Khó tuyển sinh học nghề

Vẫn khó “đầu vào”

Trường Cao đẳng Nghề Điện Biên hiện đang đào tạo 7 ngành nghề cao đẳng, 12 ngành nghề trung cấp.

Tốt nghiệp THPT, em Nguyễn Hoài Nam, xã Thanh Hưng (huyện Điện Biên) nhận thấy học lực của mình không thể thi vào đại học nên quyết định theo học nghề công nghệ ô tô tại khoa Cơ khí, Trường Cao đẳng Nghề Điện Biên. Khi gần tốt nghiệp, một số công ty trong và ngoài tỉnh đã phối hợp với nhà trường đến tư vấn, tuyển dụng. Nam cùng các bạn trong lớp tham gia tuyển dụng làm việc với mức lương khởi điểm từ 4 đến 5 triệu đồng/tháng. Em Nguyễn Hoài Nam cho biết: Việc học trường nghề tại địa phương giúp tiết kiệm chi phí mà sau khi tốt nghiệp, công việc của chúng em cũng được đảm bảo. Tuy nhiên, nhiều bạn cùng trang lứa với em chưa thấy rõ điều này, có bạn vẫn quyết tâm thi đại học, có bạn ựa chọn đi làm thuê khi chưa được đào tạo nghề nghiệp phù hợp khiến thu nhập bấp bênh, cuộc sống khó khăn.

Chia sẻ của Nam là thực tế, khi hiện nay nhiều trường đại học, nhất là các trường dân lập “mở cửa” phương thức tuyển sinh. Việc tăng chỉ tiêu, hạ điểm chuẩn đã thu hút nhiều học sinh đăng ký theo học. Nhiều phụ huynh vẫn có tâm lý “chuộng” bằng cấp, thích cho con vào đại học, dù biết học xong con em khó tìm việc làm, hoặc phải làm trái ngành và thu nhập thấp hơn lao động có tay nghề. Các công ty, doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh thường xuyên tuyển dụng, tìm đến tận trường THPT, THCS tuyển công nhân với nhiều hứa hẹn hấp dẫn. Với đặc thù tỉnh miền núi, đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn nên phần lớn học sinh vùng cao lựa chọn đi làm để có thu nhập thay vì tiếp tục học nghề. Đây là thực tế khiến các cơ sở giáo dục nghề nghiệp rất khó tuyển sinh, thu hút học viên.

Cán bộ Trường Cao đẳng Nghề Điện Biên tư vấn tuyển sinh qua điện thoại.

Tỉnh Điện Biên hiện có 4 cơ sở giáo dục nghề nghiệp gồm: Cao đẳng Sư phạm, Cao đẳng Y, Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật và Cao đẳng Nghề. Bài toán tuyển sinh của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp của tỉnh nhiều năm chưa có lời giải. Học sinh, sinh viên đăng ký xét tuyển không đạt kế hoạch giao. Không ít ngành nghề đào tạo không tuyển được học sinh, sinh viên.

Tại Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật, nhiều năm liên tiếp, tỷ lệ sinh viên hệ cao đẳng nhập học chỉ đạt khoảng 70 - 80%. Theo ông Trần Bá Uẩn, Hiệu trưởng nhà trường, những năm gần đây công tác tuyển sinh của nhà trường gặp nhiều khó khăn. Kết quả tuyển sinh trình độ cao đẳng không đạt so với chỉ tiêu tuyển sinh của tỉnh, nhiều ngành, nghề trình độ cao đẳng không tuyển sinh được người học như: Quản lý đất đai, lâm nghiệp, chăn nuôi, tài chính - ngân hàng, khoa học cây trồng. Có nhiều nguyên nhân dẫn tới thực trạng trên, như nhu cầu học tập tại các cơ quan, đơn vị có xu hướng giảm dần, trình độ chuyên môn của cán bộ, viên chức trên địa bàn tỉnh cơ bản đạt chuẩn, nhu cầu tuyển dụng người học sau khi tốt nghiệp vào cơ quan Nhà nước không nhiều. Trong khi đó, cơ chế tự chủ trong tuyển sinh tạo điều kiện cho các trường đại học sử dụng nhiều phương thức tuyển sinh; lại thêm sự cạnh tranh của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp khác trên địa bàn tỉnh và các tỉnh lân cận.

