Khoảng trống khó lấp đầy

Có 1001 lý do để chia tay

Theo Thẩm phán Nguyễn Thị Thúy Ly, Tòa án nhân dân (TAND) Khu vực I - Quảng Ngãi, các vụ ly hôn ở người trẻ chiếm đến 80% số vụ việc mà chị trực tiếp thụ lý mỗi năm.

Theo thống kê, số vụ ly hôn ở giới trẻ năm sau tăng hơn năm trước khoảng 30%. Do thủ tục ly hôn đơn giản hơn trước, án phí chỉ 300 nghìn đồng đối với những vụ án ly hôn không phân chia tài sản nên khi hai vợ chồng đều đồng thuận thì tòa có thể công nhận thuận tình ly hôn. Trường hợp không đồng thuận, một bên vẫn có thể đơn phương ly hôn.

Nhiều cặp vợ chồng trẻ, sau khi ly hôn để lại con nhờ ông bà trông coi, nuôi dưỡng hộ. Ảnh: MỸ DUYÊN

Tìm hiểu nhiều cuộc chia tay, lý do ly hôn cũng khá đa dạng như bạo hành gia đình, kinh tế không đảm bảo, mâu thuẫn mẹ chồng - nàng dâu, ngoại tình, sự lệch pha trong quan điểm sống, không còn hòa hợp...

Thẩm phán không đào sâu đời tư nếu họ không muốn chia sẻ. Nhưng các thẩm phán luôn cố gắng nói với đương sự về những hệ lụy sau ly hôn, nhất là đối với những đứa trẻ. Bởi chúng là những người chịu tổn thương sâu nhất.

Nhắc đến hành trình nhiều năm gắn bó với công việc xử án hôn nhân, Thẩm phán Ly nhớ nhất trường hợp chị N.H (tên nhân vật đã được thay đổi). Đó là cuộc ly hôn khiến chị vừa xót xa vừa khâm phục.

Sau nhiều năm kết hôn, vợ chồng chị N.H chưa khi nào tận hưởng cảm giác hạnh phúc trọn vẹn khi thiếu tiếng khóc, cười của trẻ thơ. Hành trình đi tìm tiếng gọi “ba, mẹ” của vợ chồng chị N.H trải qua nhiều nhiều bệnh viện, cơ sở điều trị hiếm muộn, nhiều lần can thiệp y khoa đầy đau đớn, nhưng lần nào chị N.H cũng tràn đầy hy vọng sẽ được làm mẹ như bao người phụ nữ khác.

Nhưng hy vọng càng nhiều thì thất vọng càng lớn. Những nỗ lực ấy dần bào mòn cả cơ thể lẫn tinh thần người phụ nữ.

Đến một ngày, chị nhìn thấy sự mệt mỏi, thờ ơ trong ánh mắt của chồng. Rồi chị biết anh đã có con với người phụ nữ khác.

Cú sốc ấy khiến chị gần như gục ngã. Nhưng thay vì níu kéo hay trách móc, chị chọn cách buông tay, giải thoát cho chồng, để anh đến với tổ ấm mới.

“Khi tìm đến tòa án, cả hai đều rất văn minh khi dành lời tốt đẹp cho nhau. Trong khi phần lớn cặp vợ chồng ly hôn luôn cố bảo vệ mình và chỉ ra lỗi của người kia”, chị Ly kể lại.

Nỗi đau để lại

Qua nhiều năm làm công tác xét xử, chị Ly chưa bao giờ quen được cảm giác nặng lòng khi nhìn thấy những đứa trẻ xuất hiện trong hồ sơ ly hôn. Có những cái tên chị gặp lại sau này... nhưng trong những vụ án hình sự.

Chị Ly nhớ rõ lần dự phiên tòa lưu động cách đây khoảng 10 năm. Một người chồng giết vợ chỉ vì mâu thuẫn gia đình. Vài năm sau, khi chị xét xử một vụ án ma túy, người đứng trước vành móng ngựa lại chính là đứa con ngày nào.

“Nếu đứa trẻ được lớn lên trong một gia đình đầy đủ tình yêu thương của cha và mẹ, có lẽ con đã không lạc lối như vậy”, chị Ly chia sẻ.

Từng có thời gian dài tìm hiểu nhau, nhưng chỉ sau khoảng thời gian ngắn kết hôn, chị H.T.K.T, ở phường Nghĩa Lộ gặp cú sốc lớn, bởi người đàn ông mình lấy làm chồng lại bộc lộ tính vũ phu, thường xuyên đánh đập chị. Lúc ấy, vì đang mang bầu, chị T cố gắng nhẫn nhịn, ngọt nhẹ với chồng, với hy vọng chồng sẽ thay đổi.

