Khoảnh khắc lịch sử ngày 2/9/1945

Nghệ sĩ Nguyễn Bá Khoản (3/7/1917 - 30/3/1993) có hơn 50 năm cầm máy, say mê với các sự kiện lịch sử dân tộc. Tập sách Những khoảnh khắc lịch sử qua ống kính Nguyễn Bá Khoản tuyển chọn và công bố 144 tấm ảnh tiêu biểu của ông. Đây là một tập tư liệu lịch sử bằng hình ảnh có giá trị về nhiều phương diện, trong đó có những bức ảnh ghi lại Cách mạng Tháng tám và những khoảnh khắc lịch sử ngày 2/9 tại Quảng trường Ba Đình.

Ảnh mít tinh lớn của nhân dân Hà Nội chuẩn bị giành chính quyền (17/8/1945).

Quần chúng cách mạng tràn vào chiếm Phủ Khâm sai Bắc Kỳ (Bắc Bộ phủ) ngày 19/8/1945.

Đoàn chiến sĩ Giải phóng quân trên quảng trường Nhà hát lớn Hà Nội ngày 31/8/1945.

Ông Võ Nguyên Giáp duyệt đơn vị Giải phóng quân tại Hà Nội (tháng 8/1945).

Đoàn chiến sĩ Giải phóng quân do ông Đàm Quang Trung dẫn đầu tại Hà Nội, ngày 2/9/1945.

Giải phóng quân dự lễ Độc lập tại Quảng trường Ba Đình, Hà Nội ngày 2/9/1945.

Lễ đài Tuyên ngôn Độc lập ở Quảng trường Ba Đình, ngày 2/9/1945.

Được mệnh danh là “Người chép sử bằng ảnh”, nghệ sĩ Nguyễn Bá Khoản đã chụp và lưu trữ hàng nghìn cuộn phim mà tiêu biểu là mảng ảnh giá trị và quý hiếm về cao trào cách mạng 1936-1939, sự nghiệp đấu tranh và giải phóng dân tộc đầu những năm 1940, Hồ Chủ tịch và Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Phong trào Nam tiến, Toàn quốc kháng chiến ở Thủ đô Hà Nội… Ảnh Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa năm 1945.

Nghệ sĩ Nguyễn Bá Khoản đã trao tặng Viện Bảo tàng Cách mạng Việt Nam gần 2.000 phim để sử dụng lâu dài. Ngoài ra, Trung tâm Lưu trữ quốc gia III đang lưu giữ khối tài liệu ảnh của ông gồm 2.171 tấm, được chụp trong giai đoạn 1938-1975. Nguyễn Bá Khoản được Nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh (đợt I). Ảnh khai mạc tuần lễ vàng trước Nhà hát lớn ngày 17/9/1945.

Minh Châu