Khoán tăng trưởng: Cần thực hiện một cuộc cải cách mạnh mẽ và toàn diện

Chính phủ ban hành Nghị quyết 25/NQ-CP về mục tiêu tăng trưởng các ngành, lĩnh vực và địa phương bảo đảm mục tiêu tăng trưởng cả nước năm 2025 đạt 8% trở lên. Đây là lần đầu tiên Chính phủ ban hành riêng một nghị quyết giao chỉ tiêu tăng trưởng đối với 12 ngành, lĩnh vực và 63 địa phương.

Ảnh minh họa: KT

Nỗ lực vượt lên chính mình

Mục tiêu tăng trưởng trên 8% năm 2025 không phải là một nhiệm vụ dễ dàng trong bối cảnh trong nước và quốc tế đang có nhiều biến động, căng thẳng địa chính trị leo thang, căng thẳng thương mại gia tăng giữa các nền kinh tế lớn trên thế giới.

Theo các chuyên gia, việc giao khoán chỉ tiêu tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) cho từng địa phương là cách làm mới, vừa tạo động lực, vừa tạo áp lực để địa phương nỗ lực vượt lên chính mình, đóng góp tích cực, hiệu quả vào mục tiêu tăng trưởng chung của cả nước.

TS. Lê Duy Bình, Giám đốc Economica Việt Nam đánh giá cao việc Chính phủ giao chỉ tiêu cụ thể cho từng địa phương: “Điều này sẽ giúp xác định rõ trách nhiệm đóng góp của các địa phương, làm rõ hơn các mục tiêu mà từng địa phương phải cố gắng phấn đấu để thực hiện”.

Ông Bình cho rằng, với những kết quả về phát triển kinh tế Việt Nam trong những năm qua và trong bối cảnh có nhiều yếu tố thuận lợi trong và ngoài nước hiện nay, mục tiêu tăng trưởng từ 8% trở lên trong năm 2025 là khả thi. Tuy nhiên, theo TS. Lê Duy Bình, tính khả thi này không phải là mặc nhiên mà phụ thuộc một số điều kiện. Đó là nỗ lực mạnh mẽ của các chủ thể của nền kinh tế, bao gồm Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp trong, ngoài nước, kể cả người dân với tư cách là người tiêu dùng, người lao động.

TS. Lê Duy Bình, Giám đốc Economica Việt Nam

“Sức chống chọi của nền kinh tế, năng lực nội sinh phải tiếp tục được củng cố bên cạnh việc tiếp tục duy trì sự ổn định kinh tế vĩ mô ổn định, cải thiện môi trường kinh doanh, củng cố niềm tin của nhà đầu tư và cộng đồng doanh nghiệp nhằm tận dụng cơ hội đến từ sự phục hồi thị trường nước ngoài và sự dịch chuyển của các dòng vốn đầu tư cũng như các xu thế phát triển mới”, TS. Lê Duy Bình lưu ý.

Bên cạnh đó, ông Bình cũng nhấn mạnh đến sự cần thiết phải tính đến những rủi ro nền kinh tế có thể phải đối mặt như khó khăn về thương mại toàn cầu.

Đồng quan điểm, PGS. TS. Nguyễn Thường Lạng, giảng viên cao cấp Viện Thương mại và Kinh tế quốc tế, Đại học Kinh tế Quốc dân, cho rằng, khoán tăng trưởng đối với các địa phương là cách làm hay và cần phải nghiên cứu những mô hình mới, cách làm mới chưa từng có tiền lệ. “Nếu chúng ta đạt được mục tiêu thì khoán tăng trưởng sẽ là bước đột phá về tư tưởng đổi mới, rất phù hợp với Việt Nam”, ông Lạng nói.

Xung lực mạnh mẽ

Theo PGS. TS. Nguyễn Thường Lạng, việc đặt mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% trong năm 2025 và trên 10% trong năm 2026, cao hơn so với kế hoạch ban đầu (6,5 - 7%), là hoàn toàn có cơ sở.

“Chúng ta đã chứng kiến thành tựu vượt kế hoạch trong năm 2024, khi GDP thực tế đạt 7,09%, trong khi mục tiêu ban đầu chỉ 6 - 6,5%. Điều đó cho thấy kế hoạch đề ra đôi khi chưa lường hết tiềm năng tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam”, PGS. TS. Nguyễn Thường Lạng nói.

PGS. TS. Lạng cho rằng, Việt Nam hiện có rất nhiều động lực có thể giúp nền kinh tế vững bước đi lên - nếu các động lực đó được thúc đẩy và phát huy vai trò. Trước hết, việc phát triển kinh tế số được coi là một trong những mục tiêu chủ đạo với khả năng tạo đột phá lớn, mở rộng thị trường thương mại điện tử, từ đó gia tăng giá trị cho hàng hóa, dịch vụ.

PGS. TS. Nguyễn Thường Lạng, giảng viên cao cấp Viện Thương mại và Kinh tế quốc tế, Đại học Kinh tế Quốc dân

Bên cạnh đó, đầu tư công trong năm 2025 sẽ có những bước chuyển rất quyết liệt, đặc biệt ở các dự án hạ tầng mang tính chiến lược như đường cao tốc, nhà máy điện hạt nhân và hàng loạt công trình quy mô lớn khác tại các địa phương. Những dự án này đóng vai trò như một làn sóng tăng trưởng mới, tạo xung lực mạnh mẽ cho nền kinh tế.

