Khó khăn hậu cần của Nga khi tăng quân trên chiến trường Ukraine vào mùa đông

Việc tăng quân của Nga có thể mang lại một số lợi ích ngắn hạn, nhưng nếu lực lượng này không được tiếp tế hậu cần đầy đủ, những lợi ích mà Nga hưởng sẽ đi kèm với những cái giá không nhỏ, đồng thời khó duy trì dài lâu, nhất là khi Ukraine chủ ý hướng đòn tấn công vào các tuyến hậu cần và tiếp tế của Nga, làm phức tạp thêm khả năng duy trì chiến dịch tấn công quy mô lớn của Moscow.

Lính Nga khiêng hòm đạn bên xe thiết giáp. Ảnh: TASS.

Nỗ lực của Nga tăng quân vào mùa đông

Tổng tư lệnh Lực lượng vũ trang Ukraine, Oleksandr Syrskyi, đã tuyên bố tại cuộc họp của Nhóm Liên lạc quốc phòng Ukraine vào ngày 17/12/2025 rằng lực lượng Nga đã tăng lên khoảng 710.000 người như một phần của chiến dịch tấn công mới. Con số này sau đó đã được Tổng thống Nga Vladimir Putin xác nhận trong bài phát biểu cuối năm thường niên của ông vừa qua.

Trong khi đó, Hội đồng Quan hệ đối ngoại và các viện nghiên cứu khác đã ước tính quy mô lực lượng Nga tại Ukraine hồi đầu năm nay là 600.000 quân.

Với quy mô cuộc tấn công hiện tại của Nga và những nỗ lực tuyển quân gần đây, việc Nga tăng quân khoảng 20% là hoàn toàn khả thi.

Việc Nga tăng quân là có cơ sở hợp lý trong bối cảnh trên chiến tuyến, các bước tiến của Nga mới chỉ dừng ở những thắng lợi nhỏ. Ví dụ, tại Pokrovsk, Nga đã dành 17 tháng để cố gắng chiếm thị trấn này, nhưng Ukraine vẫn kiểm soát những phần quan trọng trong thị trấn. Tương tự, giao tranh vẫn tiếp diễn ở Chasov Yar, bất chấp tuyên bố của Nga hồi tháng 7/2024 rằng họ đang nắm giữ thị trấn này. Trong khi đó, Ukraine được cho là đã củng cố mạnh mẽ các tuyến phòng thủ của mình bằng các hào chống tăng, rào chắn bê tông, dây thép gai và các chướng ngại vật thấp, ngoài ra còn có các bãi mìn và sông ngòi đã hạn chế sự di chuyển của quân Nga.

Một mặt, việc tăng quân có tiềm năng cho phép Nga cuối cùng chọc thủng được các tuyến phòng thủ của Ukraine và chiếm được những đô thị trọng điểm. Mặt khác, việc mở rộng lực lượng quy mô lớn như vậy trong mùa đông khắc nghiệt ở Đông Âu tiềm ẩn những hậu quả khôn lường. Các hoạt động tấn công kéo dài đòi hỏi nguồn cung cấp liên tục cho tiền tuyến. Thời tiết khắc nghiệt gây thêm áp lực lên mạng lưới giao thông, mức tiêu thụ nhiên liệu, bảo trì khí tài và duy trì quân số. Binh lính tiền tuyến trong điều kiện khí hậu lạnh giá này cần được tiếp tế nhiều hơn, đặc biệt là nhiên liệu, trong khi khả năng cung cấp lại bị suy giảm do điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Mặc dù việc tăng cường quân số có thể mang lại cho Nga một số lợi ích chiến thuật ngắn hạn, nhưng về lâu dài, nó sẽ càng gây thêm áp lực lên mạng lưới hậu cần vốn đã bị căng mỏng.

Ukraine ra sức bắn phá hệ thống hậu cần của Nga

Những thách thức về hậu cần này càng trở nên phức tạp hơn bởi chiến lược của Ukraine nhắm mục tiêu một cách có hệ thống vào các mạng lưới tiếp tế và hậu cần của Nga. Ở cấp độ chiến thuật, máy bay không người lái (UAV) của Ukraine đã thiết lập các “vùng tiêu diệt”- nơi tuần tra của UAV tấn công cảm tử và drone ném bom tích cực tìm kiếm các mục tiêu của Nga. Các phương tiện tiếp tế đặc biệt dễ bị tổn thương vì chúng thường thiếu lớp giáp bảo vệ, bị giới hạn trong các mạng lưới đường bộ dễ đoán với ít chỗ ẩn nấp hoặc che chắn, và thường chở các loại hàng hóa dễ cháy nổ như nhiên liệu và đạn dược.