Nhưng sau khi sinh con, tần suất chồng bạo hành chị càng tăng thêm, thậm chí có những lúc sẵn sàng đánh đập chị trước mặt con. Vượt quá giới hạn chịu đựng và sợ con tổn thương tâm lý, chị T đành viết đơn ly hôn.

Chị T chia sẻ, sau ly hôn, cuộc sống của mẹ con tôi không tránh khỏi những khó khăn. Thỉnh thoảng, con hay đặt câu hỏi tại sao con không có cha ở bên, khiến tôi chỉ biết ngậm ngùi, càng thương con nhiều hơn.

Bởi vậy, khi không cho con được mái nhà trọn vẹn, tôi cố gắng dành nhiều thời gian cho con, để phần nào bù đắp, giúp con không bị chơi vơi, cô đơn khi thiếu thốn tình cảm của cha.

Sau khi ly hôn, bố mẹ nên dành thời gian chăm sóc, dạy dỗ các con. ẢNH: MỸ DUYÊN

Kết hôn rồi ly hôn không phải là câu chuyện mới trong xã hội, thế nhưng lại là câu chuyện đáng bàn khi số vụ ly hôn đang tăng từng năm và có xu hướng trẻ hóa.

Hôn nhân tan vỡ, người tổn thương nhất là những đứa con. Thậm chí, hiện nay, không ít cặp vợ chồng ly hôn, để lại con nhờ ông bà trông coi, nuôi hộ, để tìm hạnh phúc mới.

Những đứa trẻ lớn lên vì thiếu sự quan tâm, đồng hành, chăm sóc của cha mẹ sẽ ít nhiều bị ảnh hưởng tâm lý, thiếu tự tin, cởi mở trong cuộc sống.

Bà N.T.L, ở xã Nguyễn Nghiêm cho hay, vì thường xuyên bất đồng quan điểm, cãi vã về tiền bạc, nên chỉ hơn 1 năm kết hôn, vợ chồng con gái của bà quyết định ly hôn rồi gửi lại cháu ngoại cho vợ chồng bà nuôi dưỡng.

Cháu thiếu tình thương của cha mẹ, nên thụ động, ít nói, không hay biểu hiện cảm xúc với mọi người xung quanh. Lo ngại cháu bất ổn tâm lý nên đã phải gặp bác sĩ tâm lý nhiều lần.

Mặt trái của ly hôn

Tiến sĩ Ngô Thị Kim Ngọc, giảng viên Trường Đại học Phạm Văn Đồng cho rằng, nói giới trẻ coi hôn nhân là trò đùa là điều không chính xác. Họ ý thức được giá trị của bản thân và nhiều người chọn ly hôn sau thời gian dài trăn trở.

Tuy nhiên, sự chuẩn bị chưa đầy đủ về tâm lý, kỹ năng, kỳ vọng và đặc biệt là chưa hiểu biết sâu về hệ quả của ly hôn khiến nhiều cuộc hôn nhân nhanh chóng rạn nứt.

Người chịu ảnh hưởng nhiều nhất vẫn là những đứa trẻ, các con cần sự dẫn dắt, đồng hành của cha mẹ để học cách xây dựng gia đình sau này thì các con lại phải lớn lên trong thiếu thốn về mặt cảm xúc, tình thương. Những ký ức buồn về ly hôn thường theo các con rất lâu, đôi khi đến cả đời.

Theo báo cáo kết quả công tác năm 2025 của TAND tỉnh, từ 1/10/2024 - 30/9/2025, TAND hai cấp đã thụ lý hơn 9.500 vụ việc. Trong đó, vụ án hôn nhân và gia đình chiếm một con số rất lớn với 4.134 vụ, đã giải quyết 4.071 vụ. Điều đó có nghĩa là mỗi ngày, có hơn 10 cặp vợ chồng chia tay. Đằng sau mỗi vụ việc là một mái nhà không còn nguyên vẹn, là những đứa trẻ mất đi một phần điểm tựa.

Hôn nhân cũng như cuộc sống, luôn có thử thách. Sự bền vững không đến từ những lời hứa đầu môi, mà đến từ sự kiên nhẫn, thấu hiểu và khả năng đồng hành qua những ngày tháng không trọn vẹn.

Mong rằng người trẻ, trước khi bước vào hôn nhân, hãy đủ trưởng thành để yêu một cách có trí tuệ: Biết tôn trọng, biết lắng nghe, biết chấp nhận khác biệt và biết trách nhiệm không chỉ với nhau mà còn với những đứa trẻ có thể xuất hiện trong tương lai.

Hạnh phúc là điều có thể xây dựng nếu chúng ta biết giữ gìn từ những điều bình dị nhất.

NHÃ UYÊN - MỸ DUYÊN