Khoảng trống chứng chỉ hành nghề

Ảnh minh họa

Phát biểu tại hội thảo “Chuẩn hóa đào tạo và cấp chứng chỉ - nâng tầm chuyên nghiệp” do Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) tổ chức ngày 27/8/2025, ông Vương Duy Dũng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và Thị trường Bất động sản, Bộ Xây dựng, khẳng định: “Bộ Xây dựng luôn coi trọng vai trò của đội ngũ môi giới bất động sản, bởi đây là lực lượng trực tiếp kết nối thị trường, tác động đến niềm tin của khách hàng và tính minh bạch của giao dịch. Việc chuẩn hóa đào tạo, thi sát hạch và cấp chứng chỉ hành nghề không chỉ là yêu cầu pháp lý, mà còn là nhiệm vụ quan trọng nhằm chuyên nghiệp hóa lực lượng môi giới, bảo vệ quyền lợi của người dân và thúc đẩy sự phát triển ổn định, bền vững của thị trường.”

NGUY CƠ KHIẾN THỊ TRƯỜNG ĐỐI DIỆN VỚI MỘT VÒNG LUẨN QUẨN

Đến nay, hơn 1 năm Luật Kinh doanh Bất động sản 2023 chính thức đi vào cuộc sống, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện khung khổ pháp lý điều chỉnh thị trường bất động sản. Tuy nhiên, quá trình thực thi tại các địa phương cho thấy vẫn còn những hạn chế, đặc biệt là trong công tác đào tạo, tổ chức thi sát hạch và cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản.

"Nhiều môi giới coi chứng chỉ hành nghề như một “giấy thông hành”, không phải minh chứng về năng lực. Doanh nghiệp thường phải tuyển trước, thử việc và đào tạo nội bộ, sau đó mới hỗ trợ nhân sự đi học để lấy chứng chỉ. Hệ quả là đội ngũ nhân viên bước vào nghề thiếu kiến thức nền, coi đây như một trải nghiệm ngắn hạn. Tỷ lệ biến động nhân sự vì thế rất cao, trung bình tới 10% mỗi tháng”, ông Nguyễn Thái Bình, Tổng Giám đốc Đông Tây Land, cho biết.

Về phía đơn vị đào tạo, Bà Nguyễn Thùy Dương, Giám đốc Công ty Đào tạo và Nghiên cứu xây dựng CTS, cũng nhận xét: Khó khăn hiện nay không nằm ở điều kiện giảng dạy như giáo trình, giảng viên hay cơ sở vật chất, mà chủ yếu ở thái độ của học viên. Nhiều người chỉ muốn học nhanh để lấy chứng chỉ, từ đó chọn các đơn vị có học phí rẻ, chương trình bị cắt xén, thiếu thực hành. Bên cạnh đó, việc hậu kiểm cần có thời gian. Vì vậy, một số cơ sở đào tạo tranh thủ để trục lợi, thực hiện không đúng các quy định của pháp luật.

Toàn cảnh tọa đàm tại Hội thảo

Nói về hệ lụy của thực trạng trên, Luật sư Lê Trọng Thêm, Giám đốc Công ty Luật LTT & Partners, cảnh báo: Hành nghề khi chưa có chứng chỉ hợp lệ có thể bị xử phạt hàng chục triệu đồng, đồng thời kéo theo nguy cơ tranh chấp, kiện tụng, gây thiệt hại trực tiếp cho khách hàng. Không chỉ cá nhân, mà cả doanh nghiệp sử dụng môi giới không đủ điều kiện cũng có thể bị thanh tra, xử lý bổ sung.

“Nguy hiểm hơn, nếu tình trạng đào tạo kém chất lượng, cấp chứng chỉ sai quy định hoặc hành nghề ‘chui’ tiếp tục kéo dài, thị trường sẽ phải đối diện với một vòng luẩn quẩn: chất lượng dịch vụ giảm sút, niềm tin nhà đầu tư sụt giảm, khách hàng thiệt hại, còn cơ quan quản lý mất đi công cụ kiểm soát và sàng lọc lực lượng hành nghề. Đây là rủi ro mang tính hệ thống, cần sớm được chấn chỉnh”, ông Thêm nhấn mạnh.