Mặt khác, môi trường quốc tế có thể sẽ tiếp tục thuận lợi, nhất là với các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như nông sản, đồ gỗ, sắt thép, linh kiện điện tử… Tất cả đều có lợi thế khi Việt Nam đã phát triển trên 14.000 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên, trong đó 72,1% sản phẩm 3 sao, 25,8% sản phẩm 4 sao, 2,1% sản phẩm 5 sao và tiềm năng 5 sao, đáp ứng tốt các tiêu chuẩn xanh, hữu cơ và nhiều quy định khắt khe khác của thị trường toàn cầu, trong đó có yêu cầu về giảm phát thải carbon.

Đồng thời, quá trình chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, xây dựng kinh tế tuần hoàn, phát triển kinh tế ban đêm, kinh tế di sản hay kinh tế vỉa hè cũng đang được đẩy mạnh, góp phần huy động tối đa nguồn lực tăng trưởng.

“Khi tính toán kỹ lưỡng và triển khai hiệu quả các biện pháp tăng tốc, nền kinh tế sẽ có khả năng bứt phá. Việc đẩy mạnh giải ngân đầu tư công, cắt giảm thủ tục hành chính rườm rà để cải thiện môi trường kinh doanh, tiết kiệm chi tiêu công và tinh giản bộ máy nhà nước sẽ giúp tập trung nguồn lực cho đầu tư. Bên cạnh đó, việc tiếp tục khuyến khích sự phát triển của khu vực tư nhân, tận dụng tốt hơn những động lực như đầu tư nước ngoài, xuất nhập khẩu và tiêu dùng nội địa sẽ góp phần thúc đẩy tăng trưởng”, PGS. TS. Nguyễn Thường Lạng nhận định.

Cần thực hiện một cuộc cải cách mạnh mẽ và toàn diện

Còn theo PGS. TS Đinh Trọng Thịnh, giảng viên cao cấp Học viện Tài chính, mục tiêu đạt mức tăng trưởng 8% trong năm 2025 là một thách thức không nhỏ, nhưng không phải là bất khả thi. Để đạt được con số này, Việt Nam cần tận dụng tối đa các cơ hội quốc tế, đặc biệt là khi nền kinh tế thế giới đang có xu hướng phục hồi. Nếu những tín hiệu tích cực từ kinh tế toàn cầu tiếp tục, cộng với việc nâng cao hiệu quả của các chính sách nội bộ, Việt Nam hoàn toàn có thể đạt mức tăng trưởng từ 7,3% đến 7,8%, một mức tăng trưởng khả quan và rất gần với mục tiêu.

“Tuy nhiên, vẫn còn không ít yếu tố cần phải đối mặt. Nếu lạm phát cao tiếp tục là vấn đề lớn và tình hình thương mại quốc tế bất ổn, chúng ta có thể gặp khó khăn trong việc duy trì tăng trưởng ở mức cao”, PGS. TS. Đinh Trọng Thịnh cảnh báo, đồng thời cho rằng, nếu nền kinh tế Việt Nam có thể linh hoạt và nắm bắt được các cơ hội, đồng thời giảm thiểu được những thách thức, thì mục tiêu 8% là hoàn toàn có thể đạt được, thậm chí có thể vượt qua mức này, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển trong những năm tiếp theo.

PGS. TS Đinh Trọng Thịnh, giảng viên cao cấp Học viện Tài chính

Để đạt được mục tiêu tăng trưởng trong giai đoạn tới, PGS. TS. Đinh Trọng Thịnh cho rằng, Việt Nam cần thực hiện một cuộc cải cách mạnh mẽ và toàn diện về hệ thống pháp lý cũng như cơ chế quản lý. Một trong những yêu cầu quan trọng là tinh gọn bộ máy nhà nước, giảm bớt những thủ tục hành chính phức tạp, từ đó, tạo ra môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động hiệu quả hơn. Việc giảm thiểu chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp sẽ giúp tăng cường khả năng cạnh tranh và thúc đẩy sự phát triển bền vững trong dài hạn.

“Việt Nam cần đẩy mạnh nguồn lực đầu tư công, đặc biệt là trong các lĩnh vực cơ sở hạ tầng và các dự án trọng điểm, để tạo nền tảng vững chắc cho tăng trưởng. Các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, nhất là trong việc thu hút đầu tư nước ngoài, cần phải được thiết kế linh hoạt và dễ tiếp cận, khuyến khích các nhà đầu tư quốc tế đến với Việt Nam. Việc phát triển thị trường xuất khẩu cũng cần được ưu tiên, nhằm gia tăng kim ngạch xuất khẩu và mở rộng mạng lưới tiêu thụ sản phẩm của Việt Nam ra toàn cầu”, PGS. TS. Đinh Trọng Thịnh khuyến nghị.

Ông Thịnh cũng cho rằng, để đạt được mục tiêu tăng trưởng bền vững, việc cải cách các quy định pháp lý và hoàn thiện hệ thống chính sách là điều kiện tiên quyết. Những thay đổi này không chỉ giúp doanh nghiệp vượt qua các rào cản hành chính, mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh, từ đó thúc đẩy nền kinh tế phát triển ổn định và vững mạnh.

Trần Ngọc-Cẩm Tú/VOV.VN