Ở cấp độ chiến lược, Ukraine đang sử dụng UAV tấn công tầm xa để tấn công các nhà kho tàu hỏa và cơ sở lưu trữ nhiên liệu ở Crimea và đất liền Nga, ngăn chặn nguồn cung cấp đến được các chiến tuyến của Nga. Họ cũng đang tiến hành tập kích UAV vào sâu bên trong lãnh thổ Nga, nhằm vào các cơ sở sản xuất quốc phòng, đặc biệt là những cơ sở hỗ trợ sản xuất UAV và năng lực tác chiến điện tử. Các cuộc tấn công này gia tăng tần suất và cường độ trong những tháng gần đây.

Hiệu quả của phương pháp này đã được thể hiện rõ trong việc Ukraine tái chiếm thành công Kucheriv Yar. Sau khi lực lượng Nga thiết lập được chỗ đứng trong thị trấn, máy bay không người lái của Ukraine đã cô lập đơn vị đối phương khỏi việc tiếp tế và tăng viện. Đơn vị Nga ở đây bị đẩy vào thế phòng thủ tĩnh và cuối cùng đã phải hạ vũ khí, cho phép lực lượng Ukraine lấy lại toàn bộ thị trấn. Ở những nơi khác dọc theo chiến tuyến, binh lính Nga đã phàn nàn về tình trạng thiếu trang thiết bị tương tự và khả năng tiếp tế hạn chế, cho thấy Kucheriv Yar không phải là trường hợp cá biệt mà là một phần của sự đổ vỡ hậu cần rộng lớn hơn.

Bên phía Ukraine, thành công này phần lớn là nhờ khả năng của Kiev trong việc nhanh chóng phát triển, triển khai và nâng cấp các hệ thống UAV tiên tiến, luôn đi trước các biện pháp phản UAV của Nga. Trong cuộc rượt đuổi này, Ukraine đã được hưởng lợi từ ngành công nghệ thời tiền chiến, cho phép tích hợp các khả năng mới vào thiết kế máy bay không người lái một cách nhanh chóng. Kiev còn có thêm lợi thế là được tiếp cận các chip xử lý tiên tiến và các linh kiện điện tử từ các nước NATO, cho phép việc xử lý trên UAV tốt hơn,với tính tự chủ cao hơn và khả năng chống lại tác chiến điện tử.

Tính hai mặt của vấn đề

Trong một cuộc chiến tranh tiêu hao, xét về mặt toán học việc Nga tăng mạnh quân số, đặc biệt là khi Ukraine đang đối mặt với những thách thức về tuyển quân, sẽ có lợi cho cuộc tấn công của Nga.

Tuy nhiên, trên thực tế, tình hình phức tạp hơn. Những lợi thế này chỉ thành hiện thực nếu những binh lính mới được huy động có hiệu quả chiến đấu tương đương với các đơn vị hiện có - điều này khó xảy ra với tốc độ huy động quân của Nga lúc này. Quan trọng hơn, việc tăng quân này gây thêm áp lực lên hệ thống hậu cần và các kênh cung cấp, làm giảm hiệu quả chiến đấu trên toàn mặt trận, đặc biệt là vào mùa đông khi quân đội ngày càng phụ thuộc vào việc tiếp tế. Trong những điều kiện này, việc tăng quân có tiềm năng mang lại lợi thế cho Ukraine hơn là Nga.

Ngoài ra, việc tập trung quân số Nga cao hơn tạo ra nhiều mục tiêu hơn cho UAV và pháo binh của Ukraine, góp phần làm tăng tổn thất của Nga. Khi những tổn thất này tích lũy, các đơn vị Nga sẽ gặp khó khăn ngày càng tăng trong việc duy trì hiệu quả chiến đấu ở cấp độ chiến thuật.

Mặc dù vậy, những lợi thế tiềm năng của Ukraine phụ thuộc rất nhiều vào việc duy trì ưu thế công nghệ trong chiến tranh UAV. Gần đây, Nga đã đạt được một số lợi ích nhất định khi sương mù và thời tiết xấu khiến UAV FPV (góc nhìn thứ nhất) của Ukraine không thể hoạt động. Lợi thế này của Nga được duy trì cho đến khi Ukraine điều chỉnh hệ thống và chiến thuật của mình để hoạt động ổn trong điều kiện đó.

Nhìn chung, đợt tăng quân mùa đông của Nga có thể tạo ra một số lợi ích ban đầu khi lực lượng Ukraine điều chỉnh phòng thủ của họ để đối phó với các cuộc tấn công lớn hơn. Dẫu vậy, các đơn vị tiến công có nguy cơ rơi vào tình huống tương tự như Kucheriv Yar, nơi lãnh thổ không thể giữ vững do nguồn tiếp tế không đáng tin cậy.

Trí Nhân/VOV.VN