu đang tạo nền tảng vững chắc cho hành trình phát triển bền vững của Tập đoàn T&T. Đây cũng là minh chứng cho khát vọng đồng hành cùng đất nước trong chiến lược phát triển năng lượng xanh, đặt mục tiêu tăng trưởng mạnh mẽ trong những năm tới.

Minh Ngọc