CẦN CHUẨN HÓA CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO

Để khắc phục những bất cập kể trên, tại hội thảo, các diễn giả thống nhất rằng chuẩn hóa đào tạo và cấp chứng chỉ hành nghề môi giới là giải pháp then chốt để nâng tầm lực lượng môi giới, góp phần minh bạch hóa thị trường bất động sản.

Ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch VARS, khẳng định: môi giới là lực lượng giữ vai trò quan trọng, nhưng bản thân mỗi cá nhân phải chủ động trang bị kiến thức và lựa chọn cơ sở đào tạo uy tín. VARS đã chủ động biên soạn bộ giáo trình chuẩn dựa trên khung nội dung của Bộ Xây dựng, được thẩm định bởi các chuyên gia, giáo sư, tiến sĩ chuyên ngành. Đồng thời, đã xây dựng bộ tiêu chuẩn nghề nghiệp, trong đó nhấn mạnh yếu tố văn hóa và đạo đức hành nghề, dự kiến sẽ trình cơ quan quản lý cho ý kiến để ban hành chính thức.

Ông Đính cũng kiến nghị Bộ Xây dựng cần có chỉ đạo mạnh mẽ hơn để các địa phương sớm tổ chức kỳ thi sát hạch đồng bộ, tháo gỡ các điểm nghẽn còn tồn tại.

Trong khi đó, theo ông Trương Xuân Quang, CEO Học viện Chiến lược Bất động sản Toàn Cầu, Việt Nam cần sớm chuẩn hóa giáo trình, thống nhất quản lý mã số chứng chỉ trên toàn quốc, ban hành ngân hàng câu hỏi quốc gia và tổ chức kỳ thi theo quy chuẩn chung, minh bạch, khách quan, tránh tình trạng cục bộ địa phương.

Từ góc nhìn của doanh nghiệp, Bà Trần Thị Cẩm Tú, CEO EximRS, cho rằng phải có cơ chế thi sát hạch rõ ràng, vừa đảm bảo chất lượng đầu ra cho thí sinh, vừa đảm bảo sự nghiêm túc của đào tạo. Cam kết “học thật” phải trở thành nguyên tắc, và các chủ sàn cần coi trọng tri thức, đạo đức nghề nghiệp để xây dựng đội ngũ môi giới bền vững.

Còn ông Phạm Lâm, Chủ tịch DKRA Group, Phó Chủ tịch VARS, thì kiến nghị phải xây dựng ngân hàng câu hỏi chung cấp quốc gia, cùng với phương pháp thi và nội dung thống nhất, để tránh sự chênh lệch giữa các địa phương.

Từ góc độ quản lý, ông Vương Duy Dũng khẳng định: tất cả các thành phần tham gia, từ cơ quan quản lý, hiệp hội nghề nghiệp, cơ sở đào tạo đến chính các môi giới, đều phải chung nhận thức và cùng nỗ lực nâng cao chất lượng. Chỉ khi đó, Nhà nước mới có thể đưa ra những điều chỉnh linh hoạt, phù hợp với thị trường.

"Trong giai đoạn tới sẽ cụ thể hóa hơn chương trình đào tạo, nội dung thi, phương thức sát hạch để vừa bảo đảm chất lượng, vừa tạo môi trường thông thoáng, minh bạch cho hoạt động môi giới", ông Dũng nhấn mạnh.

Nhìn về dài hạn, các chuyên gia cũng cho rằng yếu tố then chốt trong 3–5 năm tới là xây dựng hệ thống chuẩn hóa toàn diện, từ giáo trình, bộ đề thi, ngân hàng câu hỏi, cơ chế hậu kiểm, song song với việc nâng cao đạo đức và tiêu chuẩn nghề nghiệp. Qua đó, đưa nghề môi giới Việt Nam hội nhập quốc tế và được xã hội ghi nhận đúng tầm quan trọng của lĩnh vực này.

Phan Dương