Cán bộ Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên tư vấn nghề nghiệp cho chiến sĩ thực hiện nghĩa vụ công an.

Giải quyết nút thắt tuyển sinh

Trước thực trạng trên các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong tỉnh nỗ lực nâng cao chất lượng và số lượng tuyển sinh. Nhiều giải pháp thiết thực được triển khai như đẩy mạnh tuyên truyền, tư vấn tuyển sinh thông qua nhà trường, chính quyền, đoàn thể; tăng cường cung cấp thông tin tuyển sinh trên mạng xã hội, facebook, zalo... Một số cơ sở còn có chiến lược “dài hơi” lấy chất lượng tay nghề, việc làm sau khi ra trường làm thước đo công tác tuyển sinh.

Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật chú trọng chuyển đổi số, nâng cao hiệu quả quản lý đào tạo, thu hút học sinh sinh viên.

Năm 2025, Trường Cao đẳng Nghề được giao tuyển sinh 255 chỉ tiêu cao đẳng, 450 chỉ tiêu trung cấp, 1.600 chỉ tiêu sơ cấp và đào tạo thường xuyên. Ông Đoàn Thanh Quỳnh, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Nghề cho biết: Ngoài việc nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên, mở rộng ngành nghề đào tạo phù hợp với thực tế, xu thế phát triển xã hội, trường còn xây dựng kế hoạch phát triển thành trường nghề trọng điểm, đào tạo nghề chất lượng cao cho tỉnh. Hiện nay Trường Cao đẳng Nghề đang đào tạo 7 ngành nghề cao đẳng, 12 ngành nghề trung cấp. Trường thường xuyên phối hợp với các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh để đào tạo, tuyển sinh, tuyển dụng, xây dựng chương trình, giáo trình, đánh giá học sinh tốt nghiệp. Vì vậy, tỷ lệ học sinh ra trường có việc làm ngày càng tăng.

Với mục tiêu đào tạo phải “đi tắt đón đầu”, các trường chuyển trọng tâm từ đào tạo dài hạn sang ngắn hạn với ngành nghề mới phù hợp nhu cầu thị trường. Để khuyến khích, thu hút học sinh, sinh viên, Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật tổ chức tuyển sinh và nhập học thành nhiều đợt trong năm. Đồng thời mở một số ngành nghề mới phù hợp với nhu cầu thị trường như: bán hàng trong siêu thị, chăn nuôi - thú y, nghiệp vụ nhà hàng, khách sạn. Một số nghề đào tạo trình độ sơ cấp đáp ứng nhu cầu, thị hiếu cũng được mở, như: Trang điểm thẩm mỹ, kỹ thuật vẽ móng, tạo mẫu tóc, pha chế đồ uống.

Hoạt động tư vấn hướng nghiệp được Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật tổ chức tại các trường học.

Tuy nhiên, nếu chỉ có sự đổi mới, nỗ lực của các trường nghề thì vẫn chưa thể “kéo” học sinh đến học nghề mà cần có sự kết hợp đồng bộ từ nhiều phía. Chính quyền, đoàn thể các địa phương cần phối hợp điều tra, nắm bắt tình hình thực tế học sinh trên từng địa bàn để có chính sách khuyến khích, thu hút đối tượng học nghề. Công tác tuyên truyền, tư vấn tuyển sinh cần được thực hiện bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng, thường xuyên và liên tục đến các đối tượng, làm sao để học sinh nhận thức được rằng học nghề có thể lập thân, lập nghiệp. Đồng thời, ngành Giáo dục cần thực hiện tốt công tác hướng nghiệp, phân luồng học sinh ngay từ bậc THCS. Về phía gia đình, các phụ huynh nên lắng nghe tâm tư nguyện vọng của con em mình, tôn trọng việc lựa chọn ngành nghề của các em.

Bài, ảnh: Minh Thảo